Dagblaðið Vísir - DV - 28.03.1992, Síða 15

LAUGARDAGUR 28. MARS 1992.
15
Fyrirhugaður skattur á fjármagnstekjur:
Ný „breið bök"
undir skattinn
Byltingarkennd breyting er að
verða- á skattkerfinu okkar.
Landsfeðumir hafa fundið ný
„breið bök“. Nú á að leggja skatta
á tekjur af fjármagni, svo sem
vaxtatekjur einstaklinga. Skatt-
lagningin hefst líklega árið 1994 og
verður lagt á tekjur fólks árið 1993.
Skattur af íjármagnstekjum gæti
skilað ríkissjóði um hálfum öðrum
milljarði króna. En á móti leggur
nefnd fjármálaráðherra til, að
eignaskattar verði lækkaðir, svo
að tekjur ríkisins aukist ekkert,
þegar á allt dæmið er litið. Hætt
er þó við, að nýi skatturinn komi
að einhveiju leyti til viðbótar þeim,
sem fyrir eru, þegar fram liða
stundir. Það er lykilatriði, að svo
verði ekki.
Tæplega 40 prósent
skattur á rauntekjur
Nefndin skilaði í vikunni áfanga-
skýrslu. Kunnugir telja, að útkom-
an verði, að alþingi samþykki fyrir
árslok kerfi eitthvað svipað þvi,
sem nefndin leggur til. Stjómar-
flokkamir standa að þessari nefnd
og sumir nefndarmanna em bein-
hnis fulltrúar stjómarflokkanna. í
fyrra starfaði svipuð nefnd á veg-
um vinstri stjórnarir^par og lagði
einnig til. að fjármagnsskattur yrði
tekimf upp. Munurinn var sá, að í
tillögum þeirrar nefndar var ekki
jafnskýrt og nú er, að nýi skattur-
inn yrði ekki bara viðbót við allan
„glaðninginn“, sem skattborgar-
amir fá frá ríkinu.
Nú er lagt til, að allar eignatekj-
ur, svo sem vaxtatekjur, verði
skattskyldar og leggist einfaldlega
við aðrar skattskyldar tekjur og
myndi með þeim sameiginlegan
skattstofn. Á þann skattstofn verði
lagður skattur í sama hlutfalli.
Þetta þýðir, að menn munu greiða
39,85 prósenta skatt af fjármagns-
tekjunum eins og öðrum tekjum,
ef þeir em á annað borð yfir skatt-
leysismörkum. Nefnd vinstri
stjómarinnar hafði lagt til 33 pró-
sent skatt á fjármagnstekjur.
Áður en reiknaður er skattur af
tekjum af fjármagni, svo sem
vaxtatekjum, verður verðbólgan
„tekin út úr“. Menn greiða því skatt
af tekjum sínum af raunvöxtum,
en ekki nafnvöxtum, svo aö dæmi
sé tekið. Til skattstofns teljast vext-
ir og verðbætur, sem greiddir em
eða lagðir við höfuðstól að frádreg-
inni verðleiðréttingu, sem ætlað er
að leiðrétta fyrir verðbólgu, svo að
menn greiði skatta af raunvirði.
Þetta verður gert eftir nokkuð
flóknum reglum. Sams konar regl-
ur munu gjlda um verðbréf yfir-
leitt, verðtryggð og óverðtryggð.
Eigi menn verðbréf skemur en í
eitt ár, verður reiknuð ákveðin
„hlutdeild". Þannig er ætlað með
því kerfi, sem lagt er til, að reikna
„rauntekjur", sem menn hafi haft
af því að eiga verðbréf.
Arður af hlutabréfum, tekjur af
hlutdeildarskírteinum og leigu-
tekjur myndi skattstofn án leiðrétt-
inga fyrir verðbólgu og greiða
menn þá skatt af slíkum tekjum.
Frítekjumark
Lagt er til, að lægstu eignatekj-
umar verði skattfijálsar.
Þannig verði sett frítekjumark
eignatekna „í þeim tilgangi að
hvetja til spamaðar, eyða óná-
kvæmni í mælingu raunstofiis
eignatekna og koma á móti al-
mennum minni háttar vaxtagjöld-
um heimilanna", eins og nefndin
segir. Lagt er til, að frítekjumark
þetta verði á bilinu 100-150 þúsund
krónur fyrir einstakling og 200-300
þúsund krónur fyrir hjón. Fjár-
magnstekjur innan þessara marka
yrðu þá skattfijálsar.
Hins vegar fái menn ekki að
draga vaxtagjöld sín frá skattskyld-
um tekjum. I því ákvæði felst órétt-
læti, að menn geti ekki dregið
vaxtagjöldin frá skattskyldum
vaxtatekjum. Nefndarmenn segja,
að fleiri og fleiri ríki séu að hætta
að leyfa slíkan frádrátt frá skatt-
skyldum tekjum, og því er lagt til,
að þetta verði svona hér á landi.
Ekknaskatturinn
detturút
Það er grundvallaratriði, að
eignaskatturinn lækki á móti tekj-
um ríkisins af nýja skattinum.
Nefnd fjármálaráðherra leggur til
ýmsar breytingar á eignaskattin-
um. Allar eignir, þar með taldar
innstæður í innlánsstofnunum,
verðbréf og hvers kyns peningaleg-
ar eignir, hlutabréf, stofnfé og svo
framvegis, myndi sameiginlegan
stofn til eignaskatts og verði skatt-
lagðar með sama hætti. Þó kemur
_ til greina, að eignaskattsfrelsi rík-
‘isverðbréfa og húsbréfa haldist,
þar til unnt sé að innleysa þau. Ný
bréf yrðu skattlögð.
í þessu felst, að eignaskattsstofn-
inn breikkar, fleiri eignir en fyrr
yrðu skattlagðar.
Nýja kerfið kemur harðast niður
á eigendum bankainnstæðna og
nýrra ríkisverðbréfa. Þeir fara nú
að greiða skatt. En lagt er til, að
skatthlutfall svokallaðs „þjóðar-
bókhlöðuskatts“ eða „sérstaks
eignaskatts“ verði lækkað, þannig
að hann gefi ríkinu sömu tekjur og
fyrr, þótt fleiri eignir verði skatt-
lagðar. Þá verði „ekknaskatturinn"
afnuminn, þannig að hærra þrepið
í hinum svonefnda „almenna
eignaskatti" veröi lagt niður en
skatturinn síðan lagður á í sama
hlutfalli á allar þær eignir, sem eru
fyrir ofan skattfijálsa fríeigna-
markið. Nefhdin vill einnig, að
Laugardags-
pistillinn
Haukur Helgason
aðstoðarritstjóri
þetta skattfrelsismark verði hækk-
aö.
Skattur á verzlunar- og skrif-
stofuhúsnæði verði lagðtu- niður.
Milljarðar út og inn
Lítum nánar á þetta.
Nýi skatturinn af fjármagnstekj-
um gæti gefið ríkinu um tvo millj-
aröa króna. En nefndin gerir tfilög-
ur um áðumefnt skattfrelsi á
eignatekjum innan ákveðinna
marka. Við það mundu tekjur rík-
isins af skattinum minnka um 600
milljónir króna. Eftir stæðu þá 1,4
milljarðar, sem nýi skatturinn gæti
gefið ríkinu.
Þar sem fleiri eignir en fyrr yrðu
skattlagðar með eignaskatti, gæti
það gefið ríkinu 1,3 milljarða í tekj-
ur. En skattur af verzlunarhús-
næði og skrifstofuhúsnæði fellur
niður, og missir ríkið við það 0,5
milljarða króna. Eftir stendur þá
0,8 milljarða aukning tekna ríkis-
ins.
Þegar þetta er lagt saman, sést,
að í tfilögum nefndar felst skatta-
hækkun upp á 2,2 milljarða tfi rík-
isins, en þá upphæð á að nota tfi
að lækka eignaskattinn eins og
nefnt var hér að framan. Útkoman
yrði þá núll, eins og skýrt hefur
verið.
Allir stjómmálaflokkamir virð-
ast nú á því að taka upp skatt á íjár-
magnstekjur, þótt slíkt skref sé
vafasamt.
Stjómarflokkamir virðast ætla
að fara að tillögum nefndarinnar
og þeir segjast munu lækka eigna-
skatt á móti nýju tekjunum, sem
ríkið fær. Sfiómarandstaðan vfil
ekki mæta þessu með lækkun
eignaskatts samkvæmt tillögum
nefndarinnar, heldur með hækkun
skattleysismarka.
Þannig er misjafnt, hversu „breið
bök“ stjómmálamenn telja sig hafa
fundið hjá þeim, sem hafa tekjur
af fjármagni.
Þessum skatti hefur vaxið fylgi
að undanfömu.
Frelsi skert
Skattbyrðin hér á landi er alltof
mikil. Hún hefur vaxið gífurlega
síðustu áratugi. Ríkisstjómir slá
hvert metið af öðra í skattaálögum,
og Friðrik Sophusson slær Ólaf
Ragnar út sem „skattmann". Á
þetta má alls ekki bæta.
Vissulega kemur frekar tfi greina
að leggja nýjan skatt á, sé tryggt,
að hann komi ekki tfi viðbótar. Það
er ekki tryggt.
Mestu skiptir, að eignaskatturinn
lækki og sett verði skattleysismörk
með þeim hætti, sem nefndin legg-
ur tfi.
Með tillögunum er höggvið
grimmt að bankaleynd. Nefndin
vill, að lögfest verði ákvæði um
upplýsingaskyldu fjármálastofn-
ana og annarra aðfia á fjármagns-
markaði til skattyfirvalda. Þessi
upplýsingaskylda yrði sambærileg
við þá upplýsingaskyldu, sem nú
er um launagreiðslur, hlutafé og
arðgreiðslur. Þetta segir nefndin,
að sé ófrávíkjanleg forsenda þess,
að skattlagning eignatekna sé
framkvæmanleg.
Hörmulegt er, hvflíkir „skatt-
menn“ ráöherrar núverandi
stjómar ætla að verða. Full ástæða
er tfi að óttast, að nýi skatturinn
verði innan fárra ára að mestu við-
bót við þá skatta, sem fyrir em, og
tekjur ríkisins aukist, þótt reynt sé
að fegra máhð nú um sinn. Þá yrði
reynslan, að gengið hefði verið á
frelsi einstaklinganna, svo sem
bankaleyndina, tfi þess að auka
ríkisbáknið.
Gamla fólkið verður illa úti, þeg-
ar lagður verður skattur á fjár-
magnstekjur. Landsfeðumir
höggva stöðugt í þann knémnn.
Nýi skatturinn veldur vafalaust
hækkun vaxta, eftir að hann kemst
í gagnið. Fjármagnseigendur munu
taka tillit tfi skattsins og krefjast
hærri vaxta fyrir vikið.
Fjármagnsflótti verður vafalaust
töluverður, eftir að skatturinn
verður tekinn upp. Að vísu em
svipaðir skattar víðast á Vestur-
löndum, en skattamir em sums
staðar lægri en lagt er tfi, að þeir
verði hér. Þar má nefna Belgíu,
Finnland, Frakkland, Portúgal og
Tyrkland, þar sem skattar af vaxta-
tekjum verða lægri en hér, verði
tillögur nefndarinnar samþykktar.
Skatturinn vegur að spamaðin-
um, þótt lækkun eignaskatts kæmi
að einhveiju leyti á móti.
Haukur Helgason