Eimreiðin - 01.09.1908, Blaðsíða 9

169
Pá eru næstu embættismennirnir yfirdómararnir. Hvert
starf þeirra er, vita allir. Eg vil hafa yfirdóminn í landinu svo
góðan og fullkominn, aö engin mál fari lengra — engin mál fari
út úr landinu, enda þó þaö sé í sambandi við önnur lönd —
En til þess að fá fullkominn yfirdóm, þarf að mínu áliti þetta
tvent. i. Bæta við í hann tveimur mönnum, svo dómararnir verði
5 í stað 3; og 2. að banna yfirdómurunum stranglega
að fást opinberlega við pólitísk flokksmál, meðan þeir hafa það
embætti á hendi. Fyr en þetta er fengið, einkanlega síðara
atriðið, eru landsmenn aldrei vissir um að fá óhlutdrægan yfirdóm,
en það er eitt af stærstu og mest áríðandi spursmálum þjóðanna.
Að bæta tveimur dómurum við í yfirdóminn kostar landið 8ooo
kr. á ári, en í það er ekki horfandi. Pað er afaráríðandi, aö
landsménn geti allir borið fult traust til síns æðsta dómstóls.
Yfirdómararnir eiga að vera kosnir af öllum landsbúum, eins og
aðrir almennir þjónar þjóðarinnar, og til sama tíma, 4 ára. Pað
gefur að skilja, að þá má endurkjósa, sem alla aðra, ef þjóðin
vill trúa þeim fyrir embættunum áfram.
Að síðustu kemur stjórnin sjálf. Hún á einnig að vera
kosin af öllum landsbúum til 4 ára; það er að segja, skrifstofu-
stjórarnir og landritarinn; og náttúrlega sjálfsagt ráðherrann líka,
ef landið yrði sjálfstætt ríki. (þá yrði nafninu líkl. breytt í jarl
eða ríkisstjóri). Meðan landið hangir í sambandi við Danmörku,
býst ég við, að konungur Dana vilji að nafninu til skipa ráð-
herrann, en alþingi ætti æfinlega að kjósa manninn — ekki úr
sínum flokki, því ráðherrann á ekki að vera þingmaður — með
meiri hluta atkvæða og þannig ráða, hver hann væri. Skrifstofu-
þjóna sína ætti hver deildarformaður að fá að ráða sjálfur, því
þeir bera ábyrgð hver á sinni deild.
Eg hefi gjört kjörtímabilið 4 ár, en Bandamenn hafa það
aðeins 2 ár fyrir alla þessa embættismenn, sem taldir hafa verið
og þingið líka.
Öll þau opinber starfs-embætti, sem nú eru veitt af stjórn-
inni eða af konungi að nafninu til, svo sem póstmeistara, kennara,
verkfræðinga, starfsmanna við söfn, ofl. ofl., ættu að vera veitt
á sama hátt og samskonar embætti hjá Bandamönnum, sem sé
þann, að ráðherrann tilnefnir manninn, og setur hann til að gegna
stöðunni eða embættinu, — ef hún losnar milli þinga — en þegar
þingið kemur saman, þá verður ráðherra (ríkisstjóri þar) að til-