Dagblaðið Vísir - DV - 14.07.1983, Blaðsíða 34

34
DV. FIMMTUDAGUR14. JULI1983.
DÆGRADVÖL
DÆGRADVÖL
DÆGRADVÖL
DULARFULUR
HLUTIR
Veröldln er full af dularfullum
hlutum, einkennllegum kringum-
stœðum og ieyndardómsfullum
atburðum. Frá örófi alda hafa
mennirnir ígrundað fyrirbærin og
reynt að skilja orsaklr þeirra, og án
þeirrar vlðieitni værum við ennþá
apar í mýrum, því það er mála
sannast að óstöðvandi þekklngarlelt
mannkynsins hefur hvað eftir annað
unnið glæsileg afrek og brotlð niður
þá múra sem enginn virtist yfir
komast nema fugllnn fljúgandi.
Smám saman hefur þekkingar-
leitin farið í vissa farvegi sem við
réttllega heiðrum með sérstakri
nafngift og köllum VtSINDI.
Vislndln hafa þokað mannkyninu
lengra fram á fáeinum öldum en
ómarkviss og tilviljanakennd
þekkingarlelt áorkaði á tugþúsund-
um ára.
Engu að síður eru enn til þau svið
sem vísindln hafa ekki náð að fóta
sig á. Það rekur áreiðanlega að því
að þessi svið verði kortlögð að
einhverju leyti og kannski eins langt
og mannlegur skilningur leyfir, en sá
timi er ekki ennþá runnlnn.
Framiifi, hugsanaflutningur,
hugarorka, töframáttur og fjarsýni,
fljúgandl diskar og ókönnuð áhrif
hlutanna hverra á aðra — allt eru
þetta fyrlrbrigði sem vísindln hafa
ekki náð tökum á, en mýgrútur
manna í öilum löndum reynir stöðugt
að kanna eftir öðrum leiðum.
Hjávísindi
Baldur Hermannsson
„Gervivíslndamenn starfa að því
að rugia almenning, slæva
dómgrelnd manna og forheimska þá ■
— ekkl viljandi, heldur óbeinlinis,”
segir i 4. tbl. fréttabréfs Háskólans
en þar er elnmltt greint frá nokkru
orðakasti lærðra manna um þessa
hlutl.
Á því leikur lítill vafi að éprúttnir
delar kunna á því laglð að fleka
grunnhyggið fólk undir yfirskini
hjátrúar og gervlvisinda, en hltt er
líka víst að margir þelr sem svo-
nefnd hjávislndl lðka gera það af
fullum helðarleik og elnlægri við-
leitnl og það er óneltanlega nokkurs
vlrði.
Ákafir stuðningsmenn hjávisinda
telja sumir hverjlr að „gervlvísindl ■
nútímans kunni að reynast hefðar-
visindi framtíðarlnnar”, en þetta er
býsna stór biti í kok og getur ekki
talist liklegt.
Hins vegar eru allar líkur á þvi að
mannkynið munl halda áfram að
velta vöngum yfir dularfullum fyrir-
bærum, og eftir því sem vísindin
sölsa undlr slg fleirl ókönnuð svlð
munu frumlegir menn og hugvits-
samir þreifa fyrir sér og reka augun
í óskýrða hluti og atburði sem ekkl
koma helm og saman við daglega
reynslu. Vlð munum á þessum vett-
vangi skyggnast vitt og breitt yfir
sviðið endrum og sinnum og bera
niður hér og hvar þar sem
áhugasamir menn hafa þóst verða
áskynja einkennllegra fyrirbrigða —
en að sjálfsögðu gefast ekkl tök til
þess að taka afstöðu i málum eða út-
kljá ágreiningsatriðl, það verða
aðrir að gera.
ELSKU
HJARTAÐ
þeim upp með litlu millibili. Annað
var látiö óhreyft en hitt fékk skammt
af deyfandí lyfi, svonefnt gitalin.
Hjörtun halda áfram aö slá um
hrið eftir aö þau eru tekin úr
búknum, en það hjartað sem deyft
var meö gitalini hægði sláttinn og
týndi taktinum eins og við mátti
búast — en þá bar svo til að hitt
hjartað misstl einnig taktlnn og
hægðiásér!
Dr. Sergeiéf gerði nú ýmsar
tilraunir. Hann kom fyrir glerplötu á
milli hjartnanna og minnkaði þá
samsvörun sláttarins en hvarf ekki
alveg. Hann setti þá svartan pappír
á milli og þá hvarf samsvörunin
alveg.
Sergeiéf dró þá ályktun af
tilraunum sínum að hjörtun hefðu
samband sín á miiii fyrir tilstilli út-
fjólublárra geisla. Hann getur þess
ennfremur að hjörtu manna sýni
einnig nokkra samsvörun, þótt ekki
séu þau numin úr búknum til þess
arna. Hann nefnir tUraunir, þar sem
tveir menn voru látnir sitja með
tveggja metra miUibUi og sláttur
hjartans kannaður. Hjartaritin
sýndu þá aö sláttur annars endur-
speglaöi að einhverju leyti tilfinning-
ar og hugarástand hins, hvemig sem
því sambandi er nú á komið.
Fyrir tveimur árum gerði dr.
Sergeiéf tiiraun ásamt öðrum
vísindamanni, Saryséf að nafni, þar
sem kunnur miðiU rey ndi þrótt sinn á
froskahjarta. Nina Kulagina hét
miðiHinn, og það skipti engum togum
að henni var í lófa lagið aö stöðva
froskahjartað smáa með hugarork-
unni einni saman, og má af því ráða
hvort ekki sé liklegt að hún og aörar
konur geti einnig valdiö nokkru um
hræringar hjartans í brjóstum karl-
manna, rétt eins og skáldin hafa ort
umlengi.
Hjartað er aðsetur ástarinnar og
hvað er duiarfyllra í mannlífinu og
kannski tilverunni allri en einmitt
ástin?
Hjartað siær örar þegar hin ást-
fólgna birtist á sviðinu og fari aUt að
óskum er eins líklegt að tvö einmana
hjörtu fyUist kæti og slál í takt, en
fari aUt í handaskolum má búast við
því að h jartasorgin nái yfirhöndinnl.
En nóg um það. Við lesum með
athygU og áhuga þá frétt úr útlendu
blaði, að rússneskur vísindamaöur
hafi fengist um hríð við athuganir á
froskahjörtum og komist að ákveð-
inni niðurstöðu sem er vei þess virði
að við stöldrum við og íhugum hana
stundarkom.
Dr. Gennady Sergeiéf nam hjörtun
úr búkum tveggja froska og stiUti
Myndin týnir bandarískan mann sem hefur komist upp á iag með að
dáieiða froska. Sovéskur miðiii, hlina Kuiagina að nafni, hefur sýnt
fram á hvernig stöðva má slátt froskahjartans með hugarorkunni einni
saman.
Pýramídarnir eru ein torráðnasta gáta mannkynsins. Voru þeir steyptir á
staðnum en ekki hlaðnir úr steini frá fjarlægum námum?
GÁTUR
EGYPTALANDS
Voru pýramídarnir steyptir á staðnum?
Elsti og furðulegasti leyndardómur
mannkynsins er vafalaust pýra-
mídarnir voldugu sem rísa eins og
meitluö krystalsfjöU upp úr sandauðn-
umEgyptalands.
Hverjir reistu þessi óskaplegu
mannvirki? Hvenær? Hvers vegna?
Og hvemig f óru þeir að því?
Við höfum öll lesið útskýringar
kennslubókanna, sem á stundum eru
þó varla mikiö annaö en rökstuddar
tilgátur, en það er þó betra en ekki
neitt.
Við sjáum fyrir hugskotssjónum tug-
þúsundir örmagna þræia paufast yfir
sandana með hina níðþungu, tilhöggnu
teninga í eftirdragi. Við heyrum líka
svipuhöggin og kvalaveinin þegar
harðdrægir verkstjórar láta kné fylgja
kviði og við sjáum þúsundir óláns-
samra manna strita sér til ólífis í f jar-
lægum grjótnámum og aðrar þúsundir
bisa við að koma blokkunum þungu
upp eftir skáhöllum veggjum hins
tröUaukna mannvirkis.
En veitir þessi hörmulega lýsing aUs
kostar rétta mynd af því sem
raunveruiega gerðist? Er það endilega
öraggt aö þaö sem mikUfenglegast
þykir af mannanna verkum hafi orðið
til við ægileg harmkvæU, kúgun og
niðurlægingu?
Það er nú öðra nær, segir franski
efnafræðingurinn Joseph Davidovits,
sem lagt hefur mikla stund á þessa
hluti og reyndar tUreitt frumlega og
nýstárlega en aUs ekki fjarstæðu-
kennda tUgátu um verkiag Egypta á
þessumtimum.
r
Fljúgandi
furðu-
hlutir
Dularfullur hlutur á
sveimi yfir jördinni — eða
svik og prettir ófyrirleit-
inna manna, sem hafa
grunnhyggni annarra aö
féþúfu.
-