Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1941, Side 71

65
Geta menn nú sjeð, hversu eðlilegt það var, að einmitt næsta
sumar, »anno 1594, samtóku allir þingmenn lögrjettuna að færa í annað
pláss við 0xará, með kongs leyfi,« sem höfuðsmaður sjálfur vissi,
að þeir höfðu fengið fyrir rúmum 30 árum, 1563. Ekki hvað sízt var
það eðlilegt, ef lögrjettan hefur allt til þessa verið á sínum forna stað,
og hann orðinn hólmi af vatnagangi. Það hefur ekki verið þægilegt
að sitja þar, stundum í misjöfnu veðri, ef til vildi, og enginn furða,
að reynt yrði að komast af með 1 dag eða 2 til þinghaldsins.
Eftir að notkun lögbergs lagðist niður, þingtíminn styttist og hætt
var að tjalda hlaðnar búðir á Pingvelli, hefir þinghaldið farið fram í
lögrjettu og þingmenn hafzt við nálægt henni, austan ár, tjaldað þar
á völlunum og fyrir norðan ána, undir hallinum og uppi í Almannagjá.
En eftir að lögrjetta var flutt vestur fyrir á, hefir þinghaldið farið fram
þar og þingmenn flestir hafzt þar við, — síðustu 2 aldirnar, — þótt
hina fyrri þeirra yrði lítið um löng þing og búðabyggingar, meðan
lögrjetta var ekki heldur tjölduð. En tvent var það, sem látið var fara
fram mjög nálægt hinum gamla lögrjettustað austan ár, og benda ör-
nefnin Brennugjá og Höggstokkseyri, nyrzt á hólmanum framundan
mymii hennar, á það.
Pégar jeg ritaði greinina um lögrjettuna í Arb. 1921-22, bls. 70—
80, þótti mjer ekki næg rök til að lialda þeirri skoðun fram, að hún hefði
ekki verið færð nema einu sinni, þar eð sumt, sem þá og nú var getið,
benti til, að hún hefði verið flutt tvisvar að minnsta kosti. En eins og
þær athugasemdir, er hjer hafa verið settar fram, bera með sjer, virðast
mjer nú allmiklar líkur til þess, að lögrjetta hafi verið færð að eins
einu sinni, — svo sögur fari af, sumarið 1594.
Apríl 1942.
M. Þ.
5