Skírnir - 01.01.1913, Side 73

Ritfregnir.
73
úr), er JÓ. vantar. Eitt er nú af tvennn: Annaðhvort hefir JO. teki&
orðið úr einhverri bók, þar sem fymingarl. hafa verið tilfœrð, og ekki
flett þeim npp, eða hann kann að hafa farið í lögin, en lesið þau eins
og ónefndnr herra les biblíuna. En úr því að JÓ. getur ekki lesið lög
í Stjt. frá 1905, hvað mun þá vera um tiandritab'stur hans og orðaleit
í g'ömlum bókum?
Annars er það sannanlegt, að JÓ. hefir alls eigi orðtekið Stj.tíð.
A. eða B. I C-deildina hefi eg ekki farið ennþá. Jafnvel lög, sem
JO. hefir sjálfur fiutt á þingi og þýtt á íslenzku, hefir hann ekki
orðtekið, t. d. viðskiftalög nr. 31, 11. júli 1911. Þar ern t. d. orðin:
afhendingarstaður, afhendingartími, afhendingarfrestur, >afhentur«
og »afhent< („teknisk11 orð í lögunum), atvinnuskrifstofa, atvinnustöð,
er JÓ. vantar öll. Ekki hefir JÓ. orðtekið hegningarlögin eða stjórn-
arskrána. I hegnl. er t. d. orðið aldursskeið, sem JÓ. vantar, og ekki
getnr hann um þá sérmerkingu, sem þar felst í orðunum aðalmaður
og áverki, og hefði þó séð hana, ef hann hefði lesið hegningarlögin.
Athugasemd hans við o. afbrigði sýnir, að hann hefir ekki lesið 2.
bráðab. ákvæðið við stjskr. 1874. Ur þvi að JÓ. vantar svo algengt
orð sem ákvörðun (ákvarðan) og allar samsetningar af því, þá getnr
hann ekki hafa kynt sér mikið lög eða reglugerðir. Lika hefði gæzlu-
stjóri Landsbankans átt að liafa orð sem akkreditivlán (JÓ. tekur sem
sé útlend orð, sem komin eru í málið, og sum sem naumast era i það
komin, t. d. Adamsepli = barkakýli. Hvar er það í bókum ?), sem er
i hverjum bankareikningi. Gæzlustjórinn hefir kanske ekki lesið reikn-
inga bankans ? Eg skal rétt af handahófi taka nokkur lagaorð, sem eru
á hverju strái á við og dreif um Stj.tið. og Lagasafn handa alþýðu, en
JÓ. vantar: ábyrgðardeild, ábyrgðarverð, aukaábyrgðargjáld,
afgreiðslupósthús (,,tekniskt“), aukatekjulög1), aukaniðurjöfnun,
áteikna, áteiknun, almenningur (i réttum; algengt í fjallskilareglu-
gerðum i B-d. Stj.tið.), aðalrétt, aukarétt, afrekstur, afrekstrarfé,
afrékstrarmaður, afmörkun (fjár) og mýmargt annað.
Blöðin hefir JÓ. ekki notað, nema Þjóðólf lítillega eftir Sch. og
eina tilvitnun hefir hann i ísafold eftir JÞ. Spm. III. Sjá o. afsýking
hjá JÓ. og Spm. Orðabókarhöfundurinn hefir jafnvel ekki orðtekið
blaðagreinar Jóns Olafssonar, sem hann telur þó fyrirmyndarrithöfund.
I lofbrag, sem JÓ. orti til sjálfs sin á 60 ára afmæli sínu (Óðinn V. 90)
er t. d. orðið aurkast, sem JÓ. vantar. Einnig vantar orðið öskudags-
ráðherra (ætti, eins og t. d. ösku-Oðinsdagur, að vera undir aská).
Aður hefir verið sýnt, að hann hefir ekki orðtekið Móðnrmálsbók sína.
Og þó er um þriðjungur af ritum þeim, er JÓ. þykist nota og formenn hans
hafa eigi kannað, þýðingar eða frumsamið eftir Jón Ólafsson. Þó vantar,
‘) JÓ. hefir, aftur á móti aukatekjureglugerð ("’/o 1830) frá Sch,
En ekki befir JÓ. orðtekið hana. Þá mundi hann t. d. ekki vanta orð
eins og áteikna og áteiknun.