Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1889, Page 94

24H
mjer mjög svo kunnugt, því eg hefi útlistað hana í dá-
litlu verkefni í þessum dögum, og finst mér hún hafi hafi
verið ágæt í alla staði. Annað mál var það, að þeirra
tíða ofsi og frekja spillti þess verkunum, einkum þegar
á leið, og hið bannsetta Aristocrati tók að vaða uppi.
En eitthvað hefir kveðið að alþingi um þann tírna, það
sýna ávextirnir, það sýnir Grágás, er þrátt fyrir allan
ofsa og áfergi einkanlega var alþingis verk. |>að sýnir
Grágás, segi eg, þessi ijósi vottr um forfeðranna stjórn-
vísi og lögkænsku, um þeirra athuga á opinberum mál-
efnum og þeirra miklu upplýsingu; Grágás er eilífr heiðrs-
varði fyrir alþing og forfeðr vora. Um alþingis skipun á
seinni tímum er mér síðr kunnugt, þó veit eg svo mikið
þarum, að heuni er ekki svo mikið um að kenna, sem
fákænsku og ofstopa þeim, sem þá var tíðr meðal em-
bættismanna sjálfra. jpað mun ogsvo hafa tálmað al-
þingi, að áþekk stiptan ekki var til í allri Evrópu á sama
tíma, nema í Englandi og Schweitz, og því hafa Islend-
ingar eigi getað skilið alþingisins eginlegu ákvörðun og
eðli, það er: ekki kunnað að brúka alþingið fremur enn
ragur og skilmingum óvanr maðr lángt vopn. þetta þyk-
ist eg þeim mun fremur mega fullyrða, sem allir höfð-
ingjarnir þá eins og nú fóru til Danmerkr og snúsuðu
dálítið í dönsk lög og rétt, en vissu ekkert um hinn ís-
lenzka — einsog, því verr ! enn er tíðt—. I Danmörku
lærðu þeir að þekkja Absolutismen í stálham og álitu
þess vegna ekkert sæma nema vein og volæði og bænir.
En að lögrjettan í einingu hafi borið við að semja upp-
kast til merkilegra lagaboða, eða að hún hafi ráðið til
skynsamlegra og merkilegra endrbóta, það finst sjaldan,
og þegar það eitthvað hét, þá var það svo danskt, að
danskan flaut út úr hvörju orði, enda sér maðr á öllu eða
velflestu frá þeim tíðum að land-stjórnvísi og lögvísi hefir
verið sárlítil á íslandi á þeim dögum. Eg geri ráð fyrir að
þjer munuð svara : Mun þessu ei álíka varið nú öllusam-
an, eða hvað leyfir oss að vænta annars betra ? Eg svara
aptr: þóað mestr þorri embættismanna þeirra, er nú eru