Kirkjutíðindi fyrir Ísland - 01.01.1879, Blaðsíða 42

42
aðskilin í raun og veru. f>egar menn tala um aðskiln-
að, meina menn ekki heldur það umburðarlyndi, sem
hver trúarflokkur á að sýna öðrum í því, sem minna
er í varið. J>að sem menn meina með því að aðskilja
ríki og kirkju er það, að ríkið, þjóðfjelagið sem þjóð-
fjelag, bæði yfirvöld og undirgefnir, sje ekki bundið
við neina trú. Trúin, einkum kristin trú, er þá mál-
efni, sem hver gefur sig að, sem vill, en þeir sleppa
því, sem ekki vilja það. þ'jóðfjelagið sem þjóðfjelag
þekkir hvorki Guð nje Krist, og ekkert guðsorð, sem
það sje bundið við.
Sá vísindamaður, sem einkum hefir haldið fram
aðskilnaði á ríki og kirkju, er Vinet, en rótin til
þessarar hugmyndar er runnin frá Rousseau og
Voltaire, sem af þeim göllum, sem þá voru á skipu-
lagi kirkjunnar og ástandi hennar, komust til þeirrar
niðurstöðu, að kristin trú væri óþörf, ef ekki skaðleg,
manngæzkan (Humanitet) væri það, sem allt væri und-
ir komið og allt ætti að efla og fullkomna. Grund-
vallarhugmyndir þessarar skoðunar eru menning og
menntun, kunnátta og vísindi. Hún á að gjöra þá,
sem henni fylgja, menntaða og vitra, en ekki góða;
þekkingin er án guðsótta, frelsið án hlýðni og lotning-
ar. Vjer segjum ekki, að það sem hún leggur mesta
áherzlu á, sje lítils virði, en vjer segjum, að það bezta
í henni er eldur stolinn frá himninum (Prometevur), og
að hún geti ekki frelsað, ekki gjört mennina sannar-
lega hólpna. Ekkert af því, sem heyrir til sannri
mannlegri tilveru, er lítils virði, en miðpunktur mann-
lífsins, sem allt á að stefna að, er Guð. það væri of
langt að telja allar þær ímynduðu vonir, sem þeir
gjöra sjer, sem af umhyggju fyrir kristindóminum óslca,
að kirkja Krists verði aðskilin frá því veraldlega rílci.
Menn segja, að þá fyrst verði menn kristnir í anda og
sannleika. En er það ástæðulaust fyrir oss, að minna