Morgunblaðið - 10.06.2000, Blaðsíða 12

12 LAUGARDAGUR 10. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Fjallgöngu-
menn komnir
frá Grænlandi
LEIFUR Örn Svavarsson og Guð-
jón Marteinsson eru komnir heim
eftir vel heppnaða för á tind For-
els-fjalls á Grænlandi. Þeir Leifur
og Guðjón eru einu íslendingarnir
sem hafa klifið þetta 3.400 metra
háa fjall sem er í jaðri Grænlands-
jökuls. Leiðangurinn tók fjórar
vikur og gengu þeir alls um 450
kílómetra.
Leifur segir, í samtali við Morg-
unblaðið, að ferðin hafi gengið í
alla staði mjög vel. Helstu vand-
ræðin hafi verið í upphafi þegar
þeir voru að ganga að fjallinu og
vont veður hamlaði því að hunda-
sleði þeirra kæmist lengra. Þá
ákváðu þeir að halda áfram fót-
gangangandi og urðu að skilja
nokkuð af búnaði sínum eftir.
Leifur segir að þeir hafí tekið
nokkra áhættu með því að halda
áfram fótgangandi því veður var
mjög vont, en gæfan hafí verið
þeim hliðholl því strax daginn eft-
ir hafi stytt upp og það sem eftir
lifði ferðarinnar var að mestu sól
og blíða.
Leifur segir það hafa tekið tvo
daga að klífa sjálft fjallið og að sú
ganga hafi verið nokkuð erfið.
Þeir hafi þurft að klífa nær átta-
hundruð metra háan ísvegg í 55
bratta sem hafi reynst mjög krefj-
andi með þann útbúnað sem þeir
höfðu, en þegar þeir skildu við
hundasleðann tóku þeir með sér
lágmarksútbúnað sem samanstóð
af skíðum, mannbroddum og ísöxi.
Báru skíðin í sólskini
síðasta spölinn
Eftir að hafa náð tindinum
gengu þeir niður aðra hlið fjalls-
ins en þeir klifu og fóru 150 kíló-
metra leið til þorpsins Kuumiit.
Leifur segir að þeim hafi gengið
greiðlega þessa leið, enda hafí
skíðafæri verið mjög gott. Svæðið
sé reyndar þéttsett fjallaskörðum
og skriðjöklum og þeir hefðu
þurft að styðjast við nýlegar loft-
myndir til að komast leiðar sinn-
ar, því kort af þessu sfbreytilega
svæði væru eðlilega ónákvæm.
Þegar þeir voru komnir niður að
sjávarmáli var hlýtt veður og
sólskin og mestallur snjór bráðn-
aður og þurftu þeir að bera skíði
sín síðustu 15 til 20 kílómetrana.
Þeir dvöldu í Kuumiit tvær nætur
og fengu svo far með heimamönn-
um á báti til Kulusuk þaðan sem
þeir flugu heim.
■ ■■ :

Morgunblaðið/Guðjón Marteinsson
Leifur Örn Svavarsson á tindi Forelsfjalls á Grænlandi.
F j ármálar áðherra um skýrslu Ríkisendurskoðunar
Gagnlegar ábendingar um
kaup á sérfræðiþjónustu
GEIR H. Haarde, fjármálaráð-
herra, segir að skýrsla Ríkisendur-
skoðunar um kaup á sérfræðiþjón-
ustu á vegum ríkisins feli í sér
ýmsar ábendingar sem muni koma
að gagni í framhaldinu við skoðun á
fyrirkomulagi þessara mála.
Geir sagði að það vildi þannig til
að nefnd sem hann hefði skipað til
þess að fara yfir lög og reglur um
opinber innkaup væri nýbúin að
skila áliti. Álitið væri til umfjöllunar
í ráðuneytinu, en þar væri meðal
annars fjallað um innkaup hins op-
inbera á þjónustu og hluti af því
væri auðvitað kaup á sérfræðiþjón-
ustu og ráðgjöf. „Eg lít nú svo á að
þessi úttekt Ríkisendurskoðunar sé
ágætt innlegg í það mál og þar séu
ýmsar ábendingar sem muni koma
okkur að gagni í framhaldinu,"
sagði Geir.
Hann benti á að mjög lítill hluti
aðkeyptrar ráðgjafaþjónustu færi
upp fyrir þau mörk sem útboð mið-
aðist við, þ.e.a.s. þrjár milljónir
króna eða 2,6% samkvæmt skýrsl-
unni. Mikið af því sem þarna væri
um að ræða væru alls kyns smá-
verkefni sem mjög erfitt væri að
bjóða út.
Sérfræðilækniskostnaður
TR inni í tölunum
Hann benti einnig á að inni í
þessum tölum væri sérfræðislækn-
iskostnaður Tryggingastofnunar,
sem tilheyrði sjúkratryggingum og
væri auðvitað allt annars eðlis en
venjuleg aðkeypt sérfræðiþjónusta.
Sama gilti um kostnað menntamála-
ráðuneytisins vegna lausráðinna
kennara. Það væri flokkað sem
sérfræðiþjónusta, en væri auðvitað
ekki eitthvað sem boðið yrði út.
Mörg hundruð milljónir af heildar-
kostnaðinum fælust í þessu.
Geir bætti við að hluti skýringar-
innar á auknum tilkostnaði vegna
sérfræðiþjónustu væri að farin
hefði verið sú leið að færa ákveðna
þætti frá ríkinu og kaupa þá frekar
að. Það væri þannig alls ekki víst að
þetta væri neitt óhagkvæmara í
heildina tekið og þess vegna yrði að
skoða þessa hluti í samhengi.
„En í þessari skýrslu eru margar
ágætar ábendingar og við munum
auðvitað taka tillit til þeirra í fram-
haldinu," sagði Geir ennfremur.
Kröfum framboðs
Astþórs Magnús-
sonar hafnað
HÆSTIRÉTTUR hefur hafnað
kröfum framboðs Ástþórs Magn-
ússonar Wium vegna forseta-
kjörs árið 2000 samkvæmt kæru
sem Hæstarétti barst 26. maí sl.
Kæran lýtur að þeirri ákvörð-
un dóms- og kirkjumálaráðu-
neytisins frá 20. maí sl. að synja
framboði Ástþórs Magnússonar
um frekari frest til að leggja
fram lista með tilskildum fjölda
meðmælenda í Sunnlendinga-
fjórðungi og að tiltekin atriði
tengd kosningaundirbúningi hafi
verið í andstöðu við ákvæði laga
um kosningar til Alþingis, sem
beitt verður eftir því sem við á
um forsetakjör á árinu 2000.
Þarna er vísað til laga um
óleyfilegan kosningaáróður og
kosningaspjöll. Hélt kærandi því
fram að óleyfilegar breytingar
hafi verið gerðar á meðmælenda-
listum framboðs kæranda og að
viðhöfð hefðu verið slík ummæli í
fjölmiðlum og annars staðar
vegna framboðs hans að farið
hafi í bága við ákvæði laganna.
Kærð atriði falla ekki
undir ákvæði laganna
I úrskurði Hæstaréttar segir
að ekki verði séð að nokkur þau
atriði sem tilfærð séu í kærunni
falli undir ákvæði þessara laga.
Þar segir einnig að fyrir liggi að
skort hafi á það að nægilegur
fjöldi meðmælenda úr Sunnlend-
ingafjórðungi fylgdi framboði
kæranda við lok frests.
Úrskurður skipulagsstjóra rfkisins um nýj a j ar ð var mavirkj un í Bjarnarflagi
Ráðist verði í frekara
mat á umhverfisáhrifum
ÞAR sem ekki hafa verið færð nægi-
leg rök fyrir brýnni orkuþörf eða
efnahagslegum ávinningi sem yfir-
vinni sjónarmið ferðamennsku og
náttúruvemdar, telur skipulagsstjóri
ríkisins nauðsynlegt að ráðist verði í
frekara mat á umhverfisáhrifum 40
MW jarðvarmavirkjunar í Bjamar-
flagi í Skútustaðahreppi og 132 kV
háspennulínu írá virkjuninni að
Kröflustöð. Þetta em niðurstöður
frumathugunar Skipulagsstofnunar
sem birtar voru þann 7. júní sl.
I niðurstöðunum kemur meðal
annars fram að gögn frá fram-
kvæmdaraðila, þ.e. Landsvirkjun, séu
að ýmsu leyti óljós og misvísandi í
veigamiklum atriðum í sambandi við
umhverfisáhrif virkjunarinnar. Þann-
ig sé til dæmis ekki ljóst hvaða áhrif
virkjunin muni hafa á vatnsbúskap
jarðhitakerfísins í Bjamarflagi. Fyr-
irhugað er að affallsvatni frá virkjun-
inni verði dælt niður um borholu við
jaðar jarðhitasvæðisins og þannig
eigi vatnið að berast aftur inn í jarð-
hitakerfið og viðhalda þrýstingi þess.
Gögn um tilgang og gagnsemi þessar-
ar framkvæmdar telur skipulags-
stjóri misvísandi og óvíst hvort og
hvernig hún virki sem mótvægisað-
gerð gegn þrýstingslækkun og niður-
drætti í jarðhitakerfinu.
Óvissa um afdrif
friðlýstra svæða
í niðurstöðum skipulagsstjóra
kemur ennig fram að talsverð óvissa
er um áhrif framkvæmdarinnar á
hveravirkni í nágrenni framkvæmda-
svæðisins. Skammt undan eru til
dæmis jarðhitasvæðin í Jarðbaðshól-
um og við Hverarönd, en þau falla
bæði í verndarflokk 1 á náttúruvemd-
arkorti Náttúruvemdarráðs af Mý-
vatnssveit. Telur skipulagsstjóri að
sérstaklega leiki vafi á áhrifum auk-
innar gufuvinnslu á hveravirkni við
Hverarönd, sem er vinsælt svæði
meðal ferðamanna. Mjög erfitt sé að
segja til um hvort og þá hvemig
áhrifa muni gæta þar.
Bjamarflag er hluti af hinu víð-
feðma vatnasviði Mývatns og liggja
vatnsfarvegir neðanjarðar frá fyrir-
huguðu athafnasvæði og út í vatnið.
Gera má því ráð fyrir áhrifum frá
virkjuninni á grunnvatns- og efna-
streymi til Mývatns. I fmmmats-
skýrslu kemur fram að styrkur áls,
arsens, bórs og kvikasilfurs í affalls-
vatni frá Bjarnarflagi sé yfir viðmið-
unarmörkum fyrir neysluvatn og líf í
ám og vötnum, en jafnframt bendi
prófanir til þess að þynning vatnsins
á leið sinni um vatnakerfið sé geysi-
mikil. Samt sem áður telur skipulags-
stjóri að gögn frá framkvæmdaraðila
varðandi áhrif á grunnvatns- og efna-
streymi til Mývatns séu misvísandi og
að full þörf sé á frekari könnunum þar
að lútandi.
Sjónræn áhrif og ferðamennska
Síðast en ekki síst telur skipulags-
stjóri óljóst hvaða áhrif virkjunin
muni hafa á ferðamenn og þróun
ferðaþjónustu í Mývatnssveit. í
frummatsskýrslu og athugasemdum
við henni hafa birst tvenns konar við-
horf til þessara mála. Framkvæmdar-
aðilar hafa bent á að jarðvarmavirkj-
anir annars staðai’ á landinu, s.s. á
Nesjavöllum og við Svartsengi, hafi
mikið aðdráttarafl fyrir ferðamenn og
að slíkt hið sama geti sem best gilt um
virkjun í Bjamarflagi. Á móti hefur
verið bent á að eðli ferðaþjónustunn-
ar í Mývatnssveit sé annað en það
sem gildi á þessum stöðum. f Mý-
vatnssveit byggist ferðaþjónustan á
náttúruskoðun og ímynd svæðisins
sem náttúruperlu og að virkjunar-
framkvæmdir á borð við þessar muni
óhjákvæmilega hafa áhrif á þá ímynd
og þar með möguleika til þróunar
ferðaþjónustu á staðnum. Telur
skipulagsstjóri að af framlögðum
gögnum málsins sé ekki ljóst hvaða
áhrif virkjunin muni hafa á ferðaþjón-
ustu á svæðinu og að nauðsynlegt sé
að framkvæma frekari kannanfr á því
Með tilliti til ofangreindra þátta
hefur skipulagsstjóri ríkisins því farið
fram á að ráðist verði í frekara mat á
40 MW jarðvarmavirkjun og 132 kV
háspennulínu frá virkjuninni að
Kröflustöð sbr. 8. gr. laga nr. 63/1993
og 12. gr. reglugerðar um mat á um-
hverfisáhrifum. Kæra má úrskurð
skipulagsstjóra til umhverfisráðherra
og er kærufrestur til 14. júlí 2000.