Morgunblaðið - 22.10.2000, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 22. OKTÓBER 2000 25
seta er steypt af stóli. Hann er líka
kallaður þjóðernissinni en það er ekki
rétt. [Vojslav] Sjesjelj [formaður
Róttæka flokksinsj er þjóðemissinn-
inn.“ Hún kennir stórveldunum um
stríðin í Bosníu og Króatíu og efna-
hagsþvinganimar í kjölfarið, sem hafi
kallað hundmð þúsunda flóttamanna
og hmn efnahagsins yfir landið.
„Þetta hefur allt verið svo mglings-
legt síðustu ár,“ segir hún eftir
nokkra þögn. „Kannski höfum við
verið blekkt að einhverju leyti, það
kemur í ljós.“
Nóg komið af
stríðsátökum
Lífið í Ratkovic gengur sinn vana-
gang. Síminn til þorpsins hefur verið
dauður í hálfan annan mánuð, skýr-
ing sonarins, Slobodans, er sú að ut-
anríkisráðherrann, sem er þaðan,
hafi ríljað gera vel við íbúana og bæta
símasambandið. Árangurinn sé þver-
öfugur.
Snyrtileg húsin standa þétt og við
þau vex nánast allt sem hugurinn
girnist, sítrónur og epli, ferskjur, vín-
ber og grænmeti, og á hæðunum í ná-
grenninu er bústofninn, kindur, kýr
og geitur. Það er fallegt í Ratkovic,
hæðir og hólar og í fjarska glittir í
fjöllin. Þorpið er í miðhluta Serbíu,
ekki langt frá átakasvæðinu Kosovo.
Sonurinn Slobodan var kallaður í her-
inn á síðasta ári og sendur til Kosovo.
Ljuba segir honum ekki heimilt að
ræða vemna þar en sjálf segist hún
hafa haft áhyggjur af honum, svo og
eigin fjölskyldu, er sprengjuárásir
NATO á Júgóslavíu færðust í aukana.
Sprengjur féllu ekki langt frá heimili
fjölskyldunnar og um tíma skaut
Ljuba skjólshúsi yfir sex hermenn og
vopn þeirra, sem hún faldi í útihúsun-
um. „Eg hugsaði sem svo að í Kosovo
gerði einhver það sama íyrir minn
son og þessir ungu hermenn þurftu á
hjálp að halda.“ Ljubu verður heitt í
hamsi þegar talið berst að árásum
NATO á Júgóslavíu. „Hvers vegna
drápu þeir ekki Milosevic fyrst þeir
vom á eftir honum? Ég hef ekkert á
móti því að NATO-ríkin komi hingað
sem gestir, en ekki í herbúningum."
Heitasta ósk Ljubu, eins og reyndar
flestra Serba, er að ekki bijótist út
fleiri stríð á Balkanskaga. Til Islands
hefur Ljuba aldrei komið, til þess
hrökkva auraráðin ekki. Mánaðar-
laun hennai’ era 50 mörk, um 1.700
ísl. kr. En hún segist ekki kvarta,
fjarri því. „Ég lifi góðu lífi en síðasti
áratugurinn hefur ekki verið okkur
góður. Við höfum verið einangrað, í
gettói. Engin önnur þjóð hefði lifað
þetta af. En við eram rík, guð gaf
okkur náttúruna sem hefur haldið í
okkur lífi.“
Áhrif áratuga einangranai’ lands-
ins á fjölskylduna leyna sér þó ekki.
Dóttirin Natasha gat ekki lokið námi,
árið 1993 var verðbólgan svo mildl að
mánaðarlaunin nægðu ekki fyrir 100
g af kaffi og Ljuba lætur sig ekki enn
dreyma um að kaupa annað en nauð-
synjar. Síðasta utanlandsferðin var til
Ungverjalands, það var fyrir tólf ár-
um.
Hún skellir upp úr þegar hún er
spurð hvert hún myndi fara ef hún
ætti þess kost. „Það er hreinlega fá-
ránlegt að hugsa um að ferðast til út-
landa, það er meira að segja dýrt að
fara til Belgrað. En ef ég mætti óska
mér myndi ég vilja fá 3.000 marka
mánaðarlaunin (um 110.000 ísl. kr.)
sem Kustunica lofaði í kosningabar-
áttunni og svo myndi ég kaupa mér
flugmiða til Reykjavíkur."
Ríkisútvarpið hefur verið ein mikilvægasta menningar-
og fræðslustofnun þjóðarinnar í 70 ár. Allan þann tíma hefur það
verið sameiginlegur vettvangur þjóðarinnar til skoðanaskipta,
fræðslu og afþreyingar. Engin ein stofnun hefur jafn
ötullega stuðlað að varðveislu og eflingu menningararfs
og tungu þjóðarinnar og Ríkisútvarpið. Þetta hlutverk er
jafn mikilvægt nú og það var fyrir 70 árum.
r_ tfi/
RÍKISÚTVARPIÐ
Sjónvarpið og Útvarpið - fréttamiðlar sem þjóðin treystir.
Sýnishorn + eldri lager
ULPUR
BUXUR
PEYSUR
BOLIR
BAKPOKAR
SKÓR
Opid I dag kl.
11-17
HREYSTI
HEILDVERSLUN
MALARHÖFÐA 8