Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1889, Page 57

209
in líffæri eru apturför eða þau eru byrjun í mynd-
un á nýju líffæri. Vængjabæxlin á mörgæsunum
eru líklega vængir í apturför, en eru þó mjög gagn-
legir fuglunum í aðra stefnu, til þess að róa sig á-
fram i vatninu; aptur eru vængirnir á kiwi-fuglinum
(apteryx) alveg gagnslausir. Ofullkomin líffæri eru
opt mjög breytileg og hverfa þá stundum alveg;
eins og fyr var sagt, koma slík líffæri stundum
fram á fóstrunum, t. d. á hvölum og jórturdýrum,
en hverfa svo alveg; eins eru þau optast tiltölulega
stærri i fósturlífinu en á fullorðnum, þó þau haldist
allt lífið. þ>að eru öll líkindi til, að líffæri þessi séu
orðin svo ófullkomin (rudimenter), af því þau ekki
hafa verið brúkuð ; þessi apturför er hæg og síg-
andi, þangað til liffærið verður ekki notað til þess,
sem það var upprunalega ætlað til; þannig verða
augun smátt og smátt ónýtari á dýrum, sem venjast
við myrkur i hellrum, og loks verða dýrin blind ;
fuglar á fjarlægum eyjum hætta að fljúga, af því
engir ránfuglar eða rándýr ásækja þá, og loks verða
þeir ófleygir. J>ó nú líffærin séu orðin ónýt, þá
ganga þau samt í erfðir til eptirkomendanna frá
einni kynkvísl til annarar; þess vegna er það eðli-
legt, að þau eru stærst hjá fóstrinu, því það geymir
form líffærisins á eizta stigi, eins og það var á
frumdýrunum, sem notuðu það. Loksins yfirvinnur
sparnaður náttúrunnar alveg erfðalögmálið, svo þessi
gagnslausi partur hverfur; sú næring, sem til hans
gekk, er nú notuð til einhvers gagnlegra. Af því
sem hér hefir v^rið sagt, er auðséð, að hin ónýtu
líffæri eru mjög gömul, og hafa gengið í erfðir um
langan aldur, og þau gefa því stundum þýðingar-
miklar bendingar til þess, hvemig raða skal niður
tegundunum.
Tímarit hins íslenzlca Bókmenntafjelags. X. 14