Skírnir - 01.01.1913, Page 78

78
Ritfregnir.
sátt, veðbréfi, úrskurði, og því þarf „requisitus11 ekki að vera *dœmdur*
(sjá aðfl. § 1). 3. I fornöld háði dómur, nefndur af goða, aðför
(féransdóm). 4. Fógeti er stnndum sjdlfur, „requirent11 við aðför, því
að t. d. lögtak heyrir undir aðför, en þar er fógeti oft einnig „requi-
rent“. — »Vera vottur að e-u« (undir o. að, bls. 13) er hjá JO. = að
»vera við og sjá e. heyra e-ð«. Jilenn er bera um bragð, þef eða kend-
ir eru þá ekki vottarf Afsögn — „mótmœli (um vixla)ÍL. Ekki tékka
lika (1. nr. 38, */u 1901 § 9 shr. § 15)? Hvar er nú „lagajúristinn11
og höf. Is). verzlunarlöggjafar ? Abaki = „framseljandi vixils, er ritar
nafn sitt aftan á hann“. Ekki á tékka eða aðrar dvisanir? Þarf
ávísanabók endilega að vera í „grallarabroti11 f „Austmaður11 er eftir
JO. aldrei = Norðmaður i Noregi, nema í máli Bjarna frá Vogi1).
Þorhjörn Hornklofi gerir sig sekan um sama afbrot (sjá Hkr. (FJ.) I.
124). Austmaður á íslandi er eftir JO. — „Norðmaður á íslandi11.
í Grág. er það eflaust oft haft um um útlendinga yfir höfuð (sjá Grg.
III. 587 o. austr, shr. og Þ. Svbj. Gvg. II. orðasafnið hls. 6, o. austr).
Úr afhrapi og afrapi gerir JÓ. tv'ö orð Alt er eitt og sama orðið,
eins og t. d. rútr og hrútr, hrafn og rafn, lutr og hlutr. Eftir
sambandinu í Grg. II. (VF.) 146 er ekki vandi að sjá merkingu þess.
Sama sýnist og eftir Homiliub. 130. JÓ. skýrir ekki orðið.
Algengar merkingar orða vantar þrdfaldlega. Dæmi: ákœrði
(dkœrðr) (= 1. reus sakamáls. 2. = varnaraðili einkamáls, sjá tilsk. 15.
ág. 1832 § 11), almenning (= sjórinn utan fiskhelgi, Grg. II. 515 o. fl.
III. 404, 405, Jónsh. (1904), Llb. 66), almenningr (i fjárréttum t. d.
Stjt. 1911 B. 1418), auki (á fati), augasteinn (= uppáhald, eftirlæti),-
aðfarir (flt.: >ljótar aðfarirt t. d.), afsegja (dóm; DI. II. 745 (1341)),
JÞ. Spm. IV), dhöfn (á jörð), aðkast (= mótlæti), dhlaup (= harð-
indakast), afturkaup (= redemptio Christi) og mýmargt fl.
JÓ. greinir milli eingöngn norskra (= N) orða og annara Oft er
þar rangt með farið. Dæmi: JÓ. segir að armskapaðr sé N. Snorri
hefir það um konu (Hkr. (FJ.) III. 260). Aftur eru t. d. orðin árofiT
ákrtiund o. m. fl., sem eingöngu eru i norkum lögum, ekki N hjá JÓ.
VI. Það sem JÓ. leggur til frá sjálfum sér, er fyrst og fremst litið, en
verra er, að það er svo margt alveg óábyggilegt, vantar nær altaf til-
vitnanir og alveg óvist, hvað er Jóns-mál og hvað er íslenzkt mál.
JÓ. segist sjálfnr (form. bls. II) ekki hafa sannprófað margt af því,-
er hann kveðst hafa ritað upp. Má þvi nærri geta, hversu ábyggilegt
það er. Auðsætt vísindasniðið á þvi. Sum dæmi kveðst hann hafa tekið
eftir minni. Fjölmörg búið til sjálfur, »eftir því sem eg (o: JÓ.)
*) JÓ. virðist nota færið til jafnvel að svala sér á mönnum, eins og
hér. Hann vitnar í „blaðagreinir11 Bjarna „passimu. Agæt tilvitnun.
Likt og tilv. hans i „Sig. Breiðf.“, „DI.“ o. m. fl. án nokkurrar ákvörð-
unar! Ætli allir barnaskólalimirnir, sem JO. vill láta kaupa hók sina,
skilji orðið „passim“?