Dagblaðið Vísir - DV - 11.06.1988, Blaðsíða 4

LAUGARDAGUR 11. JÚNÍ 1988.
Fréttir
200 milljóna króna tap hjá Sambandinu fyrstu fjóra mánuði ársins:
Mikið af tapinu afleið-
ing ákvarðana fyrri ára
- segir Guðjón B. Ólafsson, forstjóri Sambandsins
Gunnar Smári Egilsson, DV, Biíröst
„Afkoman hefur verið mjög slæm
á þessu ári og enn verri en í fyrra.
Staðan hefur verið að versna mörg
undanfarin ár og hraðinn í þeirri
þróun eykst," sagði Guðjón B. Olafs-
son, forstjóri Sambandsins.
- Er það rétt að verslunardeildin ein
hafi tapað 120 milljónum á fyrstu
flórum mánuöum þessa árs?
„Verslunardeildin tapaði mjög
umtalsverðum íjárhæðum á fyrstu
fjórum mánuöum ársins en ég ætla
ekki að fara með upphæðir. Þetta er
líka vegna þess að það er verið að
breyta miklu í innandeildauppgjöri
Sambandsins. Það hefur verið tekin
sú ákvörðun að létta af verslunar-
deildinni íjármagnskostnaði vegna
taps fyrri ára, sem hún hefur borið
fram til þessa.“
- Er það rétt aö heildartap Sam-
bandsins á fyrstu íjórum mánuðum
þessa árs hafi numiö hundruðum
milljóna króna?
„Það er talsvert á annað hundraö
milljónir og nær 200 milljónum."
- Til hvaöa aðgerða ætlar Sambands-
forystan að grípa til þess að snúa
þessari þróun við?
„Framkvæmdastjóm Sambands-
ins hefur verið að vinna mjög mikið
í þessum hlutum. Við héldum meðal
annars ráðstefnu um eina helgi þar
sem þessi mál voru rædd mjög ítar-
lega. Þaö er mjög margt í bígerð í
Sambandinu. Það eru margvíslegar
breytingar sem standa fyrir dyrum
en þær sjá ekki dagsins ljós, sumar
hveijar, fyrr en eftir nokkra mánuði
og sumar ekki fyrr en á næsta ári.“
Margvíslegar aðgerðir
- í hverju em þessar breytingar
fólgnar?
„Það hefur verið sagt frá sumum
þeirra. Það em aðgerðir í gangi í öll-
um deildum. Rekstrarvandinn er
fyrst og fremst bundinn við iðnaðinn
og verslun. Um síðustu áramót gerð-
um viö stærstu breytingar í iðnaði
sem gerðar hafa verið frá því að Sam-
bandið hóf starfsemi í iðnaði með því
að sameina ullardeildirnar Álafossi.
Fyrir skömmu var skóverksmiðjan
seld. Síðan em í athugun breytingar
á rekstrarformi sútunarverksmiðj-
imnar. Auk þess hafa verið fram-
kvæmdar aUs konar spamaðarráð-
stafanir í þeirri verksmiðju. Síöan
er það verslunin. Hún er ennþá stóra
vandamálið. Liður í aðgerðum þar
var stofnun Sambands sambands-
verslana sem átti sér stað á miðviku-
daginn. Það er búið að breyta mjög
verulega rekstrarfyrirkomulagi á
verslunardeildinni, bæði starfsskipt-
ingu og deildaskiptingu innan henn-
ar. Það er til dæmis verið að færa til
verslunardeildarinnar hluta af þeirri
þjónustu sem aðrar deildar Sam-
bandsins hafa innt af hendi, i þeim
tilgangi að gera starfsemi hennar
markvissari. Síðan eru talsverðar
væntingar bundnar við að þær miklu
breytingar, sem verið er aö gera í
tölvumálum Sambandsins, komi
ekki síst verslunardeildinni til góða.
Síðan hef ég lagt á það áherslu varð-
andi verslunina að þaö á að skoða
alla heildina, ekki bara verslunar-
deildina heldur líka kaupfélögin."
Starfsfólki verður sagt upp
- Það komu fram á fundinum mjög
ákveðnar efasemdir um að stofnun
þessara^samtaka skilaði tilætluðum
árangri. Margir kaupfélagsmanna
hta þannig á að þessar aðgerðir séu
til þess að bjarga verslunardeildinni
en ekki samvinnuversluninni.
„Hveijir eiga verslunardeildina?
Eru þaö ekki kaupfélögin? Auðvitað
veröur að bjarga deildinni og rétta
rekstur hennar við. Það er ekkert
spursmál um að það þarf að gera og
þaö verður að gera.“
- Það voru uppi hugmyndir innan
Sambandsins um að kljúfa deildina
frá öðrum rekstri og gera samninga
við öll kaupfélögin um að þetta nýja
fyrirtæki ræki allar verslanir þeirra.
„Þessum hugmyndum var hafnað
af stjóm Sambandsins. Það var
ákveðið að gera þetta á þann hátt sem
nú hefur verið gert.“
- Er ætlunin aö segja upp starfsfólki
á næstu mánuðum vegna slæmrar
stöðu fyrirtækisins?
„Ég reikna með aö það verði fækk-
un á starfsfólki Sambandsins á
næstu mánuðum. Ef ekki er hægt að
skapa meiri tekjur verður að skera
niður kostnað. Það er sjálfgefið."
- Það vekur athygli að skipadeildin
var rekin með tapi á sama tíma og
Eimskip skilaði umtalsverðum hagn-
aði.
„Ástæðan fyrir því eru óhagkvæm
skip og það verða breytingar í þeim
málum á þessu ári og því næsta,
einnig að skipadeildin hefur stóran
hlut í þeim flutningum sem borga
Guðjón B. Ólafsson, forstjóri Sam-
bandsins, boðar margháttaðar
breytingar á rekstri Sambandsins á
næstu misserum. DV-mynd JAK
minna og síðan minni hlut í þeim
flutningum sem borga tiltölulega háa
farmtaxta."
Mikiðaf vandanum
veqna eldri ákvarðana
- Er ekki eðlilegt að gera þær kröfur
til stjórnenda að þeir sjái fyrir þróun
á þeim sviðum sem þeir vinna með
og grípi til aðgerða áður en rekstur-
inn fer að skila hundruða milljóna
króna tapi?
„Menn geta náttúrlega leikið sér
að svona hugleiðingum endalaust.
Mikið af þessu tapi er afleiðing af
ákvörðunum sem voru teknar fyrir
allmörgum árum. Til dæmis eru
10-15 ár síöan ákveðið var að byggja
framtíðarhúsnæði fyrir verslunar-
deildina. Það hefur síðan reynst dýrt
miðað við þá starfsemi sem þar fer
fram. Nýtingin á þvi húsnæði er eng-
an veginn nógu góð. Þannig mætti
tína fleira til. Það er svo með þetta
vandamál að því verður ekki snúið
við á ipjög skömmum tima. Oft væri
kannski auðveldara að ná árangri ef
menn hefðu alveg hreint borð en við
höfum það náttúrlega ekki. Þaö eru
eldri vandamál og afleiðingar af eldri
ákvörðunum sem hafa mjög íþyngt
okkur.“
- Hafið þið verið nógu fljótir að grípa
til aögerða?
„Vafalaust erum við aldrei nógu
fljótir. En það er líka á það að líta
að almenn rekstrarskilyrði fyrir at-
vinnuvegina í landinu hafa verið al-
gerlega óeðlileg um talsvert skeið
meirihluta síðasta árs og það sem af
er þessu. Maður leyfir sér að lifa í
þeirri von að þessi ósköp vari ekki
til eilífðar."
Sambandið stendur ekki
undir neinum vöxtum
- Væri ekki réttara að aðlaga rekst-
urinn þessum aðstæðum í stað þess
að lifa í voninni?
„Á til dæmis að loka öllum frysti-
húsum landsins vegna þess að þau
eru rekin með 10-15 prósent halla?
Er það lausnin?“
- Sjávarútveginum hefur tekist að
laga sig að breytingum, til dæmis
með því að selja meira til Evrópu
þegar dollarinn fór lækkandi.
„Það er mjög umdeilanleg ákvörð-
un. Hvað erum við búnir að fórna
miklu í langtímahagsmunum á
Bandaríkjamarkaði? Ég ætla að bíða
með að hrósa þessari aðlögun."
- Þaö hefur verið mikið rætt um íjár-
magnskostnað á aðalfundinum og
talað um að hann sé að sliga bæði
Sambandið og kaupfélögin. Hvað get-
ur Sambandið greitt háa raunvexti
miðað við reksturinn eins og hann
var í fyrra?
„í fyrra var neikvætt framlag úr
rekstrinum fyrir fjármagnskostn-
að.“
- Þannig að vextir þyrftu að vera
neikvæðir ef Sambandiö ætti að
standa undir þeim?
„Já, já. En ég hef margsinnis bent
á að meirihluti af rekstri Sambands-
ins er umboðssala þar sem við tökum
2 prósent umboðslaun og veitum
þjónustu sem kostar meira en það.
Ef menn ætla að velta þessu fyrir sér
er þetta eitt af þvi sem menn verða
að skilja.“
- Stendur til að hækka umboðslaun-
in?
„Það hefur fengist leiðrétting gagn-
vart fiskvinnslunni og ég held að þaö
sé orðin staðreynd með öll þessi af-
urðasölusamtök aö 2 prósent um-
boðslaun duga ekki lengur.“
Ekki í stakk búið
til að hjálpa kaupfélögunum
- Staða kaupfélaganna er engu betri
en Sambandsins. Eflaust hafa borist
inn á borð til Sambandsins beiðnir
um aðstoð frá þeim kaupfélögum
sem standa hvað verst. Hefur Sam-
bandið bolmagn til að sinna þessum
beiðnum?
„Sambandið hefur það alls ekki í
dag. Hitt er annað mál að slík mál
hafa verið athuguð og leyst í vissum
tilfellum, aðallega vegna þess að þeg-
ar er búið að lána til þessara hluta
og þá er aðstoðin í formi skuldbreyt-
inga eða að eignir eru yfirteknar. Það
eru nokkur slík mál í athugun. Það
hefur hka verið ríkjandi stefna hjá
Sambandinu að greiða fyrir samein-
ingu kaupfélaganna ef það leiðir til
betri reksturs."
- Á aðalfundinum var spurt hvort
Sambandið ætlaði sér að halda áfram
að stofa ný og ný hlutafélög, eins og
íslandslax og Lind, eða hvort því
yrði hætt.
„Það er ekkert sérstakt í bigerð.
Þetta eru náttúrlega mál sem koma
til umræðu á hverjum tíma. Það er
ekkert sérstakt sem ég get greint frá
núna annað en að búið er aö ákveða
að stofna fyrirtæki sem heitir Sam-
kort og verður bæði meö greiöslu-
kort og félagsmannakort."
Dótturfyrirtæki til sölu
- Þú kvartaðir á fundinum yfir léleg-
um arði af því fé sem Sambandið á
bundið í dótturfyrirtækjum sínum.
„Það má ekki misskilja það sem
sagt er. Ég benti á að tekjur inn á
rekstrarreikning Sambandsins af
þessum eignum eru mjög litlar. Það
er staðreynd. Hins vegar eru þarna '
mjög öflug fyrirtæki eins og Olíufé-
lagið og Iceland Seafood Corporation.
Það er þarna líka fé bundið fyrirtækj-
um sem bókstaflega geta ekki greitt
arð og hafa ekki gert það.“
- Kemur til greina að selja eitthvað
af þessum fyrirtækjum?
„Það er yfirlýst stefna hjá Sam-
bandinu að við viljum selja þær fisk-
vinnslustöðvar, sem Sambandið á
víða um landið, til heimamanna.“
- Þá jafnt til einstaklinga og kaup-
félaga?
„Það kemur allt til greina.“
- Þanmg að Búlandstindur, Freyja,
Meitillinn og fleiri fyrirtæki eru til
sölu?
„Ég vil ekki nefna nein ákveðin
fyrirtæki. Það er ekki rétt að gera
það gagnvart heimamönnum og
starfsmönnum. En þessi stefna er
yfirlýst og ríkjandi."
Sumarblóm
Fjölær blóm
EIGUM ALLT SEM
PRÝTT GETUR GARÐINN
Úrvals garðplöntur
Tré og runnar
Rósir
Garðyrkjuáhöld
Blómaker
Grasfræ
Áburður
Urval af hengipottum og blómum
Gróörarstöóin
GARÐSHORN íí
við Fossvogskirkjugarð simi 40500