Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1881, Blaðsíða 17

ur tekið upp Melmannagoðorð; en nú vóru nýju goð-
orðin upp tekin og fimtardómur settur skömmu eptir
að kristni var lögtekin, eða um 10041; aptur á móti
var Oddr uppi um miðja 11. öld samkvæmt Banda-
mannasögu og sögu Haralds konungs hins harðráða2.
Bandamannasögu ber því hér ekki alveg saman við
Njálu, að því er timatal snertir, því á Njálu er svo að
sjá, sem Melmannagoðorð hafi verið tekið upp um
leið og fimtardómurinn var settur. það er nú óefað,
að Njála hefir rétt að mæla í því, að goðorð það, sem
við Melmenn var kent, hafi verið eitt af hinum nýju
goðorðum, því að alt til loka þjóðveldisins var gjörður ljós
greinarmunur á fornum og nýjum goðorðum. Má sjá
það á hinu eldra af þeim 2 aðal-handritum, sem vér
höfum af Grágás og Vilhjálmur Finsen hefir gefið út
með svo mikilli nákvæmni. I þingskapaþætti í kon-
ungsbók, sem er eldra aðal-handritið af Grágás, og
Maurer hefir fært rök fyrir að rituð sé á árunum
1258—1262, eru forn og ný goðorð skarplega greind
í sundur, og sama má sjá á lögréttuþætti í sömu bók,
en í Staðarhólsbók, sem er yngri en konungsbók,
vantar þessa þáttu3. En nú er kjarninn í Njálu að
1) Safn til s. íslands I. b., 435. og 498. bls. við áriðl004.
2) S. st. I. b., 491. bls. Fornmannas. VI. b., 377.—
384. bls.
3) Grágás, konungsbók. Útgáfa Vilh. Finsens, Khöfn
1852, I. 38., 77. og 211. bls. Ein af hinum gildustu á-
stæðum fyrir því, að Staðarhólsbók sé rituð eptir það, að
þjóðveldið leið undir lok og Noregskonungum var svarinn
skattur og þegnar, er sú, að Staðarhólsbók sleppir öllum þeim
þáttum, sem snerta stjórnarskipunina og þingsköpin sér í
lagi, en þeir eru: þingskapaþáttur, lögsögumannsþáttur og
lögréttuþáttur. þetta bendir til þess, að menn hafi á þeim
tímum, sem handritið var skrifað, talið það víst, að breyting
mundi komast á alt fyrirkomulag alþingis og stjórnarskipun-
ina, og því þótt óþarfi að rita þá kafia hinna fornu laga, sem
sérstaklega snertu stjórnarskipunina. Að breyting á þessum
Tímarit ljins íslenzka bókmentafélags. II. 2