Dagblaðið Vísir - DV - 10.03.1988, Síða 15

FIMMTUDAGUR 10. MARS 1988.
15
Með lögum skal
borg byggja
„Þessa fyrirhuguðu framkvæmd gagnrýndi Sighvatur Björgvinsson alþm.
í grein sem birtist í DV 23. febrúar. En athyglisvert er að hann gagn-
rýndi ekki það að Reykvikingar væru látnir borga þetta heldur hitt að
þeir væru ekki látnir borga það til landsbyggðarinnar“, segir i greininni.
Ýmislegt hefur borið til tíðinda í
höfuðborginni að undanförnu. En
eins og að líkum lætur voru það
ráðherrar og aðrir valdsmenn sem
léku aðalhlutverkin. Frægastir
urðu þeir að sjálfsögðu í sambandi
við heimboð forseta íslands til Sov-
étríkjanpa. Því miður gat ekkert
orðið af för forsetans til Kremlar
þar sem upp hófst mikill hanaslag-
ur í Stjórnarráðinu, utanríkisráð-
herra bannað að fara og allt á tjá
og tundri í herbúðunum. Sumir í
æsispennandi „pantleik", aðrir rétt
á leiðinni í „snúsnú“ og einum í
vandræðaástandi „stillt upp við
vegg“. Það var stand á Goddastöð-
um þá stundina, góðir íslendingar!
Skoðanakannanir hafa verið
mikið iðkaðar hérlendis í seinni tið
og misjafnlega úr garði gerðar. En
skoðanakönnun Stöðvar 2 um
byggingu ráðhúss í Reykjavík var
vægast sagt framkvæmd á undar-
legan hátt þar sem jafnmargir voru
spurðir um þaö úti á landsbyggð-
inni og á höfuðborgarsvæðinu
hvort þeir vildu hafa ráðhús
Reykjavíkurborgar við Tjömina.
Flytur síðan þær fréttir að könnun-
in hafi leitt í ljós aö meirihluti vilji
hafa ráðhúsið við Tjörnina sem er
reyndar alrangt þar sem sleppt var
öllum þeim fjölda sem ekkert ráö-
hús vildi byggja. En hinir sem
svöruðu voru álíka margir með og
móti.
Þorði spyrjandinn ekki áð leita
aðeins álits þeirra er búa á höfuð-
borgarsvæðinu sem mátti þó ætla
að mestan áhuga hefðu á málinu?
Máttu þeirra sjónarmið ekki koma
skýrt fram? Kannski byggist þessi
sérkennilega könnun líka á marg-
földu vægi landsbyggðaratkvæð-
anna í alþingiskosningum svo að
þess vegna þyki sjálfgefíð að þau
ráði að minnsta kosti jafnmiklu i
málefnum borgarinnar og hinir
sem þar búa. Þó aö einhverjir
kunni reyndar að hugsa sem svo
aö allt þáð ofurvald sem atkvæðum
landsbyggðarinnar hefur verið fa-
lið í þjóðmálum sé orðið nógu dýr
reynsla þó að þau fái ekki að ráða
KjaUarinn
Aðalheiður Jónsdóttir
skrifstofumaður
því hvar byggingar eru staðsettar
í Reykjavík.
Gerræði
En hitt er svo annað mál að hér
er það einn sem öllu ræður og hef-
ir ekki minnsta áhuga á vilja eða
viðhorfi kjósenda nema á kosn-
ingadaginn. Og þar sem hann telur
sig hafa fulla vissu fyrir því að
þetta, eins og allt annaö sem illa
hefur líkað, verði gleymt og fyrir-
gefið fyrir næstu kosningar lætur
hann engan bilbug á sér finna.
Gefur lýöræðinu langt nef og
stjórnar í krafti þess valds sem
hann tók sér. Enda ræður hann
bæði yfir mönnum og dýrum. Þess
vegna hunsar hann líka lögin og
ætlar að byggja „ráðríkis“-hús sitt
í Tjörninni á geðþóttaákvörðun og
valdníðslu.
Og hversu margir sem biöja um
að misþyrma ekki svipmóti Tjarn-
arinnar er Davíð Oddsson ákveð-
inn í að setjast þar að. Reyndar
ætlar hann allra náðarsamlegast
að doka við í nokkra daga og lofa
Reykvíkingum að tjá sig um málið
en síðan að læsa viljayfirlýsingar
þeirra inni i þar til gerðum skjala-
skáp án þess að gefa þeim gaum.
Það getur dregið dilk á eftir
sér
Fyrir nokkru vaknaði ný von hjá
þeim sem vilja vernda Tjörnina.
Hópur fólks, sem stofnað hafði
samtök er nefnast Tjörnin lifi, virt-
ist trúa á orö Jóhönnu Sigurðar-
dóttur félagsmálaráðherra sem
sagðist ekki samþykkja byggingu
ráðhúss við Tjörnina. Þeirri á-
kvörðun yrði ekki breytt. Aðeins
nokkrum dögum síðar segis't hún
vona að ákvörðun sín breytist ekki.
Hvað hafði gerst? Smábiðstaða. Jón
er að koma heim. Þrýstingur! hvísl-
aði blærinn. Forsætisráðherra
kominn á kreik. í dauöans ofboði
braust hann fram og þreif Jóhönnu
með sér í „snúsnú" með þeim ör-
lagaríku afleiðingum að félags-
málaráðherra féll í Kvosinni. -
Svona er lífið! Það getur dregið dilk
á eftir sér að vera ráðherra en ráða
sér ekki.
Hið eyðandi afi
En burtséð frá því skemmdar-
verki sem nú er áformað að vinna
á Tjörninni og umhverfi hennar
sýnist það siðlaust bruðl að verja
öllum þeim fiármunum, sem fyrir-
hugað er, í ráðhús og veitingahús
á hitaveitugeymunum í Öskjuhlíð
þegar fiölmörg verkefni, sem kalla
má lífsnauðsynleg, hafa beðið óaf-
greidd árum saman og starfsfólk
vantað á sjúkrahús og barnaheim-
ili þar sem ekki var talið hægt að
borga því laun sem það gat lifaö af.
Væri ekki nær, ef borgin er svo
rík að hvergi þarf að stinga við fót-
um í óhófseyðslu, að bæta fyrst
kjör borgaranna, sem sviknir hafa
verið um sinn hlut, en láta bruðlið
biða þangað til síðar?
En líklega er það annars stein-
steypu-, gler- og marmarahallirnar
sem „börar" íslands byggja er gefa
samfélaginu glæsinafnið velferðar-
þjóðfélag.
Gunnar Björnsson hitaveitustjóri
hefir í samtali við DV greint frá því
að gert sé ráð fyrir að kostnaður
við byggingu veitingahússins á
hitaveitugeymunum greiöist með
heitavatnsnotkun viðskiptavina
Hitaveitu Reykjavíkur.
Þessa fyrirhuguöu framkvæmd
gagnrýndi Sighvatur Björgvinsson
alþm. i grein sem birtist í DV 23.
febrúar. En athyglisvert var að
hann gagnrýndi ekki það að Reyk-
víkingar væru látnir borga þetta
heldur hitt að þeir væru ekki látnir
borga það til landsbyggöarinnar.
Brotalamir lýðræðisins
Ef farið er að hugleiða pólitíska
sögu Davíðs Oddssonar kemur
ýmislegt sérkennilegt í ljós. Allt í
einu skýtur honum upp á hinu póli-
tíska himinhvolfi, rétt eins og
honum hefði verið skotið úr eld-
flaug. Óþekkt nafn nema í sam-
bandi við gamanþátt í útvarpi og
grínframboðslista í alþingiskosn-
ingum. Það sem nú er að gerast í
sambandi við ráðhúsbyggingu er
sýnu alvarlegra en framboðsgrínið
fyrr meir. Allur sá skrípaleikur,
sem er viðhafður, ber ótvíræðan
vott um takmarkalausa lítilsvirð-
ingu borgarstjóra fyrir lýðræði og
rétti Reykvíkinga. Það er aðeins
járnhæll valdsins sem gildir.
En það er engu líkara en að ólýö-
ræðisleg vinnubrögð falli Reykvík-
ingum einkar vel í geö. Sá mikli
sigur, sem Sjálfstæðisflokkurinn
fékk í síðustu borgarstjórnarkosn-
ingum, gæti bent til þess. Ólýðræð-
isleg viðhorf Davíðs Oddssonar
komu býsna greinilega fram þá í
sambandi við kosningafundinn
sem DV efndi til í Háskólabíói þar
sem öllum stjórnmálaflokkum var
boðið að kynna stefnu sína. Allir
flokkarnir tóku þessu boði nema
Sjálfstæðisflokkurinn. Og hvers
vegna ekki hann? Ástæðan var
reyndar sú að Davíð Oddsson tók
ekki í mál að mæta nema hann
fengi jafnlangan ræðutíma og allir
hinir flokkarnir til samans.
Er þetta það stjórnarfar sem
reykvískir kjósendur vilja aðhyll-
ast? Víst hefur litið út fyrir að svo
sé. En hversu lengi? Þeirri spurn-
ingu er ósvarað. Víst er um það að
tímarnir breytast og mennirnir
með. Og þá vonandi ekki til hins
verra. Þá er það einnig víst að út-
blásnar blöörur springa og falla
niður þó að þær komist hátt í loft
upp og haldi kannski að þær séu
stjörnur.
Aðalheiður Jónsdóttir
„Kannski byggist þessi sérkennilega
könnun líka á margföldu vægi lands-
byggðaratkvæðanna í alþingiskosning
um svo að þess vegna þyki sjálfgefið
að þau ráði að minnsta kosti jafnmiklu
í málefnum borgarinnar og hinir sem
þar búa.“
Landbúnaður og sjálfstæði
Það er án efa austur í bakkafulla
læki að fialla um landbúnaðarmál-
in. Hér í DV er áróðurinn gegn
landbúnaðinum nánast stöðugur.
Líklega er gleggsta dæmið um hve
sómakært og friðsamt fólk býr í
sveitum landsins sú staðreynd aö
þessum skrifum er sjaldnast svar-
að. Sem er kannski réttast.
En manni getur nú blöskrað. Hér
skal ekki varin íslensk landbúnað-
arpólitík, stjórnun, framkvæmd
kvótakerfis eða hagkvæmni. Margt
má þar eflaust betur fara. Á mér
brennur tilveruréttur þessa at-
vinnuvegar í heild. Um kjúklinga
og svín fialla ég ekki. Þar skortir
mig þekkingu.
Úr böndunum
Landbúnaður er frá mínum sjón-
arhóli partur af sjálfstæði þessarar
þjóðar líkt og það er metnaður fyr-
irvinnu fiölskyldu að hún sé sér
nóg um matvæli, þannig er það á
sama hátt metnaður hverrar þjóð-
ar. Hvers vegna erum við að safna
fé handa hungruðum í Afríku og
víðar? Svarið er einfalt; frumstæð-
ur landbúnaður fyrst og fremst. í
framhaldi af því má alveg rifia upp
aö fyrir örfáum áratugum vorum
við Islendingar á svipuðu stigi.
Dugmiklir íslenskir bændur áttu
KjaUarinn
Valdimar Guðjónsson
bóndi Gaulverjabæ
Elju þeirra við ræktun lands og
búfiár öll stríðsárin og sérstaklega
eftirstríðsárin sá enginn eftir. Þá
var skortur á landbúnaöarvörum
um allan heim en íslendingar sjálf-
um sér nógir að mestu. Hins vegar
hélt framleiðslan áfram að vaxa og
fór á sjöunda og áttunda áratugn-
um úr böndunum. Það er fyrst og
fremst vandamál íslensks land-
búnaðar í dag. Það var of seint
kippt í spotta. Offramleiðslan var,
og er, bændum og þjóðinni allt of
dýr hér sem í nágrannalöndunum.
Beinn verðsamanburður
rangur
Rétt er að rifia upp fyrir íslenska
Jónasa (hvort sem þeir eru Kristj-
ánssynir eða Bjarnasynir) að fyrir
þremur árum munaði sáralitlu að
frá kjarnorkuslysinu í Chernobyl
hefði orðið helmingi meiri, sem
reyndar munaði hársbreidd að
yrði. Meginland Evrópu hefði þá
orðið fyrir umtalsverðri geislun.
Skortur hefði orðið á nauðsynjum
mjög fljótlega, t.d. mjólk, kjöti og
fersku grænmeti um alla Evrópu.
Ef við gæfum okkur líka að vindar
hefðu blásið eins og þá! (Þ.e. ísland
slapp við geislun).
Hver hefði séð eftir, við þessar
aðstæður, að reka íslenskan land-
búnað, eiga nóg af vörum innan-
lands og vera sjálfum okkur nógir?_
Svari hver fyrir sig.
Beinn samanburður á verði land-
búnaðarvara hér og erlendis er
beinlínis rangur. Hiö óþolandi háa
verðlag almennt hér innanlands og
niðurgreiðslur erlendis skekkja
þennan samanburð að sjálfsögðu.
Landbúnaðarvörur eru ekki dýrari
í framleiðslu hér en í nágranna-
löndum nema sem nemur fóðuröfl-
un. Vegna kalds loftslags þurfa
skepnur að vera lengur á húsi og
því er heldur meiri kostnaður við
heyöflun.
Þaö er verkefni Jóns Helgasonar
ráðherra og Jóns Magnússonar
varaþingmanns sem stjórnarliða
að kveða niður síafturgenginn
verðbólgudrauginn. Til þess voru
þeir kjörnir á Alþingi og því er alla-
vega lofaö fvrir kosningar. Þannig
gætu þeir lækkað verð á land-
búnaöarvörum. Þeir gera það ekki
með karpi á Stöð 2.
Neyslan óvíða meiri
í dag hefur nokkur árangur
náðst. Mjólkurframleiðsla og
-neysla er komin í jafnvægi. Nauta-
kjötssala hefur stóraukist. Kinda-
kjötsframleiðsla er einfaldlega of
mikil. Á því þarf að taka. Þá á auð-
vitaö fyrst að fækka fé þar sem
sérfræðingar eru sammála um of-
beit á landi og afréttum. Mér finnst
óþarfi að kvarta yfir of lítilli neyslu
lambakjöts sem er algengt hjá for-
ystumönnum landbúnaðarins.
Neyslan er óvíða meiri í heiminum
þó alltaf megi kannski gera betur
meö vöruvöndun og kynningu.
Fólk neytir einfaldlega fiölbreytt-
ari fæðu en var.
Ég vil að lokum þakka kröfuhörð-
um íslenskum neytendum fyrir
mikla neyslu og tryggð við íslensk-
ar landbúnaðarvörur. Og það þrátt
fyrir stööugan áróður ýmissa
manna og fiölmiðla í áratugi gegn
þessum atvinnuvegi.
Valdimar Guðjónsson
„Það var of seint kippt 1 spotta. Offram-
leiðslan var og er bændum og þjóðinni
allt of dýr. Hér sem í nágrannalöndun-
um.“
líkt og margir aðrir, sinn þátt í að við lentum i sömu aðstöðu og á.
koma þessari þjóð til sjálfstæðis. stríðsárunum. Segjum að geislun