Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1889, Side 79

231
því enginn vitað betur enn hann um þennan land-
námsmann. Samband þessa heimildarmans við Ara
og sá siður Ara, sem vjer þekkjum úr Islendinga-
bók, að geta um heimildir sínar á þennan hátt, er
nægileg sönnun firir því, að Ari hafi fært þennan
kafla í letur. Allir, sem nokkuð hafa hugsað um
þennan stað, hafa líka verið samdóma um, að Ari
sje höfundurinn1, enn enginn virðist hafa tekið eftir
því, hverja þíðingu hann hefur firir spurninguna um
það, hvort Ari hafi samið sjerstaka Landnámu.
Engum getur heldur blandast hugur um það,
að kaflinn úr Sturlungu og kaflinn úr Landnámu
eru í raun og veru eitt og hið sama. þ>eir segja
báðir frá hinu sama svo aðsegja með sömu orðum,
og mismunurinn er mjög svo óverulegur2. Að öllu
samtöldu virðist Sturlungutextinn upphaflegri. f>ann-
ig sleppir Landnáma hinni merkilegu grein : Svá
segir Teitr, sem vafalaust er upphafleg. Sömuleiðis
er liklegt vegna timatals, að Æsa, móðir Ketil-
bjarnar, hafi heldur verið sistir Hákonar Hlaðajarls
Grjótgarðssonar enn dóttir hans3. Enn fremur eig-
um vjer Sturlungu að þakka hina merkilegu grein
um, að Oxará hafi verið veitt í Almannagjá, sem
hefur reinst rjett og sönn í alla staði við fornfræða-
1) T. d. Guftbr. Vigfússon, Sturl. Oxf. 1878, I, XXX.111, og
CLXIII. bls. Oscar Brenner, Kristni saga 181.—133. bls.
2) Eitt Landnámu handrit (Á.M. 111 fol. á pappír) er svo
að segja alveg samhljóða Sturl. i ölium mismunargreinum, enn
á það legg jeg enga áherslu, því að þetta handrit virðist hafa
haft firir sjer Sturlungu.
3) Sbr. (iuðbr. Vigfússon i Safni til sögu íslands I. 292. bls.
I Fms. II„ 210. bls. er Æsa kölluð dóttir Hálconar, enn þar
liefur höf. eflaust haft firir sjer lika Landnámu þeirri, sem
vjer nú höfum.