Skírnir - 01.01.1913, Page 38

.38
Lyf og lækningar.
Stærsti sigur Aðdáunarvert er það og kraftaverki
læknisfræðinnar. næst, að fundist hafa slík læknislyf sem
barnaveikisblóðvatn og salvarsan, lyf sem steindrepa sótt-
kveikjurnar í líkamanum, en skaða hann lítið eða ekki.
Hugsandi er það og vonandi, að slíkum lyfjum fjölgi, þó
er hitt víst, að stærsti, langstærsti sigur læknisfræðinnar
er ekki sá, að lækna sjúkdóma og finna lyf við þeim,
heldur að afstýra þeim, varna þvi að menn sýkist.
öeysilegt verk er ennþá óunnið er að þessu lýtur, en svo
mikið er þegar af hendi leyst, að fæstir hafa nokkra hug-
mynd um það. Aður geysuðu drepsóttir við og við yfir
lönd öll og strádrápu landslýðinn. Það nægir að minna
á svartadauða og bólusóttina, sem bárust hingað fullum
fetum þó samgöngur vorar við útlönd væru næsta litlar.
Menn stóðu varnarlausir fyrir þessum ófagnaði og engir
vissu af hverju hann eiginlega stafaði. Nú má heita að
þessum ósköpum sé létt af. Sóttir þessar lifa enn og
gjöra endalaust vart við sig, en læknarnir þekkja þær út
og inn og þeim hefir tekist að halda svo í hemilinn á
þeim, að þrátt fyrir allar samgöngur, *þúsundfaldar við
það sem fyr gjörðist, breiðast þær bkki út eða eru fljót-
lega stöðvaðar. Hve rnörgum mannslífum hefir verið
bjargað á þennan hátt og miklum hörmungum létt af
þjóðunum getur enginn talið. Og það eru ekki eingöngu
næmu drepsóttirnar, sem menn hafa að miklu leyti losnað
við, heldur margs konar kvillar annarar tegundar sem
fyr voru algengir, t. d. skyrbjúgur og ýmsir barnasjúk-
dómar. Það er vel þess vert að athuga að endingu með
hverjum vopnum þessi óvinir mannanna hafa verið lagðir
að velli.
Bólu- Hvílíkur vogestur bólusóttin var, sést bezt á því,
setning. aQ ý Stórubólu dóu hér á landi 18,000 manna
eða nærfelt þriðjungur landsbúa. Og bólan fiuttist hingað
,hvað eftir annað. Við veiki þessari fanst nú það ráð í
lok 18. aldar að setja mönnum kúabólu, en hún er í raun
og veru ekki annað en afar-væg bólusótt. í bólusótt