Morgunblaðið - 10.06.2000, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 10. JÚNÍ 2000 35’'
þ.jónustuna í S-Þingeyjarsýslu
mynda með því ldn fyrir baðgesti.
i að reisa
rnarflagi
ipp á sandböð, en þau voru stunduð á íslandi allt frá 12. öld og fram á 18. öld.
Tækniháskólanum í Berlín, er einn af
þeim hönnuðum, en lokaverkefni
hennar snerist einmitt um það að
hanna baðaðstöðu í Bjarnarflagi og
fékk hún 10 í einkunn fyrir það.
Pétur sagði að Halldór Gíslason,
prófessor við Arkitektaháskólann í
Portsmouth, hefði yfirumsjón með
verkinu og að líklega myndi hann
vinna með Olgu Guðrúnu og fleirum
að nánari útfærslu á uppbyggingu á
baðaðstöðu á svæðinu.
Olga Guðrún sagðist í samtali við
Morgunblaðið strax hafa orðið mjög
áhugasöm þegar hún hefði heyrt af
áformum Baðfélagsins og því ákveðið
að fjalla um þau í lokaverkefni sínu.
„Það má segja að meginþema verk-
efnisins sé endurreisn baðmenningar
íslendinga,“ sagði Olga Guðrún.
„Þessi menning hefur lagst af með
tímanum, en svæðið er mjög ríkt af
heitum uppsprettum, sem hingað til
hafa nær eingöngu verið nýttar til
orkuvinnings."
Sandböð stunduð í frá 12. öld
Olga Guðrún sagði að í upphafi
hönnunarferilsins hefði hún rannsak-
að svæðið bæði jarðfræðilega og
sögulega. Hún sagði að reyndar væri
lítið til af sögulegum heimildum um
baðmenningu á svæðinu, en að þær
væri helst að finna í Islendingasög-
unum og sagði hún að Þorsteinn Ein-
arsson, fyrrverandi framkvæmda-
stjóri ISI, hefði reynst sér afar vel
hvað þá leit varðaði.
„í dag má sjá merki þess að bað-
menning hafi verið stunduð í Bjarn-
arflagi fyrr á öldum og eru gamlar
rústir til vitnis um það,“ sagði Olga
Guðrún. „Sandböð voru stunduð í
Bjarnarflagi frá 12. öld og allt fram á
18. öld en þá lögðust þau af. Einnig
voru og eru enn stunduð gufuböð á
svæðinu.11
Guðrún sagði að samkvæmt verk-
efninu væri hugsunin sú að bjóða upp
á sandböð, gufuböð og gjáböð sem og
að nýta vatn frá umhverfisvænum
iðnaði á svæðinu og mynda með því
lón sem hægt væri að baða sig í.
Að sögn Olgu Guðrúnar eru sand-
böðin þannig úr garði gerð að byggt
er yfir gufuhver, hellur lagðar yfir
hann og sandur ofna á þær, síðan
grefur fólk sig í heitann sandinn. Hún
sagði að gjáböðin væru tilbúin frá
nátturunnar hendi og að Grjótagjá
væri dæmi um slíkt, hún hefði mynd-
ast eftir jarðhræringar á svæðinu.
Hugmyndin að flétta saman
tækni og náttúru
Eins og áður kom fram hafa nátt-
úruauðlindirnar á svæðinu nær ein-
göngu verið nýttar til orkuvinnslu.
„Hugmyndin er að flétta saman
þessa tvo ólíku heima, tækni og nátt-
úru. Eins mótsagnakennt og það
kann að hljóma byggist verkefnið
m.a. á því að virkja iðnaðarstöðvar
eins og fyrirhugaða gufuaflsvirkjun,
kísilverksmiðjuna og steinsmiðjuna
og nýta affalsvatnið til að mynda lón,
en vatnið er svo tært að það er vel
drykkjarhæft.“
Olga Guðrún sagði að þar sem há-
hitasvæðið Bjarnarflag væri mjög
sérstakt og viðkvæmt væri mjög
vandasamt að fara út í mannvirkjag-
erð þar.
„Þegar maður er staddur á svæð-
inu fær maður það helst á tilfinning-
una að maður sé staddur á ókunnri
plánetu, eins og tunglinu. Það verður
því að fara mjög varlega að þessari
mikilfenglegu náttúru ef það á ekki
að eyðileggja heildarmynd hennar."
Göngustígar tengja
baðstöðvar saman
Olga Guðrún sagðist í raun hafa
hugsað sér svæðið sem nokkurs kon-
ar baðgarð enda væri það mjög stórt
eða um hálfur kílómetri á breidd og
l,8álengd.
„Baðgarðurinn mun samanstanda
af nokkrum baðstöðvum sem hannað-
ar eru sem litlar einingar við upp-
spretturnar eða böðin. A norður
hluta svæðisins liggur þjóðvegur 1 og
skiptir hann baðgarðinum í tvo helm-
inga. Við veginn er gert ráð fyrir
móttökubyggingu, þar sem baðgestir
geta fengið upplýsingar um staðsetn-
ingu og notkun baðstöðvanna og
keypt sér veitingar. Göngustígar
liggja síðan á milli baðstöðvanna og
þannig geta baðgestir upplifað nátt-
úruna á notið svæðisins á sem bestan
hátt.“
Olgu Guðrún sagði að hugmyndin
að baðstöðvunum í Bjarnarflagi væri
fyrst og fremst sú að gera baðgestum
kleift að upplifa náttúruna í ró og
næði.
agbókarblöð
SPANN
/
„A fremsta bekk sat utangardsmaður.
Hann var í þremurþykkum peysum.
Hann lagðist á gólfið þegar hann bað. “
t. f » *.
NAUTAAT. Úrmyndaseríu eftir Picasso.
21. apríl,
föstudagurmn langi
Hófum Spánarferðina, fengum
gott flug til Lundúna þar sem Ing-
ólfur, sonur okkar, tók á móti okk-
ur. Flugfreyjan annaðist okkur eins
og ungbörn. Við Hanna vorum ein á
Saga-farrými en þar vil ég heldur
vera vegna þess að þar er rýmra um
mig. Ég hef alltaf haft aðkenningu
að innilokunarkennd, það hefur háð
mér, ég átti t.a.m. í hinu mesta basli
með að fá mér bíómiða á barna-
myndir þegar ég var drengur vegna
þess ég gat helzt ekki staðið í bið-
röð.
Flugmennirnir ungir og einstak-
lega alúðlegir. Þeir buðu mér fram í
og var ég þar part af leiðinni og
einnig við lendingu. Þessi tækni er í
raun og veru einhvers konar furðu-
verk og kunnátta mannanna og
reynsla,þótt ungir séu,áreiðanlega
framúrskarandi. Flugstjórinn,
kornungur maður og tók við Boeing
757 í janúar sl., heitir Ágúst Arn-
björnsson, sonur Ambjörns í Set-
bergi, en nú er svo komið að ég spyr
annaðhvort um foreldrana eða af-
ann! Hinn flugmaðurinn heitir Þrá-
inn Höskuldsson, ekki Sigfússon
eins og kempan í Njálu, fyrrum
flugmaður hjá Atlanta og var þá
flugstjóri á Boeing 737. Þeir sögðu
mér margt og sýndu enn fleira. Ég
hef aldrei séð London svona vel úr
lofti, gat stungið hana út með við-
miðun við Thames og hafði hana
þannig á hreinu eins og krakkarnir
segja.
Við erum á Þistla-hótelinu í Lon-
don, það er bak við Oxford-götu,
skammt frá Cumberland. Ágætt
hótel en enginn íburður. Gamalt,
nýuppgert. Við gengum niður í
Soho í gærkvöldi, fengum okkur
kínverskan mat. Það var ánægju-
legt að vera með Ingó, það er end-
urtekning sem er alltaf ný. Við höf-
umþað ágætt, slöppum af.
Ég er að hugsa um 50 ára afmæli
Þjóðleikhússins, það gekk vel. Ég
flutti mína ræðu og gat svo farið.
Jónsmessunæturdraumur í leik-
stjórn Baltasars var fjörlegur en
upp úr stóð framlag gömlu leikar-
anna, Herdísar Þorvaldsdóttur og
Róberts Amfinnssonar, sem er ein-
hver verðugasti trúður, veggur eða
tungl sem ég hef séð og Bessa
Bjarnasonar sem var ágæt ástmey í
sínu gervi - og síðast en ekki sízt
Gunnars Eyjólfssonar sem var
ógleymanlegur. Það hafði hann
einnig verið þegar hann fór á kost-
um yfir Pétur Gaut á afmælishátíð-
inni fyrr um daginn. Gunnar er mik-
ill leikari og raunar allt þetta fólk.
Sveinn Einarsson heldur því fram
að eldri leikarar fari betur með
texta en unga fólkið, nái því meiri
LADY IN THE VAN - Maggie Smith
leikur aðalhlutverkið; þ.e. utan-
garðskonuna sem eitt sinn hafði
veríð menntaðurþíanóleikari.
LÉO DELIBES - höfundur Coþþelíu.
áhrifum. Það má vel vera en við eig-
um samt marga ágæta unga leik-
ara. Þeir þroskast eins og hinir.
Kvöldið
Fórum á leikrit eftir Alan Benett,
The Ladyin The Van, en sú mikla
leikkona Maggie Smith, lék aðal-
hlutverkið; þ.e. utangarðskonuna
sem eitt sinn hafði verið menntaður
píanóleikari. Leikritið er mjög vel
skrifað en ég held það hefði orðið
sterkara sem einþáttungur. Það út-
vatnast dálítið undir lokin og leysist
síðan upp í einhvers konar fjar-
stæðuleikhús, þegar sú gamla rís
upp úr kistunni og hverfur til
himna. En þetta er semsagt brezkt
leikhús eins og það getur bezt orðið
og meira er ekki hægt að krefjazt.
Eg hef áður hlustað á einþáttunga
eftir Bennett, en hann er þekktast-
ur fyrir slík útvarpsleikrit að ég
held. Ég hef einnig lesið glefsur úr
dagbókum hans. Hann er sérstæð-
ur höfundur og fer sínar leiðir. Ég
keypti dálitla bók með glefsum úr
dagbókum hans þar sem talað er
um Konuna í vagninum, en leikritið
er samið beint út úr raunveruleik-
anum, mig minnir að Konan í vagn-
inum, sem hét víst ungfrú Shep-
herd, hafi dáið 1989.
Við búum á þistlahóteli en þessi
leikhúsreynsla lofar góðu, hún var
allt-nemaþistlar.
Sáum einnig í kvöld ballettinn
Coppelíu í Konunglegu óperunni.
Þangað höfum við ekki farið eftir þá
stórkostlegu endurnýjun sem gerð
hefur verið. Getum margt af henni
lært.
Coppelía er skemmtileg sýning,
létt og auðmeltanleg. Ég þekki ekk-
ert til höfundarins, Delibes, sem
lifði á síðari hluta 19. aldar; heyrði
ekki betur en eitthvað úr tónlistinni
í þriðja þætti sé komið inn í Evítu,
það skyldi þó ekki vera! Held sá
kafli heiti Bænin.
Páskadagur
Fórum í síðdegismessu í St. Patr-
ic-kirkju í Soho, þar sem Ingó turn-
aðist til kaþólsku á sínum tíma.
Ágætjjáskamessa, einlæg og ein-
föld. Á fremsta bekk sat utangarðs-
maður. Hann var í þremur þykkum
peysum. Hann lagðist á gólfið þeg-
ar hann bað. Hann gekk fyrstur út
eftir messuna, þögull og virðulegur.
Ég hugsaði með mér að hinir síð-
ustu verði fyrstir.
Annarípáskum
Flugum með BA til Madrid. Fór-
um með Boeing 767, fínt flug. Á
miðri leið kom flugstjórinn aftur í
til farþeganna og heilsaði. Það þótti
mér skemmtileg nýbreytni. Vekur
traust og öryggi. Ég sagði honum
að við værum frá Islandi. Hann
sagði „og nú ætlið þið að komast í
heitara loftslag“. „Já“, sagði ég.
Síðan fór hann að tala um Kefla-
víkurflugvöll og þennan hafsjó af
storknuðu hrauni, Reykjanes.
Island er alltaf þekkt í útlöndum
af einhverju einu; aðeins af ein-
hverju einu.
Veðrið var afar gott þegar við
komum til Madrid, sól og 18 stiga
hiti. Sá nautaat í sjónvarpinu, þjóð-
aríþrótt Spánverja. Það er ljótur
leikur. Nautabaninn þreytti nautið
og stakk það svo í gegn. Síðan
drógu þeir sverðið úr dýrinu, þá
lagðist það. Þá gekk nautabaninn
að því og drap það. Þó að þetta sé
hluti af menningararfi Spánverja
tel ég þennan dauðadans úreltan á
okkar dögum. Ég gæti a.m.k. ekki
kvalið dýr með þessum hætti. Samt
finnst mér nautakjöt ágætt, það er
annað mál. Hvar eru nú græningj-
arnir, hvar eru hvalverndunar-
mennirnir nú? Ætli þeir séu allir
Spánverjar?! Það var engin furða
þótt Hemmingway hefði ánægju af
nautaati. Það var honum leikur við
dauðann. Hann var heillaður eða
bergnuminn af dauðanum eins og
maður sér í sögum hans - en þó
einkum hvernig hann lifði.
Og hvernig hann dó.
Dauðinn er mér umhugsunarefni
að vísu, en hann er mér enginn leik-
ur, heldur ógn. Hann hefur alltaf
síðasta orðið. Mér leiðast þeir sem
hafa alltaf síðasta orðið. Nautaban-
inn getur drepið eins mörg naut og
hann vill, en það breytir engu. Sjálf-
ur getur hann ekki umflúið dauð-
ann. Að lokum stendur sverð dauð-
ans í gegnum hjarta hans - eða
eigum við heldur að segja horn
dauðansl
Lífið er skrýtinn leikur; minnir á
guðastyttuna sem hindúinn gefur
mjólk að drekka til að halda í henni
lífi. En hún er jafndauð fyrir
það. M.
Meira nœstu laugardaga.