Bókasafnið - 01.03.1991, Blaðsíða 29

Erla Jónsdóttir bæjarbókavörður, Bókasafni Garðabæjar
Bókasafn Garðabæjar
— samsteypusafn
Bókasafn Garðabæjar, sem staðsett er í Garðaskóla,
er elsta samsteypusafnið hér á landi. Safnið var
stofnað árið 1971 úr litlu hreppsbókasafni, sem var til húsa
í barnaskólanum, og úr vísi að skólabókasafni gagnfræða-
skólans. Hefur greinarhöfundur verið forstöðumaður
þess frá upphafi. Ástæðan fyrir því að þessi leið var valin í
bókasafnsmálum Garðabæjar var þörfin fyrir gott bóka-
safn í ungu og metnaðarfullu hreppsfélagi, hreppsfélagi
sem var í örum vexti og gerði miklar kröfur varðandi
menntun unga fólksins. Ákveðið var að nýta sem best
húsnæði, starfsfólk og þann bókakost sem til var í sveitar-
félaginu og að sameina það fjármagn sem veitt yrði til
bókasafnsþjónustu á einn stað í hreppnum.
Fyrir tuttugu árum þótti það óðs manns æði að láta sér
detta í hug að fara með starfsemi almenningsbókasafns inn
í gagnfræðaskólann og ætla sér að reka þar menningar-
starfsemi að einhverju viti. En sem betur fer reyndust
flestar hrakspár úr lausu lofti gripnar því að þeir sem
þurftu á góðri bókasafnsþjónustu að halda, svo sem nem-
endur, kennarar, foreldrar og bókelskt fólk kunnu fljót-
lega að meta þessa þjónustu og gera enn. Reynslan hefur
sýnt okkur að flestar þær forsendur, bæði jákvæðar og
neikvæðar, sem gefnar voru í upphafi voru réttar.
Notagildi safnsins er ótvírætt
Safnkosturinn allur er jafnt til afnota fyrir Garðaskóla
og almenning í bænum að undanskildum þeim bókum
sem staðsettar eru í fagstofum Garðaskóla og eru ein-
göngu notaðar við kennslu.
Alltaf er sama þörfin á fé til bókakaupa. Þó dregið hafi
úr útlánum á afþreyingarbókum miðað við árin fyrir
myndbandavæðingu þá eykst þörfin fyrir auknu úrvali
handbóka, fræðibóka og sígildra fagurbókmennta. Safn-
kosturinn telur rúm 32 þúsund bindi bóka og innbund-
inna tímarita. Aðrir miðlar verða fjárfrekari með hverju
árinu sem líður.
Við reynum að koma til móts við kröfur unga fólksins
okkar um úrval af tölvubúnaði bæði til afnota á safninu og
til útláns.
Myndbönd eru einnig til útláns en það er helst fræðslu-
efni, tónlist, íþróttir og svo teiknimyndir fyrir yngstu
notendur safnsins. Tónlist á geisladiskum er keypt í sam-
ráði við tónlistarkennara í Garðaskóla og í safninu er
aðstaða til hlustunar, bæði fyrir hópa og einstaklinga.
Mikið annríki á skólatíma
Safnið er opið 10 tíma á dag. Þar sem innangengt er úr
skólanum í safnið allan daginn sækja nemendur mikið á
safnið, einkum í frímínútum og matarhléum. Þess á milli
eru sæti safnsins, sem eru 50, nýtt að meira eða minna leyti
af nemendum sem hafa göt í stundatöflum sínum.
Ellilífeyrisþegar og mæður og fóstrur með ung börn
koma einnig talsvert í safnið fyrri hlúta dagsins. Á milli
þessara ólíku lánþega hefur aldrei á þessum tuttugu árum
komið til árekstra, að því er ég best veit. Fullorðna fólkinu
finnst það fremur forvitnilegt að hitta fyrir um eitthundr-
að unglinga í safninu, sitjandi og standandi í rólegheitum
hvar sem rými finnst. Seinni hluta dags koma svo þeir sem
stunda nám við hina ýmsu framhaldsskóla og í þeim hópi
er oft talsvert um fullorðna lánþega. Hin almennu útlán
fara fram allan daginn en þó mest seinni hluta dags og fram
á kvöld. Af þessu má eflaust sjá að vinnuálagið er mikið
hjá starfsfólkinu og er það einn af veikustu hlekkjum
samsteypusafnsins. Að halda uppi aga á vinnustað sem
þessum svo vinnufriður sé fyrir safngesti og starfsfólk er
ekki heiglum hent og gerir miklar kröfur til starfsfólksins.
Benda má á að þarna reynir á samstarf skólans og bóka-
safnsins einna mest.
Um samstarf skóla og bókasafns
Gagnkvæmt traust þarf að ríkja milli stjórnenda þessara
stofnana og þurfa þeir að vera samstíga þegar settar eru
reglur og hvernig taka skuli á brotum á þeim. Einfaldar og
skýrar reglur þurfa að vera í gildi sem nemendur og starfs-
fólk eiga að þekkja og fara eftir, skilyrðislaust. Ef vel á að
vera þurfa einnig að vera í gildi ákveðnar samskiptareglur
ef samstarfið á að vera í lagi og vil ég geta nokkurra sem
eru í gildi við Bókasafn Garðabæjar.
Fundir með fagkennurum skólanna og bókavörðum
eru haldnir í upphafi hverrar annar þar sem rætt er um
námsefnið, heimilda- og kjörbókaritgerðir, einnig fyrir-
huguð ferðalög nemenda og ýmsar uppákomur sem bóka-
safnið tekur þátt í. Kennarar kynna sér tímarita- og bóka-
kostinn, gerðar eru tímaáætlanir og síðan er hafist handa
við að afla heimilda, útvega gögn og hafa þau aðgengileg á
ákveðnum stað á tilteknum tíma. Þetta tiltekna efni er
bundið inni á safninu í ákveðinn tíma en er engu að síður
tiltækt og aðgengilegt öllum þeim sem þurfa á að halda á
safninu. Það þarf að halda vel utanum þessa vinnu svo hún
fari ekki úr böndunum.
Rekstur, stjórnun fjármála og ráðning starfsfólks er á
einni hendi, þ.e. bæjarbókavarðar sem ráðinn er af bóka-
safnsstjórn. Bæjarbókasafnið er sjálfstæð rekstrareining
innan skólans, í ákveðnu húsnæði, með eigið starfsfólk og
með fjárhagsáætlun sem samþykkt er af bæjarstjórn. Það
fé sem Garðaskóli leggur til starfsemi bókasafnsins er
bókhaldsatriði og er í höndum bæjarstjórnar og bæjarrit-
ara.
Kennarar skólans vinna ekki á safninu sjálfu en koma
BÓKASAFNIÐ
29