Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.1988, Qupperneq 23

FÖSTUDAGUR 29. JÚLÍ 1988.
23
Hans G. Andersen og Astriður, kona hans, hafa kynnst þremur forsetum Bandaríkjanna. Hér eru þau með Nancy og Ronald Reagan í Hvita húsinu
voru 93 myndir og ég seldi mest af
þeim og fékk ágætis dóma eins og ég
hafði reyndar líka fengið fyrir sýn-
inguna í Hamragörðum. Það sem
helst háir mér er að ég hef alltof lít-
inn tíma til að mála. Ég hef ekki
málað eins mikiö eftir að ég kom til
New York. Það er því að kenna að
það er viss röskun að flytjast á milli
staða. Það er einnig svo aö sendi-
herrastarfið byggist á tveimur
manneskjum.
Hafa kynnst þremur
Bandaríkjaforsetum
Maki sendiherra tekur mikinn
þátt í starfinu og hefur nóg að gera.
Oft þarf að taka á móti gestum og
fara í boð. Þetta er allt mjög tíma-
frekt. Það væri langt mál að telja upp
allt það fólk sem við höfum hitt þann
tíma sem Hans hefur verið sendi-
herra.
Hans var um tíma sendiherra í
ísrael. Við fórum eitt sinn með
Bjarna Benediktssyni í opinbera
heimsókn þangað. Þar hittum við
Ben Gurion og fórum heim til hans.
ísrael er mjög fallegt land og áhuga-
vert að ferðast um.
Við höfum einnig ferðast með er-
lendum ráðamönnum til íslands. Eitt
sinn fórum við með Walther Mon-
dale, þáverandi varaforseta Banda-
ríkjanna, til íslands og tveimur árum
síðar með George Bush.“
Þau Ástríður og Hans hafa kynnst
þremur Bandaríkjaforsetum í starfi
sínu. „Þegar við komum til Wash-
ington var Gerald Ford forseti. í jan-
úar árið eftir, árið 1977, tók Jimmy
Carter við. Þrisvar vorum við við-
stödd er forseti Bandaríkjanna sór
embættiseið. Fyrst hjá Carter og í
bæði skiptin hjá Ronald Reagan.
kostnaðinum en svo reyndist ekki
vera,“ sagði Hans G. Andersen um
störf sín. Ég sneri mér þá að Ástríði
konu hans og fomtnaðist lítillega
um hana sjálfa.
Listin meðfædd
„Ég er fædd í Reykjavík. Móðir
mín hét Ólöf Sigurjónsdóttir, frá Ár-
gilsstöðum í Rangárvallasýslu. Faðir
minn var Helgi Hallgrímsson frá
Grímsstöðum í Mýrasýslu. í Reykja-
vik ólst ég upp og gekk í skóla. Stúd-
entsprófi lauk ég árið 1938.
Ég á fjóra bræður, Hallgrím Helga-
son tónskáld, Sigurð Helgason,
stjórnarformann hjá Flugleiðum,
Gunnar Helgason, lögfræðing hjá
Flugleiðum, og Jón Halldór Helgason
sem rekur fiskfyrirtæki í Massa-
chusetts.
Móðir mín var alin upp í Nesstofu
á Seltjarnamesi, hjá Ástríði, sem ég
heiti í höfuðið á, og Sigurði Ólafs-
syni, móðurbróður sínum. Þau voru
barnlaus og móðir mín fékk mjög
sérstakt uppeldi. Móðir mín gekk í
Kvennaskólann, Kennaraskólann og
var látin læra matreiðslu hjá Ástu
Hallgrímsson, eins og þá var títt. Hún
var líka látin læra karlmannafata-
saum og fékk alla þá menntun sem
ungar stúlkur gátu fengið í þá daga.
Amma mín, Sesselja, var mjög dug-
leg kona. Hún fluttist til Reykjavíkur
og byggði hús á Skólavörðustíg 14.
Hún varð yfirsetukona í Reykjavik
og má segja að hún hafi tekið á móti
ófáum Reykvíkingum.
Móðir mín var mjög listræn kona
og vann mikið í höndunum. Hún
saumaði mikið og skapaöi margt
sjálf. Mörg af hennar verkum eru
hreinustu hstaverk. Foreldrar mínir
bjuggu fyrst á Eyrarbakka og þar
hélt faðir minn uppi miklu tónlistar-
lífi. Þau fluttust síðan til Reykjavík-
ur. Hann var mikiil tónlistarmaður
og tónlistin var hans líf og yndi. Við
systkinin vorum alin upp við tónlist
allt frá því við munum eftir okkur.
Á heimihnu var mikiö sungið og spil-
að, en faðir minn hafði fallega barít-
onsöngrödd. Níels Dungal læknir var
kærkominn gestur á heimilinu.
Hann hafði fahega söngrödd og þeir
sungu mikið saman þegar þeir voru
ungir.
Mikið sungið og spilað
Faðir minn var organisti í Frí-
kirkjunni á meðan fóðurbróðir hans,
séra Haraldur Níelsson, þjónaði þar.
Hann stofnaði síðan hljóðfæraversl-
un í Reykjavík sem hann rak í mörg
ár. Hallgrímur, bróöir minn, lærði á
fiðlu og í mörg ár spiluðu þeir sam-
an. Þá hlustuðum við systkinin því
við áttum að hlusta á tónhst.
Móðir mín var einnig mjög listræn
og smekkleg. Eg á teppi eftir hana
sem minnir mig mikið á verk eftir
Paul Klee. Það veit ég að ekki hefur
hún apað það upp eftir honum. Móð-
ursystir mín var Þuríður Sigurjóns-
dóttir sem rak samnefnda hannyrða-
verslun í Reykjavík í mörg ár. Hún
var mikill listamaður og saumaði
mikið af altarisklæðum, félagsfánum
og þess háttar.
Fékk vinnu á
aðalræðismanns
skrifstofunni í New York
Ég vann í nokkur ár ýmis störf
heima eftir skóla. Síðan fór ég til
Bandaríkjanna og varð ritari á aðal-
ræðismannsskrifstofu íslands í New
York. Þá var Helgi P. Briem aðalræð-
ismaður íslands í New York. Við
Hans giftum okkur er hann lauk
námi í Harvard árið 1945 og við
bjuggum í New York í eitt ár. Þá
bjuggum við á Long Island í eitt ár.
Foreldrar Hans bjuggu þá með okk-
ur. Ég var svo heppin að Lárus
Fjeldsted og Jórunn Viðar voru að
flytja heim og þau buðu okkur að
taka við húsi sem þau höfðu.
Við vorum heima í nokkur ár og
börnin okkar tvö, Gunnar og Þóra,
eru fædd á ísiandi. Árið 1954 fórum
við th Parísar en það var fyrsti stað-
urinn sem við vorum send á. Börnin
voru svo htil að þau lærðu að tala
frönsku auk íslenskunnar. Þau búa
vel að því núna hversu vel þau lærðu
frönskuna á sínum tíma. Þóra, dóttir
okkar, starfar nú sem túlkur og þýð-
ir rússnesku og spænsku yfir á
frönsku á ráðstefnum og fundum.
Hún starfaði sem fullgildur Fraktó í
' frönsku túlkadeildinni hjá Samein-
uðu þjóðunum.
Fékk hvatningu frá
Nínu Tryggvadóttur
Bæði Gunnar og Þóra urðu stúd-
entar frá Noregi enda bjuggum við
nær ekkert á íslandi meðan þau voru
í námi. Eftir stúdentspróf fór Gunnar
til íslands og tók viðskiptafræði í
Háskólanum þar. Hann tók síðan
master við háskólann í Minneapolis.
Þóra lærði við háskólana í Genf og
Leningrad. Þegar hún ákvað að
verða alþjóðatúlkur tók hún þá
ákvörðun að læra rússnesku.
Við vorum í Noregi í tæp sjö ár og
þar fór ég fyrir alvöru að fást við
málarahst. Það var Nína Tryggva-
dóttir sem hvatti mig til að mála. Við
vorum miklar vinkonur og fórum oft
á sýningar saman í París en þar vor-
um viö samtímis í fimm ár. Ég kynnt-
ist málaralist mikið í gegnum hana.
Hún kenndi mér heilmikið og fannst
ég hafa gott auga fyrir hstinni. Ég
byrjaði hins vegar ekkert að ráði fyrr
en ég kom th Noregs. Þar kynntist
ég ákaflega skemmtilegum hsta-
manni, Jörleif Uthaug, sem nú er
frægur myndhöggvari. Hann tók litia
hópa í tíma og kenndi. Hjá honum
var ég í nokkur ár og hann var einn
af mínum áðalkennurum. Síðan hef
ég haldið mig við málaralistina.
Fékk góða dóma
Sýningarnar mínar eru orðnar
nokkrar. Fyrsta sýningin á íslandi
kom þannig til að fólk var að hvetja
mig til að halda sýningu á þeim verk-
um sem ég átti. Ég gerði þaö en var
ekki nógu ánægð með þá sýningu.
Nokkrum árum seinna hélt ég aðra
sýningu í Hamragörðum. Hún var
miklu betri enda var ég komin með
meiri tækni og málverkin betri.
Nokkur ár liðu og í mhlitíðinni
hélt ég nokkrar sýningar í Noregi,
Washington og eina í Genf. Einnig
hélt ég sýningar í tengslum við góð-
gerðarsamkomur sem stóðu venju-
lega í einn dag. Þriðja sýningin mín
á Islandi var í Háholti, hjá Þorvaldi
Guðmundssyni, fyrir fimm árum.
Hún var vel heppnuð. Á sýningunni
Plasthnífapör í
Hvíta húsinu
Þegar Reagan tók við breyttist
aht samkvæmislíf í Washington.
Veislurnar og boðin í Hvíta húsinu
voru sérstaklega glæsileg.- Það var
þó minna eftir því sem á leið.
Ég man eftir í eitt skipti er okkur
var boðið í árlegt kvöldverðarboð.
Þá átti að vera grillveisla í garði
Hvíta hússins. Þegar við komum leit
út fyrir rigningu og var þá allt flutt
inn í sal Hvíta hússins. Plastdiskar
og hnífapör einnig. Boðið var upp á
þykkar steikur og reyndist erfitt að
komast í gegnum þær með plast-
hnífapörum. Það er örugglega ekki
oft sem plasthnífapör hafa veriö not-
uð í Hvíta húsinu en þetta fannst
öhum hins vegar mjög skemmti-
<hegt,“ sagði Ástríður.
Undir það síðasta, er þau Hans og
Ástríður störfuðu í Washington,
voru þau orðin hátt sett meðal sendi-
herra. „Hans var orðinn næstelsti
sendiherrann í Washington, eða
„vicedean" eins og það kallast, þegar
við fórum þaðan. „Dean" er sá sendi-
herra sem hefur verið lengst á hverj-
um stað, aldursforseti. Það er mikii
virðingarstaöa því aldursforseti er
fulltrúi annarra sendiherra í marg-
víslegum opinberum athöfnum og
heimsóknum ráöamanna. „Vice-
dean“ hleypur í skarðiö ef „dean“
getur af einhverjum ástæðum ekki
gegnt skyldum sínum. Hans hafði
verið sá þriðji í röðinni í dálítinn
tíma og einu sinni þurftum við að
mæta sem „dean“ í Hvíta húsið þegar
Mitterand Frakklandsforseti var þar
í heimsókn. Svíar voru búnir að
ákveða að flytja sinn sendiherra ann-
að, en hann var þá „vicedean", þegar
Rússinn, sem var aldursforsetinn,
var kallaður heim. Svíar ákváöu þá
strax að láta sinn sendiherra vera
áfram til að njóta þess heiðurs að
hafa aldursforseta í Washington. Þá
varð Hans „vicedean“,“ sagði Ástríð-
ur Andersen.
Þau hjónin voru flutt um það leyti
frá Washington til New York, þar
sem þau búa núna.
Viðtal:
Ólafur Arnarson
Hans ásamt varaforseta Bandaríkjanna, George Bush, og samstarfsmanni hans sem við vitum því miður ekki
nafniö á.