Dagblaðið Vísir - DV - 19.11.1988, Síða 30

LAUGARDAGUR 19. NÓVEMBER 1988.
Hundrad ár frá
fæðingu Capablanca
Skákstíll Karpovs stendur miklu nær taflmennsku hans heldur en skákstíll Kasparovs
Kúbanski stórmeistarinn José
Raoul Capablanca y Graupera var
einhver mestur hæfileikamaður á
skáksviðinu sem um getur. Hann
sinnti skáklistinni lítið sem ekkert
utan hefðbundinnar taflmennsku;
treysti á fágað innsæi og eðlislæga
dómgreind og um tíma var hann
álitinn nánast ósigrandi. í dag, 19.
nóvember, eru hundrað ár frá fæð-
ingu þessa mikla meistara sem
næstu línur eru helgaðar.
Strax í frumbernsku þótti sýnt
að Capablanca væri óvenjulegum
hæflleikum gæddur. Sagan af því
hvernig hann lærði mannganginn
er þjóðsagnakennd. Hann var sagð-
ur hafa verið á fjórða ári er hann
einn góðan veðurdag fylgdist með
föður sínum að tafli. Hann sýndi
taflinu mikinn áhuga en bærði þó
ekki á sér. Næsta dag fór allt á
sömu lund. Þriðja daginn tók hann
hins vegar eftir því að faðir hans
lék riddara frá hvítum reit yfir á
hvítan reit - lék ólöglegan leik.
José litli sagði ekki orð fyrr en fað-
ir hans hafði unnið skákina. Þá hló
hann og sagði brögð hafa verið í
tafli. Vitaskuld var htið mark tekið
á drengnum, enda hafði enginn
kennt honum mannganginn. Faðir
hans lét þó til leiöast og tefldi við
hann eina skák og svo aðra. José
htli vann báðar skákirnar og þar
með var glæsilegur skákferill haf-
inn.
Samkvæmt læknisráði fékk José
litli ekki að tefla nema við hátíðleg
tækifæri á næstu árum. Er hann
var orðinn átta ára var loks farið
með hann í skákfélagið í Havana.
Þremur mánuðum síöar komst
hann upp í fyrsta flokk og hélt sínu
gegn snjöhustu skákmeisturum fé-
lagsins. Tólf ára átti hann engan
jafnoka á staðnum.
Capablanca var frábær náms-
maðúr og hélt til Columbiá háskóla
í Bandaríkjunum 18 ára gamall þar
sem hann lagði stund á raunvís-
indi. Hermt er að á inntökuprófi í
skólann hafi hann skarað fram úr
í algebrureikningi - með 99% rétt.
Nám við háskólann stundaði hann
aðeins í tvö ár. Þá hafði skákgyðjan
náð slíkum tökum á honum að
hann gaf vísindaframa sinn upp á
bátinn.
Hann ferðaðist um Bandaríkin
og tefldi fjöltefli með glæsilegum
árangri og árið 1909 lagði hann
snjallasta skákmeistara landsins,
Frank Marshall, að velli í einvígi
með átta sigrum, Qórtán jafnteflum
og einu tapi. Þessi úrslit þóttu und-
rum sæta og urðu þess valdandi
að Capablanca var boðið að tefla á
alvöruskákmóti - stórmeistara-
mótinu í San Sebastian 1911.
Meðal keppenda í San Sebastian
voru flestir fremstu skákmeistarar
heims: Rubinstein, Tarrasch, Nim-
zovitsch, Shclechter, Vidmar, Spi-
elmann, Marshall, Bernstein,
Teichmann, Janovski, Burn, Dur-
as, Leophardt, að ógleymdum
Maroczy, sem Kortsnoj er nú að
etja kappi við. Margir voru mót-
fallnir þátttöku Capablanca, sem
þótti ekki nægilega sigldur, en eftir
glæsilegan sigur hans á Bemstein
strax í fyrstu umferö voru þær
raddir fljótar að þagna. Capablanca
sigraði glæsilega á mótinu, hlaut
9.5 v., Rubinstein og Vidmar komu
næstir með 9 v. og Marshall hlaut
8.5 v. Skák Capablanca við Bern-
stein var jafnframt valin fegursta
skák mótsins.
Fljótlega varð ljóst aö Capablanca
var líklegur keppinautur heims-
meistarans, sem þá var Emanuel
Lasker. Ekkert varð úr einvígi
þeirra fyrr en eftir fyrri heims-
styrjöldina, er Lasker var orðinn
53ja ára gamall. Lasker ætlaði að
afsala sér titlinum án taflmennsku,
en verðlaunaféð, 20 þúsund dalir,
freistaði hans. Þetta mun hafa ver-
ið hæsta verðlaunafé skáksögunn-
ar, allt þar til Fischer og Spassky
tefldu í Reykjavík. Capablanca
vann einvígið auðveldlega; vann
fjórar skákir, tíu urðu jafntefli, en
Capablanca tapaði ekki skák.
Arið 1927 tapaði Capablanca
heimsmeistaratitlinum eftir ein-
vígi i Buenos Aires við Alexander
Aljekín. Hermt er að Aljekín heföi
undirbúið sig af kostgæfni fyrir
einvígið, en Capablanca, sem gaf
sig jafnan lítið að skákrannsókn-
um, var kærulaus og sigurviss. Á
þessum árum var hann enda stund-
um nefndur „skákvélin" og tahnn
var hann ósigrandi. Aljekín af-
sannaði þetta og vann sigur eftir
36 skáka maraþoneinvígi.
Á næstu árum varð Capblanca
átta sinnum efstur, eða efstur með
öðrum, á sterkum mótum og 1931
lagði hann Euwe í einvigi. Hann
lést 8. mars 1942 eftir aö hafa feng-
ið hjartaáfall í Manhattan skák-
klúbbnum í New York.
Treysti
á innsæið
Taflmennska Capablanca var
áreynslulaus og áferðarfalleg.
Hann lagði allt kapp á að koma
mönnum sínum vel fyrir, gætti að
því að skapa ekki veikleika í eigin
herbúöum og lagði aldrei út í vafa-
samar sóknaraðgerðir. Hann tefldi
með eðUsgáfunni, treysti á innsæið
fremur en hárnákvæma útreikn-
inga. Skákstíll Karpovs stendur
miklu nær taflmennsku hans held-
ur en skákstíU Kasparovs, sem
minnir aftur á móti meira á Aljek-
ín. Kasparov reynir stundum að
flækja taflið og tekur áhættu, tU
þess að gefa andstæðingnum betri
tækifæri til að misstiga sig.
Hér er skák Capablanca við Bern-
stein, fyrsta skák hans á alþjóðlegu
skákmóti og sú skák sem fegurst
var talin á mótinu. Hún er e.t.v.
ekki dæmigerð fyrir taflmennsku
hans eins og hún gerðist best, en
þó má glöggt merkja að Capablanca
heldur um stjórntaumana. Hann
kemur öUum mönnum sínum vel
fyrir og með tvöfaldri peðsfóm fær
hann tóm til að koma riddara sín-
um í ógnandi aðstöðu á kóngs-
væng. Bernstein hefði getað haldið
jafnvæginu með bestu vörn en hon-
um fatast flugið og með UtiUi fléttu
Bridgefélag
Akureyrar
Akureyrarmót í sveitakeppni
stendur nú yfir með þátttöku 14
sveita og er 6 umferðum lokið. Röð
efstu sveita:
1. sveit Kristján Guðjónsson 124
2. -3. s. PáU A. Jónsson 115
2.-3. s. Stefán VUhjálmsson 115
4. sveit Ólafur Ágústsson 109
5. sveit HeUusteypan hf. 103
6. sveit Öm Einarsson 101
7. -8. s. Gunnar Berg 100
7.-8. s. Grettir Frímannsson 100
Næstu tvær umferðir verða spUaðar
í Félagsborg þriðjudagskvöldið 15.
nóv.
Bridgesamband íslands
Næstkomandi föstudagskvöld, 18.
nóvember, verður spUaður PhUip
Morris tvímenningur í flestum lönd-
um Evrópu og verður ísland nú, í
fyrsta sinn, meðal þátttökuþjóöa.
Sömu spilin verða spUuð um gjörv-
aUa Evrópu. SpUað verður í Sigtúni
9, fyrir höfuðborgarsvæðið, og ein-
hverjir spilastaðir á landsbyggðinni
verða með. Efstu pörin á hveijum
spUastað fá verðlaun sem PhUip
Morris fyrirtækið gefur og efsta par-
ið yfir landið fær vegleg verðlaun.
AUt áhugafólk um bridge er hvatt tU
þess að mæta á þessa fyrstu alþjóð-
legu tvímenningskeppni hér á landi.
Spilagjald mun verða svipað og í
landstvímenningnum.
Frá Bridgefélagi kvenna
Bridgefélag kvenna á 40 ára af-
mæU um þessar mundir. Af því tU-
efni verður opið tvímenningsmót í
Sigtúni laugardaginn 26. nóvember.
Veitt verða peningaverðlaun og
sUfurstig. Mótiö hefst kl. 10 árdegis.
1. Jacqm McGreal
2. Sævin Bjarnason
3. Ólafur Lárusson
4. Jón Þorvarðarson
5.-6. Aðalsteinn Jörgensen
5.-6. Jón Baldursson
7. Bragi Hauksson
8. Ásgeir Ásbjömsson
Þetta er kjörið tækifæri tU að sam-
fagna Bridgefélaginu á merkum
tímamótum og vonandi sjá sem flest-
ir spUarar sér færi á að óska félaginu
til hamingju með afmæliö með því
að taka þátt í mótinu. Þátttaka ósk-
ast tUkynnt sem aUra fyrst, annaö-
hvort hjá Bridgesambandinu, í síma
689360, eða hjá Aldísi, í síma 15043.
Bridgefélag Reykjavíkur
Fyrsta umferðin í Butlertvímenn-
ingskeppni Bridgefélags Reykjavík-
ur fór fram síöastUðinn miðvikudag
og taka 50 pör þátt í henni. Staða
efstu para:
Guðni Sigurbjamason 62
Valur Sigurðsson 61
Ragnar Magnússon 61
Sigtryggur Sigurðsson 56
Hrólfur Hjaltason 44
Staðan eftir 7 umferðir
Þorlákur Jónsson 83
Ragnar Bjömsson 80
Hermann Lámsson 76
Bridgefélag
Breiðfirðinga
Nú er lokið 10 umferðum af 17 í
aðalsveitakeppni félagsins og hefur
sveit Páls Valdimarssonar náð
umtalsverðri forystu.
Staða efstu sveita:
1. Páll Valdimarsson 232
2. Romex 184
3. Guðlaugur Karlsson 183
4. Guðmundur Kr. Sigurðsson 172
5. Albert Þorsteinsson 169
6. Hans Nielsen 165
Bridgefélag Selfoss
og nágrennis
Staðan í Höskuldarmótinu eftir aðra
umferð 10/11 1988.
stig
1. Brynjólfur-Þráinn 486
2. Sigurður-Haraldur 474
3. Vilhjálmur-Kristján 459
4. Leif-Valdimar 453
5. Sveinbjörn-Runólfur 445
6. Kjartan-Óskar 441
7. Eygló-Valey 433
8. Sigfús-Gunnar 428
9. Garðar-Guðmundur 417
10. Daníel-Steinberg 415
Meðalskor 420. Eftir eru 3 umferðir.
Bridgefélag
Hafnarfjarðar
Aðalsveitakeppni félagsins hefst
næstkomandi mánudagskvöld.
Lengd hennar ræðst af þátttöku en
líkur benda til að hún standi a.m.k.
út janúar. Byijaö verður að spila kl.
19.30, en þeir sem vilja taka þátt í
keppninni, en hafa ekki tilbúna sveit,
em beðnir að mæta tímanlega, því
reynt verður að mynda sveitir á
staðnum. Spilastaður er í íþróttahús-
inu við Strandgötu (uppi).