Eimreiðin - 01.01.1905, Page 15

‘5
að framan er uppeldiskostnaður embættismanna sem sé ekki talinn
nema 20,808 kr. En þar við eiga að réttu lagi að bætast kenn-
aralaun prestaskólans (I, 7), læknaskólans (I, 8), lærða skólans (I,
9), tímakennara og starfsmanna lærða skólans (III, 10) og nokkur
hluti af launum læknisins við Holdsveikraspítalann (sbr. I, 4) og
styrknum til augnalæknis og tannlæknis (III, 5), sem þeir fá fyrir
kenslu við læknaskólann, og telja má 500 kr. til hvers þeirra
þriggja eða alls 1500 kr. Verður þá allur uppeldiskostnaður em-
bættismanna úr landssjóði samtals 59,708 kr., og er það óhæfi-
lega mikil upphæð til þessarar fámennu stéttar (um 3°/o af allri
þjóðinni), þegar litið er á, hve miklu er varið úr landssjóði til allra
annarra stétta í landinu (alþýðumentunar o. s. frv.).
Ef íslenzka þjóðin væri nú éins hagsýn, eins og hún þyrfti að
vera, þá mætti af þessari upphæð spara öll útgjöldin til lækna-
skólans (um 10,000 kr.). Með því mundi hún ekki aðeins spara
töluvert fé, heldur líka fá betri lækna. Kennarastörfin eru nú
höfð í hjáverkum (að minsta kosti af landlækni og héraðslæknin-
um í Rvík), og jafnvel þó það væri ekki og hinir mestu ágætis-
menn veldust til skólans, þá mundi skólinn aldrei geta staðið er-
lendum læknaskólum á sporði. Eins og högum er háttað, er
kennurunum ómögulegt að fylgjast með öllum þeim hraðfleygu
framförum, sem árlega verða í læknisfræðinni, og þeir hljóta því
bráðlega að dragast aftur úr og úreldast, hversu snjallir sem þeir
kunna að vera í byrjuninni. Auk þess getur skólinn aldrei haft
þann útbúnað, verkfæri né tilbreyting í sjúkdómum, sem sjá má
á spítölum erlendis og mikið af læra. Verkin sýna líka merkin.
því það er engum blöðum um það að fletta, að það eru einmitt
þeir læknarnir, sem numið hafa erlendis, er mestan orðstír hafa
getið sér á Islandi. Læknaskólinn var nauðsynlegur, þegar hann
var settur á fót, af því að með öðru móti var ekki unt að koma
á viðunandi læknaskipun í landinu. Eti nú er hann ekki lengur
nauðsynlegur. Nú er ekki þörf á fleiri læknum í viðbót á ári en
hægt er að fá frá háskólanum í Khöfn, og þar er íslenzkum
læknaefnum veittur svo mikill styrkur, að litlu eða engu dýrara
verður að nema þar en í Rvík. Að halda læknaskólanum er því
í rauninni sama sem að verja árlega um 10,000 kr. af landsfé til
þess að sjá um, að landið fái ónýtari lækna, en annars mundu
fást án eins eyris kostnaðar fyrir landssjóð.