Skírnir

Árgangur

Skírnir - 01.01.1913, Blaðsíða 69

Skírnir - 01.01.1913, Blaðsíða 69
Ritfregnir. 69 og að orðið sé í visu. Úr þvi að JÓ. nennir ekki að rita upp tilv. heimildarmanna sinna, mun liann þá nenna að prófa, hvort tilv. séu réttar hjá þeim ? Þessn héfir verið svarað með dæmum. Tilvitnanir JÓ. eru flestar á borð við þær, sem greindar voru. Grágás, Sturlunga, Grislas., Njála, Gulaþ.lög, Frostaþ.lög, Rímhegla o. s., frv. eru t. d. nær alt af greindar án kapítula eða bls. Það sýnist liggja í augum uppi, að JÓ. eigi að tilgreina, úr hvaða orðabók hann tekur þau orð, er hann hefir ekki aðra heimild greinda að og sannprófaða í bók sinni. En þetta gerir JÓ. örsjaldan. Hann er svo sem ekki að geta þess, þótt hann taki orð úr Fr., Cl., Spm. JÞ. o. s. frv., þótt hann hafi enga aðra heimild. Sjá t. d. o. aftakalítill, afspraki, afspýttr hjá JÓ. sbr. við Cleasby. Eg gæti nefnt hundruð af slikum dæmum, ef rúm leyfði. Einstöku sinnum vitnar JÓ. í Fr.r Cl., EJ., Spm. JÞ., án þess að nokkur sérstök ástæða sýnist til þess framar en annarstaðar, þar sem hann lætur það ógert. Ef þær tilvitn- anir eru ekki gerðar i hugsunarleysi, þá er ekki unt að ætla þær gerðar í öðru skyni en því, að menn skuli af þeim ráða, að hvergi annarstaðar hafi bann óprófað tekið úr Cl., Fr. o. s. frv., að menn skuli halda, að alt annað, sem hann tekur frá þeim, ýmist rétt, ýmist aflagað, sé bygt á sjálfs hans vinnu og rannsókn. DI. segist JÓ. hafa notað. Eg man nú satt að segja ekki eftir fleiri tilv. i það en þeim, er eg hefi áður nefnt, en vil þó ekki aftaka neitt um það. En JÓ. hefir ails ekki notað 01., ekki einu sinni registrin við það. Eg nefni að eins örfá orð, sem flest eru i registrum DI., en öll vanta hjá JÓ.: arfþurð, áttungakvartel, afmerkja (fé), afmörk- un (fjár), afsegja (dóm), afskafningr, alkirkjuskyld, almenningsbók, armskífa, armjárn, afmáning, alkanna, altunna, auk mýmargra fleiri. Eg tek það þegar fram, að JÓ. tekur allar þær orðasamsetning- ar, sem bann veit, enda er það auðvitað sjálfsagt i slikri hók. Jóns- bók (lögbókina) segist JÓ. nota. Þetta eru víst ekki alger skrök, en þó vantar þaðan orð, t. d. auðnáhús (Mannh. 16. k.)* 1), argafas rang- þýtt, vantar eina merkingu í almenning2) o. s. frv. Járnsiða er ekki nefnd hjá JÓ. Rímur fornar ekki heldur. Og svona mætti rekja lát- laust. Illa notað það sem notað var, og margt látið ónotað, er nota bar. Þó kastar tójfunum, þegar JÓ. kemst í nýrra málið, þegar Cl., Fr. o. s. frv. sleppa hendi sinni af honum. Hann virðist fyrst og fremsfc litla hugmynd hafa um þau hjálpargögn, sem til eru. Það er t. d. t) Orðið er líka i Grg. I a. 186, II. 398, og má af þessu sjá, ásamt mörgu öðru, að JO. befir ekki orðtekið Grágás. Reyndar segist hann (í form. 1. útg. ljóðm. Kr. J.) hafa leikið sér að þvi á skólaárum sín- um að rannsaka, hversu oft myndin „of“ og myndin „umb“ komi fyrir i Grágás! 2) Síðarnefnt sýnir m. a. að JÓ. hefir ekki notað orðasafn Y. F. við Grágás.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96

x

Skírnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.