Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1924, Page 25

25
enda kemur nafnið avo fyrir í elztu og beztu heimildum, eins og eg
hef gert glöggva grein fyrir í ritgerð minni. En þessi fastheldni höf.
við það, sem hann einu sinni hefur sagt, hversu fjarstætt sem það
er, sýnir ljóslega, að honum er algerlega varnað þess að kunna að
lita hlutdrægnislaust á skýringar annara manna, sem ekki falla
saman við firrur hans, þótt þær skýringar byggist á miklu réttari
rökum og í samræmi við góðar heimildir. En eg býst ekki við, að
höf. verði læknaður af þeim skilningsbresti.
Um Hárlaugsstaði þarf eg ekki að fjölyrða; það nafn verður
trauðlega skýrt á fullnægjandi hátt, og höf. gerir heldur enga til-
raun til þess, en ekki get eg séð, að það sé mikil goðgá, þótt eg
hafi getið þess til með vafamerki (?), að það kynni hafa verið Há-
leygsstaðir upphaflega (af mannsnafninu Háleygur). Slíkar tilgátur
»ættu helzt ekki að eiga sér stað< segir höf. Hversvegna ekki? Ekki
hefur honum hugkvæmzt annað betra, og sama mætti með meiri
rétti segja um ýmsar tilgátur hans, að þær hefðu aldrei átt fram
að koma.
Þá er höf. að finna að því, að eg skuli færa rök að því, hvernig
réttast 8é að rita nafnið Dunk, nfl. Dunk (kvk.) en ekki Dunkur (kk.).
Þetta var nauðsynlegt, úr því að eg lagði til, að Dunk skyldi hald-
a8t, þótt Dunkaðarstaðir væru upphaflega nafnið, sbr. Bjarnarsögu
Hítdælakappa. Eg hlaut að kveða niður myndina Dunkur, sem höf.
tekur sem góða og gilda styttingu úr Dungaðar- eða Dunkaðarstöð-
um í ritgerð sinni hinni miklu (bls. 413 og 440), og ekki var sízt
vanþörf á því í sambandi við skýringu hans á Dunkurbakka, (bls.
495) sem var harla óljós og á reiki, ýmist Dunkar- eða Dunkár-
og allt í vafa. Annars er það eptirtektavert, hve sjaldan höf. vitn-
ar í ritgerð sinni (í Safni) í bæjaheiti úr Landnámu, fornsögunum
eða Sturlungu, en þau eru mörg þó sannarlega mikilsverð til réttra
skýringa, en það er eins og honum hafi ekki verið ljóst gildi þeirra,
eða ekki verið nógu kunnugur þessum heimildum til þess að hag-
nýta sér þær, og er þó undarlegt. Eða ef til vill er það ástæðan,
að hann telji' ekkert að marka þann rithátt nafnanna, er standi í
hinum yngri heimildum þessara rita, eins og virðist bóla á i athug-
semd hans um Seilu í þessum ritdómi. Hann gerir ekkert úr þeim
rithætti á nafninu, af því að það er með smáa letrinu í Sturlungu-
útgáfu Kálunds. Eg þekkti mjög vel greinarmuninn á stóra og smáa
letrinu þar, en mér fannst sá mismunur harla þýðingarlítill, því að
rithátturinn þar á Seilunafninu (ekki Seylu) er samt hinn langelzti
á því nafni, og verður því tvímælalaust að taka mest tillit til hans,
end ritar Guðbrandur Vigfússon svo í orðabók sinni. Seylurithátturinn