Eimreiðin - 01.01.1905, Side 47

47
um á stungið inn í hana. Þurkgrind þessi er kend við hinn fræga
móvélasmið Anrep. Sumstaðar tíðkast að hlaða móflögunum hverri
ofan á aðra utan um háar stengur, sem stungið er niður í mýrina;
á öðrum stöðum eru settir niður staurar með hvössum snögum, sem
móflögurnar eru hengdar á. Til eru og reglulegir móhjallar, sem
verja móinn alveg fyrir regni. Peir eru mjög dýrir og sleppi ég
því að lýsa þeim hér.
Með áðurnefndum þurkgrindum er hægt að fullþurka mó fjór-
um til fimm sinnum á sumri og það norðarlega í Svíþjóð, þar
sem sumarið er ekki að neinum mun betra en á íslandi. Pví
miður eru öll áðurnefnd þurkáhöld bæði dýr í upphafi og endast
auk þess illa. Pau auka því kostnaðinn við mógjörðina að mikl-
um mun. Á Pýzkalandi eru sumstaðar brúkaðar þurkgrindur fyrir
mó, og er þar talið, að þær hækki verð hans um 2,50 kr. á smá-
lestinni. Með því að brúka þurkgrindur lengist móvinnutíminn um
meira en mánuð, og mórinn verður að jafnaði betri og úrgangs-
minni.
í Noregi hefur vagnasmiðurinn Jakob Irgens smíðað nokkurs-
konar móþurkvagna eða móhjalla á hjólum. Eru þeir einkum ætl-
aðir fyrir þureltan mó. Vagnar þessir eru af járni gjörðir og mó-
flögurnar eru lagðar í net úr gjarðajárni, svo loftið leikur um þær
á alla vegu. Við tilraunir er gjörðar hafa verið með vagna þessa
reyndist að á 6—8 dögum þornaði mórinn svo, að í honum voru
nálægt 66 °/o af vatni. Má þá hreykja honum og fullþornar hann
þá á nálægt 3 mánuðum. Vagnarnir kosta 200 krónur, en því
miður hef ég ekki með vissu fengið at vita enn þá, hvað mikið
þeir taka af mó, svo ég get ekki sagt um kostnaðinn við að brúka
þá, en sjálfsagt er hann talsverður.
MÓELTA.
Hér að framan (bls. 45—6) var lýst með nokkrum orðum innra
byggingarlagi mósins og göllum þeim, er leiða af því. Til þess
að ráða bót á þessum göllum er mórinn eltur, þ. e. a. s. tættur
í sundur og hnoðaður, svo að smápartar hans losni sem mest
hver frá öðrum og mismundi lög blandist sem bezt saman. Við
þessa meðferð verður hann miklu samfeldari og meira samkynja,
og við þurkinn dregst hann meira og jafnar saman en áður og
verður þá harðari og þyngri í sér. Að elta mó hefur tíðkast afar-
lengi, jafnvel alt frá fornöld (sjá bls. 32), en það var ekki fyr en