Dagblaðið Vísir - DV - 15.12.1988, Qupperneq 16

16
FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 1988.
Frjálst.óháÖ dagblaö
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SÍMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 800 kr.
Verð í lausasölu virka daga 75 kr. - Helgarblað 90 kr.
Samningsbannið
Ríkisstjórnin hyggst fella ákvæði um samningsbann
úr bráðabirgðalögum sínum. Sumir forystumenn laun-
þega fagna mjög. Ogmundur Jónasson, formaður Banda-
lags starfsmanna ríkis og bæja, segist þakka þetta öflug-
um þrýstingi og baráttu samtaka launafólks. Þetta
hreinsi andrúmslofið, segir Ögmundur í viðtali við Þjóð-
viljann. Alþýðubandalagsmenn gleðjast yfirleitt yfir
ákvörðun ríkisstjórnarinnar. En í raUn er breytingin
lítils virði.
Fella á niður ákvæði, sem segja, að verkbönn, verk-
föll, þar með taldar samúðarvinnustöðvanir, eða aðrar
aðgerðir, sem ætlað er að knýja fram aðra skipan kjara-
mála en lögin mæla fyrir um, séu óheimil. Þetta ákvæði
á rætur sínar að rekja til ákvarðana stjórnar Þorsteins
Pálssonar og var framlengt af núverandi ríkisstjórn.
En efnisbreytingin af niðurfellingu þessa ákvæðis er
engin. Frysting launa stendur enn sem fyrr til fimmt-
ánda febrúar. Samt brugðu þingmenn á leik og gerðu
mikið veður út af breytingunni. Þar var því bara deilt
um keisarans skegg. Ríkisstjórnin gerir það sem hún
megnar til að hindra fall sitt. Þessi ákvörðun er eitt af
því, en óvíst, hvort hún dugir til. Ríkisstjórnin var sök-
uð um að brjóta mannréttindi með því að afnema samn-
ingsréttinn. En augljóst er, að enn sem fyrr verður
óheimilt að hefja verkföll fyrr en fimmtánda febrúar.
Ríkisstjórnin er ekki að breyta neinu þar um. Menn
mega setjast niður og ræða um samninga en engir nýir
samningar koma til fyrr. Þetta er dæmi um, hvernig
þingið er að vandræðast út af ómerkilegum málum.
Hitt er óbreytt, að verðstöðvun og launastöðvun halda
áfram.
Þarna er um'að ræða tilraun ríkisstjórnarinnar til
að fá bráðabirgðalögin samþykkt. Alls óvíst er, að ríkis-
stjórnin hafi þingmeirihluta. Á hitt ber að líta, að verð-
bólgunni hefur verið náð verulega niður með verðstöðv-
un. Kreppa er hafm í efnahagsmálum auk þess. En efna-
hagnum verður aldrei komið á réttan kjöl með stöðvun
verðhækkana með lagaboði. Vandinn safnast þá upp,
og blaðran springur, um leið og lögbundinni verðstöðv-
un lýkur. Hið sama gildir um launahækkanir. Þegar
öllu er á botninn hvolft, verður það lögmál framboðs
og eftirspurnar, sem ræður verðlagi og launum. Þessu
verður ekki lengi stýrt með handafli.
Staða launþega til að knýja fram kauphækkanir eftir
miðjan febrúar hefur sjaldan verið verri. Því skiptir
litlu, hvort samningsréttur er á pappírnum eða ekki.
Þjóðin stefnir í atvinnuleysi. Talað er um, að fimm þús-
und manns gætu orðið atvinnulausir, þegar líður fram
á næsta ár. Gjaldþrot fyrirtækja verða tíð. Hinir skyn-
ugri verkalýðsforingjar skilja, að þá er ekki grundvöllur
til að knýja fram kauphækkanir. Verkföll ættu ekki að
verða á dagskrá. Verði kauphækkun knúin fram, þýðir
hún aðeins, að verðlag mun hækka að sama skapi.
Ríkisstjórnin þykist vera að endurreisa samnings-
rétt. En samningsrétturinn kemur launþegum að engu
gagni. Launahækkanir eru sem fyrr bannaðar. Jafnvel
þótt svo væri ekki, er enginn grundvöllur til hækkunar
launa. Aðferð ríkisstjórnarinnar er billeg, þótt hún
nægi greinilega, til þess að alþýðubandalagsmenn gleðj-
ist í bih.
Breytingin er kannski táknræn, eða svo er sagt. En
hún er gjörsamlega innihaldslaus og tilgangslaus. Þetta
er bara sjónarspil hjá ríkisstjórninni.
Haukur Helgason
„Það er ekki lítil blóðtaka fyrir fámenna þjóð að sjá á bak einum sinna vöskustu sona til útlandsins", segir
greinarhöfundur. - Albert Guðmundsson alþingismaður og formaður Borgarflokksins.
Heiðursborgari
á förum?
Þessa dagana stendur þjóðin sem
næst á öndinni af eftirvæntingu á
meðan beðið er eftir fundi tveggja
stórvelda hérlendis þann 17. des-
ember. Tilkynnt hefur verið aö
þann dag muni Albert Guðmunds-
son, heiðursborgari af Nice, ganga
á fund Jóns Baldvins Hannibals-
sonar, utanríkisráðherra íslands,
og tilkynna honum ákvörðun sem
skipt getur sköpum fyrir framtíð
lýðveldisins.
Eins og nýlega hefur verið upp-
lýst hafa fleiri en einn og fleiri en
tveir utanríkisráðherrar íslands
þrábeðið Monsieur Guðmundsson
að taka á sig vandasamasta og van-
þakklátasta verkefni sem beðið get-
ur íslendings á erlendri grund: Að
verða sendiherra í París. Fjölmarg-
ir íslenskir diplómatar hafa glímt
við þetta viðurhlutamikla og nán-
ast ofurmannlega starf, nú síðast
einn reyndasti starfsmaður utan-
ríkisþjónustunnar, Haraldur Kröy-
er, en aðeins til að sanna það sem
vita mátti fyrir: Til þessa starfa er
ekki nema einn íslendingur vax-
inn: Albert Guðmundsson.
Að sparka á frönsku
Sem kunnugt er hefur enginn ís-
lendingur fyrr né síðar gert garð-
inn jafnfrægan á Vallandi og knatt-
spyrnumaðurinn Albert Guö-
mundsson. Árum saman stóðst
honum enginn snúning noröan
Pýreneafjalla í þeirri íþrótt að elta
bolta um víðan völl og má með
sanni segja að hann hafi sparkaö
sig inn í hugi og hjörtu frönsku
þjóðarinnar. Vart finnst þarlendis
maður frá miðjum aldri til tíræðs
að hann minnist ekki snilldarskota
og markhæfni Monsieur Guð-
mundssons d’Islande. Á þessu reki
er einmitt meginfylking franskra
valdsmanna með sjálfan forsetann
Mitterrand á miöju vallarins. Þarf
ekki vitnanna við hvílíkur við-
burður það væri þarlendis ef inn í
sviplitlar og grámyglulegar raðir
„corps diplomatique” geystist fyrr-
um framherji í „Racing Club de
Paris”, umboðsmaður íjölda
þekktra vina, fullhugi hertur um
skeið í nöprum vindum viðskipta
og stjórnmála á íslandi.
Ekki rýrir það heldur áhrifamátt
þessa væntanlega sendiboða að
hann er sagður mæla forkunnarvel
á franska tungu. Eiga Frakkar það
sammerkt með íslendingum að
falla fyrir þeim mönnum aökomn-
um sem bera sér í munn strembið
móðurmál þeirra og skiptir þá litlu
hvað er sagt, aðeins ef hljómurinn
er í áttina. Sem kunnugt er mun
leitun að íslendingum sem sameina
það tvennt með ágætum: Að sparka
bolta og mæla á frönsku.
Mikið í húfi
Oddvitar íslenskra stjórnmála-
KjaUaiiim
Hjörleifur Guttormsson
alþingismaður
flokka hafa á síðustu vikum reynt
að koma því til skila að hér er
óvenjumikið í húfi fyrir aldna og
óborna. ísland stendur frammi fyr-
ir miklum breytingum á landabréfi
Evrópu á næstu árum. Viðskipti
okkar við Evrópubandalagið hafa
vaxið hröðum skrefum, bæði út-
flutningur með fiskafurðir en einn-
ig innflutningur, allt frá bílum til
göfugra tegunda áfengis á borð við
Dubonnet og Hennessy.
Það er ekki ónýtt þegar slíkir
hagsmunir eru annars vegar að
tefla fram þrautreyndum stór-
kaupmanni og fjármálasnillingi
sem komist hefur af í ölduróti við-
skiptaheimsins á meðan aörir hafa
sokkið við lítinn orðstír. Síst hefur
verið ofmælt af ráðherrum í íjöl-
miðlum síðustu vikur um þetta
efni. Þegar slík reynsla bætist við
óbrigðula kunnáttu í diplómatískri
höfuðtungu og kynnum frá fyrstu
hendi af þarlendum getum við ekki
annað en skilið freistingu lands-
feðranna, þótt öllum hljóti að vera
sárt að sjá á eftir Albert af landi
brott.
Eitthvað hafði það farið fyrir
brjóstið á frönskum að kvittur
barst út um ráðagjörð íslenskra
varðandi nýjan sendiherra án þess
Frakklandsforseta sjálfum væri
greint frá hvað til stæði. Þessum
hnökrum hefur nú veriö eytt með
því að sjálfur utanríkisráðherra
okkar heimsótti Frakklandsforseta
um liðna helgi til að búa hann und-
ir ofangreinda ákvörðun sína. Sátu
þeir Jón Baldvin og Mitterrand á
hljóðskrafi að loknum kvöldverði í
Elyséehöll sl. laugardag yfir Coin-
treau og DOM Bénédictine.
Mátti ekki seinna vera því að þá
var aðeins rétt vika þar til Albert
gengi á fund utanríkisráðherrans
og tilkynnti honum ákvörðun sína.
Er nú mikil umræða í Frakklandi
um þá virðingu sem er í vændum
norðan úr Dumbshafi og vildu nú
margar borgir vera í sporum Nice
með heiðursborgara á réttum stað.
Skarð fyrir skildi
Þar er hins vegar eðlilegt að til-
finningar séu nokkuð blendnar hér
heima fyrir í aðdraganda 17. des-
ember. Það er ekki lítil blóðtaka
fyrir fámenna þjóð að sjá á bak ein-
um sinna vöskustu sona til út-
landsins, jafnvel þótt það eigi eftir
að skila sér margfaldlega í krónum
og aurum. Heill stjómmálafiokkur
sér á bak tilvist sinni og hugsjóna-
grundvelli. Sjálfstæðisflokkurinn
gæti staðið frammi fyrir því að
verða að enn meira athlægi en orð-
ið er, og nú á erlendri grund, fyrir
að vísa Albert úr flokknum. Og
ekki er óvissan minnst um blessað-
an Borgaraflokkinn og gjörvallan
Hulduherinn, að ekki sé minnst á
litla manninn, ef verndari hans og
vin sinnir loks kalli fjóröa utanrík-
isráðherrans í röð og flytur í fátæk-
leg húsakynni íslenska sendiráðs-
ins við Avenue Foch í París.
Það er því að vonum að laugar-
dagsins næsta sé beðið með eftir-
væntingu. Utanríkisráðherra hef-
ur þá gert hlé á heimsóknum sínum
hjá þjóðhöfðingjum Evrópu til að
sinna enn mikilvægara verkefni
heima fyrir.
Ekki hefur enn verið gefin út
fréttatilkynning um þaö hvernig
hagað verður umgjörð um fundinn
með Albert en vonandi skortir þar
ekki á rétta viðhöfn, hljómsveit,
dregil og vindla af réttri tegund,
auk kampavíns Brut Imperial.
Aðeins er eftir að vita fyrir hverju
verður skálað því að ákvörðun
heiðursborgarans af Nice er enn á
huldu eins og herinn sem bíður
þess að dagur X renni upp.
Hjörleifur Guttormsson
„Það er því að vonum að laugardagsins
næsta sé beðið með eftirvæntingu. Ut-
anríkisráðherra hefur þá gert hlé á
heimsóknum sínum hjá þjóðhöfðingj-
um Evrópu til að sinna enn mikilvæg-
ara verkefni heima fyrir.“