Dagblaðið Vísir - DV - 10.03.1988, Síða 12

FIMMTUDAGUR 10. MARS 1988.
Uflönd
Átök framundan hjá fram
bjóðendum demókrata
Ljóst er nú aö hörð átök eru fram-
undan innan bandaríska Demó-
krataflokksins um það hver verður
frambjóðandi hans í komandi for-
setakosningum. Búist hafði verið við
að forkosningar þær, sem fram fóru
í einum tuttugu fylkjum á þriðjudag,
myndu skýra línurnar hjá báðum
flokkum, að minnsta kosti eitthvað.
Hjá repúblikönum stóðust þessir
spádómar nokkurn veginn en niður-
stööur talningar meðal demókrata
voru hins vegar á þann veg að staða
frambjóðenda er.enn óræöari en áð-
ur.
Þrír plús einn
Fyrir þriðjudaginn hafði verið
búist við að demókratar gætu þrengt
valkosti sína í tvo, að slagurinn
myndi standa milli Michael Dukakis
og Richard Gephardt. Þótt Dukakis
þætti líklegur til þess að ná betri
árangri í forkosningunum þennan
dag var Gephardt þó enn talinn lík-
legri frambjóöandi.
Niöurstöður urðu þó þær að Gep-
hardt galt afhroð í kosningunum,
hlaut aðeins þrettán prósent at-
kvæða og fékk í sinn hlut níutíu og
íjóra kjörmenn. Albert Gore, Mich-
ael Dukakis og Jesse Jackson skiptu
öðrum atkvæðum nokkuð bróður-
lega á milli sín, sem og kjörmönnum
þeim sem slegist var um.
Ljóst er því að enginn einn fram-
bjóðandi leiðir slaginn um útnefn-
ingu sem forsetaefni demókrata.
Gore, Dukakis og Jackson eru nokk-
uð jafnir og eiga þeir Gore og
Dukakis, að því er nú virðist, svipaða
möguleika til þess að hljóta hnossið.
Gephart er héldur engan veginn bú-
inn að vera því ekki hefur enn verið
gengiö til forkosninga í stærstu fylkj-
unum sem verða mjög áhrifamikil.
Enn koma því þrír frambjóðendur
til greina sem forsetaefni og þótt tal-
ið sé vonlaust að Jackson verði
útnefndur, þrátt fyrir mikið fylgi sitt,
getur hann haft veruleg áhrif á end-
anlegar niðurstöður.
Allt á óvart
Richard Gephardt varð fyrir áfalli
á þriðjudag og kom þessi slælega
frammistaða hans verulega á óvart,
þótt ljóst væri að fjárskortur hamlaði
honum verulega og hefði komið í veg
fyrir að hann stundaði atkvæðaveið-
ar á borð viö helstu keppinauta sína.
Frammistaða Alberts Gore öld-
ungadeildarþingmanns kom ekki
síður á óvart. Búist hafði verið við
litlum árangri hjá honum og jafnvel
talað um að hann myndi hætta að
keppa að útnefningu eftir þennan
dag. Hann hafði fram að þessu ekki
haft árangur sem erfiði og hafði að-
eins hlotið átján kjörmenn. Þessi
Albert Gore á blaðamannafundi fyrir skömmu.
Símamynd Reuter
árangur hans segir þó ef til vill ekki
alla söguna um raunverulegt fylgi
hans, því hann sleppti algerlega þátt-
töku í forkosningunum í Iowa og
New Hampshire.
Öllum á óvart hlaut Gore stuðning
tuttugu og sjö prósent þeirra demó-
krata sem greiddu atkvæði á þriðjú-
dag, fékk í sinn hlut þrjú hundruð
og nítján kjörmenn. Hann hefur því
óumdeilanlega skipað sér í hóp
þeirra sem koma til greina sem for-
setaefni demókrata. Hann hafði
sjálfur sagt að hann byggði allar von-
ir sínar á árangri þennan dag og
varð þar að ósk sinni.
Yngsti forsetinn
Albert Gore er frá Tennessee og
hann stefnir að því að veröa yngsti
forseti Bandaríkjanna. Hann er nú
aðeins þrjátíu og níu ára gamall.
Gagnrýni, sem byggir á því hversu
ungur hann sé, svarar hann á tvenn-
an hátt. Annars vegar með tilvísan
til Johns F. Kennedy sem var aðeins
fjörutíu og þriggja ára þegar hann
tók við embætti Bandaríkjaforseta.
Hins vegar með því að segja við hæfi
að yngsti forseti í sögu Bandaríkj-
anna taki við af þeim elsta sem setið
hefur í Hvíta húsinu, Ronald Reagan,
sem nú er sjötíu og sjö ára gamall.
Albert Gore starfáði sem blaða-
maður við dagblað í Nashville til
ársins 1976. Þá bauð hann sig fram
til fulltrúadeildar bandaríska þings-
ins og vann. Settist hann þar í
þingsæti sem faðir hans var í á árum
áður.
Átta árum síðar, eða 1984, var Gore
kjörinn öldungadeildarþingmaður.
Gamalungur
Gore er hávaxinn, dökkhærður og
fremur alvarlegur í bragði, af banda-
rískum stjórnmálamanni að vera.
Hann reynir mikið að eyða efasemd-
um þeirra sem telja hann of ungan
og hefur meðal annars reynt að
skapa sér ímynd íhaldssams demó-
krata.
Þessar tilraunir hans hafa verið
misvel heppnaðar og sumar þeirra
þykja jaðra við stífni. Hafa þær meö-
al annars orðið til þess að blaðamenn
segja hann byggja á hugmyndum
gamalla manna um unga menn.
Eiga menn oft erfltt með að gera
það upp við sig hvort Gore er ungl-
ingur sem er að reyna að sýnast
eldri, hvort hann er í raun gamall í
hugsun og reyni að sýnast ungur eða
hvort hann yfirleitt veit hvað hann
er og hvert hann stefnir.
Virðing samþingmanna
Honum hefuf þó tekist að afla sér
nokkurrar virðingar meðal sam-
þingmanna sinna. Einkum fyrir störf
sem lúta að stöðvun vígbúnaðar-
kapphlaupsins og umhverfismálum.
Hann er algerlega mótfallinn allri
hernaðaraðstoð við kontraskærulið-
ana í Nicaragua en er hinn eini af
frambjóðendum demókrata sem er
ákveðið fylgjandi annarri aðstoð við
þá.
um og miðvesturríkjunum, og Gore
verður að sýna góðan árangur í þess-
um kosningum ef hann á að eiga von
um útnefningu áfram.
í dag ganga demókratar til forkosn-
inga í Alaska, á laugardag í Suöur-
Karohna og í Norður-Dakota í næstu
viku. Næstu verulega mikilvægar
forkosningar verða hins vegar
Richard Gephardt fær huggunarríkan koss frá móður sinni eftir að Ijóst var
hvert afhroð hann beið í forkosningunum. Símamynd Reuter
Gore hefur nokkrum sinnum greitt
atkvæði með tillögum Reagans for-
seta, þar á meðal í tengslum við
MX-eldflaugaáætlunina og hann
fylgdi forsetanum einnig að málum
varðandi innrásina á Grenada.
Gore var á sínum tíma mótfahinn
Víetnam-stríðinu en gekk í herinn
og barðist í Víetnam til þess að verða
ekki fóður sínum til vandraiða, en
hann stóð þá einmitt í erfiðri kosn-
ingabaráttu.
Konan meir þekkt
Við úpphaf baráttu sinnar fyrir
útnefningu sem forsetaefni demó-
krata átti Gore við það vandamál að
stríða að hann var htt þekktur utan
heimafylkis síns.
Raunar var eiginkona hans, Mary
Elizabeth, mun betur þekkt. Hún.
hefur um nokkurt árabil vakið mikla
athygh með baráttu sinni gegn dóna-
legum textum rokklaga og hefur
meðal annars átt í útistöðum við
Frank Zappa og aðra þekkta rokkara
vegna þess.
Undanfarna mánuði hefur Gore
hins vegar tekist að vekja á sér nægi-
lega athygh til þess að vera orðinn
jafnþekktur og eiginkonan. Eftir
þriðjudaginn hefur hann svo Uklega
vinninginn.
Alltá huldu
Sem fyrr segir er því enn allt á
huldu um það hver muni hreppa
hnossið í herbúðum demókrata.
Framundan eru mikUvægar forkosn-
ingar, meðal annars í norðurríkjun-
haldnar í UUnois-fylki þann 15. þessa
mánaðar og hugsanlega skýrast lín-
ur þá eitthvað. Sama dag ganga
demókratar til forkosninga í Minne-
sota.
Örlög Bush
Ef Utið er tU repúblikana og niður-
stöðu forkosninga þeirra á þriðjudag
virðist George Bush hafa afgerandi
forystu í þeim herhúðum. Hann vann
stórsigur á þriðjudag, hlaut flmmtíu
og sex prósent atkvæða og flmm
hundruð sjötíu og einn kjörmann.
Hann hefur nú tryggt sér sex hundr-
uð níutíu og sjö kjörmenn en þarf
1.139 til þess að tryggja sér útnefn-
ingu á flokksþingi repúblikana sem
hefst þann 15. ágúst í New Orleans.
Þótt Bush vanti nú aðeins fjögur
hundruð fjörutíu og tvo kjörmenn til
útnefningar eru enn nógu margir
óháðir til þess að Dole gæti náð hon-
um.
Endanleg örlög Bush verða því ráð-
in í komandi forkosningum og telja
flestir aö þar muni kosningarnar í
Ilhnois þann 15. ráða miklu. Gangi
Bush vel þar verður hann að teljast
öruggur en gangi honum Ula getur
aUt farið í loft upp að nýju.
Af öðrum repúhlikönum er nú tahð
að Pat Robertson verði fljótlega að
viðurkenna að möguleikar hans til
útnefningar séu engir og Jack Kemp
er taUnn líklegur til að hætta þátt-
töku í forkosningum. Er búist við
tílkynningu frá Kemp þess efnis í
dag.