Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1881, Blaðsíða 42

42
hér, einkum hjá Hreðavatni f Borgarfirði. f að væri
mjög æskilegt, að gangskör væri gjörð að því, að
rannsaka kolalögin þar, og alstaðar þar sem kol finn-
ast hér á landi, til þess að fá vissu um gæði kolanna
og um það, hve mikið muni vera til af þeim. Jafn-
vel þótt hin jarðfræðislega myndun landsins gjöri það
ólíklegt, að mikið finnist hér af kolum, þá er það þó
vel mögulegt, að hin kringumliggjandi héruð geti feng-
ið af þeim nægan eldivið, og ódýrari þeim, en sá, er
þau hingað til hafa notað. Eg hef rannsakað (analys-
erað) íslenzkan surtarbrand og tvö sýnishom af íslenzk-
um steinkolum; var annað frá Hreðavatni, en hitt úr
Múlasýslu, en hvaðan þaðan, er mér ókunnugt. Til
samanburðar hef eg um leið rannsakað skozk gufuskips-
kol, og var árangurinn af rannsókninni þessi:
Surtar- Hreðavatns- Múlasýslu- Skozk
brandur. kol. kol. kol.
Vatn . . . I.optkend efni . . . 15.60 (volatile 4-50 9.00 8.20
matter) . . . . . 29.79 2342 13-57 26.60
Coke . . . . . . 51.46 58.63 76.50 60.18
Aska . . . • • • 3-i5 1345 •93 5.02
100.00 100.00 100.00 100.00
Af þessari rannsókn sést, að hin íslenzku kol eru
eigi mjög ólík hinum skozku kolum. Hreðavatnskolin
innihalda heldur mikið af ösku, en Múlasýslukolin apt-
ur mjög lítið. Hvortveggja þessara kola heyra til
flísakolategundarinnar, og renna ekki saman í köku,
þegar þeim er brent, og Múlasýslukolin gefa af sér
mjög lítið gas. Hvað snertir gæði þessara kola, þá
er ekkert á móti þvf, að hafa þau til eldsneytis, ef
nóg fengist af þeim, án of mikils kostnaðar.
Vér höfum nú séð, hver efnissamsetning kolanna
er, hvernig þau hafi myndazt i jörðunni, og hver að-
almismunurinn sé á hinum ýmislegu kolategundum, og