Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1889, Side 16

168
hestar þeir, sem nú eru þar; hlutföllin milli hinna
lifandi hluta á jörðinni eru svo margbrotin.að menn
sjaldan geta fundið þau til fullnustu. Menn hafa
opt undrazt það, hvernig á því stendur, að svo
mörg risavaxin og sterk dýr skuli hafa horfið og
dáið út á fyrri jarðöldum; en það er þó í sjálfu sér
ekki mjög undarlegt, því hin stóru dýr þurfa opt-
ast mjög mikla fæðu; ef nú náttúran í kring breyt-
ist dálítið, þá getur fæða þeirra minnkað svo mjög,
að tímguninni fer aptur, og tegundin smátt og smátt
líður undir lok; hin stóru dýr eiga opt marga smáa
óvini, einkum af skordýraflokki, sem þau ekki geta
sigrazt á, þó þau séu stór og sterk. Samkeppnin
er optast hörðust milli þeirra tegunda, sem skyld-
astar eru; ef ein tegund framleiðir hentug afbrigði,
þá er þess opt eigi langt að bíða, að frumtegundin
líði undir lok, af því afkomendur hennar eru hent-
ugri, og geta betur hagnýtt sér náttúruna í kring;
samkeppnin verður þar hörðust, af því þarfirnar hjá
afbrigðunum og frumtegundum þeirra eru svo líkar.
Einstöku tegundir hafa getað geymzt mjög lengi
óbreyttar, af því þær hafa verið svo vel útbúnar
til einhvers sjerstaks eða þær hafa verið mjög af-
skekktar, svo þær þurftuekki að stríða við jafnmikla
samkeppni.
Eitt er mjög merkilegt, að helztu breytingar
og ummyndanir á öllu dýra- og jurtalífinu hafa
gjörzt á sama tíma um alla jörðina. Fyrst voru
hinar einstöku jarðmyndanir rannsakaðar í Európu,
og sfðan hafa menn um alla jörðina fundið jafnhliða
myndanir. Dýralífið i krítarlögunum er t. d. alls-
staðar líkt, hvar sem er, þó ekki séu beinlínis sömu
tegundir allsstaðar á jörðunni. J>essar jafnhliða
breytingar sjást bezt á sævardýrum, sfður á land-
dýrum, enda eru þau ekki eins vel kunn. Ymsir