Eimreiðin - 01.09.1910, Page 2

158
vegi sparseminnar (og vöruvöndunarinnar m. a.). Pau eru jafnill
kaupanda og seljanda, hvort það nú heldur er kaupmaður eða
kaupfélag. Pað er óvíst, hvort þau félög, sem lána út, hefðu
ekki betur verið óstofnuð.
Hitt ráðið er, að auka tekjurnar, og til þess eru auðvitað
mörg ráð. T. d. stækka túnin og vanda betur innlenda varning-
inn*). En ekki verður hér farið lengra út í það, þar eð efni þess-
arar greinar á aðallega að vera um, hvernig vér getum notað
veturinn, sem fyrir flestum líður í aðgerðaleysi. Að vísu er kaup-
gjald svo hátt á sumrin, að það nægir — eða ætti að nægja, ef
sparsemi þektist á íslandi — allri alþýðu, eða að minsta kosti
þeim, sem í kauptúnum búa, til þess að kaupa fyrir nauðsynjar
allar alt árið. En það gerir heldur ekki betur, svo þó atvinna
sé góð á sumrin, þá ézt upp arðurinn af henni á vetrin, er menn
eru atvinnulausir. Flestir eru því jafnfátækir á vorin, eins og þeir
voru áður, áður en atvinna byrjaði. Pað er gamla sagan um
mögru kýrnar, sem átu þær feitu, án þess að fitna. Tað er því
mjög mikilvægt fyrir fjárhagslega framtíð þjóðarinnar, að unnið
sé bæði sumar og vetur, og jafnvel þó að menn hefðu ekki meira
upp úr vetrarvinnunni en fæðið.
Sumir halda, að sjómönnunum íslenzku veiti ekki af að hvíla
sig á vetrin, þar sem þeir striti svo á sumrin. En ég held, að
hæfilega mikil vinna væri þeim hollari en aðgerðaleysið, þó ekki
sé tekið tillit til hinnar fjárhagslegu hliðar málsins. Virðum fyrir
oss vetrarlífið, t. d. á Akureyri. Par er fjöldi sjómanna, sem
ekkert hafa að starfa í 4 til 5 mánuði, frá því í sept.—okt., er
sláturtíð og uppsátri skipa lýkur, og þangað til í marz, er fiski-
skipin leggja á stað. Pví ekki er teljandi, þó vinna fáist einn og
einn dag, eða nokkra daga í senn, þá sjaldan er síldar eða fiski-
hlaup koma. Annars ganga menn iðjulausir, standa í »billjarð«-
stofum veitingahúsanna eða í sölubúðunum, svo tímunum skiftir,
sjálfum sér til mikilla leiðinda og enn meiri óhags; því iðjuleysið
*) Rjómabtíin hafa gert afarmikið gagn. En það er mjög vafasamt, hvort
ekki er rangt, að landssjóðnr gjaldi þeim verðlaun. Meðal annars vegna þess, að
hætt er við, að smjörsalan til Englands verði ekki langlíf. Frá Síberíu, Ástralíu og
Argentínu er ntí farið að senda heila skipsfarma af smjöri til Englands, En það,
sem mest er um vert, er, að Englendingar eru sjálfir að byrja á »danish farming«
(dönskum btískap), þ. e. griparækt í stað kornyrkju. Einnig er óvíst, hve lengi
þeir halda við fríverzlunar-stefnuna.