Dagblaðið Vísir - DV - 08.08.1992, Side 30

42
LAUGARDAGUR 8. ÁGÚST 1992.
Helgarpopp
Júpíters á heimavelli.
Júpíters
- stefnan er stefnuleysi hjá stærstu poppsveit landsins
Júpíters er eina poppsveit landsins sem getur stillt upp 11 manna fótbolta-
liði og framkvæmdastjóra á linuna.
Táp, fjör og frískir menn. Betur verð-
ur spútnik-hljómsveit sumarsins
ekki lýst. Hljómsveit sem er stærri
og sveiflukenndari en aðrar á þessu
landi. Þeir sitja þrettán á árunum og
fleyinu, sem ber nafnið Júpíters, er
róið á önnur og fjarlægari mið en
gengur og gerist með íslenska kol-
lega. Ræðaramir þrettán sækja feng
sinn þangað sem hitinn er meiri og
aldan léttari en hér norður í Ballar-
hafi.
Nýveriö sendi Júpíters fyrstu afurð
sína á markað og hefur henni verið
tekið með kostum og kynjum enda
ólík flestu því sem íslenskt tónlistar-
sumar hefur boðið upp á. Á Tja tja
er brugðið upp svipmyndum af ólík-
um menningarheimum sem Júpíters
hefur kynnst á ferðum sínum um
heimshöfin. Það eru þrír áhafnar-
meðlimir, þeir Jón Skuggi Steinþórs-
son, Eiríkur Stephensen og Stein-
grímur Guðmundsson, sem hér
bregða birtu á ævintýrið um Júpít-
ers.
32 ára aldursmunur
á elsta og
yngsta meðlimi
- Af hveiju svona stór hljómsveit?
„Hún verður að vera svona stór.
Það er erfiðara að skipuleggja fyrir
stóra hljómsveit og við erum allir
fyrir erflðleikana," segir Eiríkur og
Steingrímur bætir við brúnaþungur
að stór hljómsveit gefi mun meiri
möguleika.
Júpíters hefur starfað í þijú og
hálft ár, að sögn Jóns Skugga, en á
þeim tíma hafa orðiö ýmsar manna-
breytingar. Innáskiptingar voru al-
gengar í byijun og ekki alltaf á
hreinu hversu margir voru í hljóm-
sveitinni. Síðasta eitt og hálfa árið
hefur hins vegar einkennst af stöðug-
leika og á þeim tíma hafa sömu þrett-
án meðlimimir verið í bandinu. Val-
inn maður í hveiju rúmi.
- Hafa liðsmennirnir svipaðan bak-
grunn í tónlist?
„Nei, það er ekki hægt að segja
það. Hþómsveitarmeðlimimir em
frá tuttugu og tveggja ára til fimmtíu
og fjögurra ára gamlir. Slagverks-
leikaramir Sigtryggur og Tóti og
einnig Halldór Lámsson em sprottn-
ir upp úr pönkinu. Rúnar Gunnars-
son og Hjalti Gíslason eiga rætur sín-
ar í Jazzi. Lúðrasveit verkalýðsins
og Lúðrasveitin Svanur eiga fulltrúa
sína í Júpíters. Það hrærast því í
hljómsveitinni alls konar bylgjur og
bakgmnnurinn er mjög ólíkur hjá
mönnum sem er til góðs.“
Þremenningarnir em sammála um
að það sé stór kostur að mönnum séu
ekki settar reglur um hvers konar
tónlist á að spila og menn setja sjálf-
um sér engar reglur. Menn em óheft-
ir og njóta tónlistarlegs frelsis.
Hugmyndir
íhakkavél
- Er anarkismi þá ráðandi?
„Að vissu marki. Menn em alla
vega ekki bundnir af Berkley-reglun-
um,“ segir Eiríkur og heldur áfram.
„Menn hafa verið að finna að sólum
hjá okkur og fundist þau óhefðbund-
inn. Djass-gúrúar vilja hafa hlutina
í réttum farvegi en þá em sömu
menn búnir að flokka okkur sem
djasshljómsveit sem er út í hött og
segir meira um þá en okkur."
- Viðfangsefni Júpíters er frá-
bmgðið því sem hefur tíökast hjá
öðrum íslenskum hljómsveitum.
„Ég held að þessi hópur hafi valist
saman vegna þess að menn hafa ekki
átt samleið með þeim sem fara hefð-
bundnar leiöir," segir Steingrímur.
„Þetta em allt menn sem vilja nálg-
ast tónlistina á eigin forsendum. Það
syngur hver með sínu nefi í þessu
bandi. Við erum fordómalausir gagn-
vart nýjungum en gemm fráleitt í
því að reyna að vera eitthvað örðu-
vísi.“
- Það er hiti í tónlist Júpíters. Emð
þið ekki á bandvitlausum stað á
hnettinum?
„Við erum að hita upp fyrir gróður-
húsaáhrifin," segir Steingrímur og
félagarnir skella á lær sér og reka
upp roku.
Lögin á Tja tja hafa orðiö til á síð-
ustu þremur ámm en platan var
hljóðrituð á tímabilinu október til
apríl í vetur. Hér er um fmmburð
hljómsveitarinnar að ræða og því
tæplega hægt að segja að hún hafi
verið afkastamikil. Jón Skuggi segir
þó Júpíters eiga efni á tvær stórar
plötur til viöbótar. Hann segir lögin
oftast verða til í samvinnu eftir að
einhver hefur komið með hugmynd,
misjafnlega þróaða. Reyndin hefur
nú orðið sú að þessar hugmyndir
hafa verið teknar svo harkalega í
gegn af hljómsveitinni að menn
þekkja oft ekki lögin sín aftur."
Steingrímur segir ferlið vera frá því
að lag verður til í djammi á æfingum
upp í það að einhver komi með nær
fullbúið lag. Þegar síðamefndi hátt-
urinn er upp á teningi er lagið sett í
Júpíters hakkavélina.
„Það er oft skemmtilegt þegar verið
er aö þróa útsetningar og allir eru í
einu að reyna finna sína línu og
þijóskast við að spila hana þegar hún
er fundin. Þaö getur tekið tíma að
greiða úr þeim „útsetningum“.
Lögin vinnast mjög misjafnlega.
Sum ganga strax upp en önnur geta
verið heilt ár í smíðum. Þau leggjast
í dvala í nokkra mánuði og eru svo
vakin upp,“ segir Jón Skuggi.
Júpíters eins og
fjölskyldualbúm
- Hver er staða Júpíters í íslensku
tónlistarlífi?
„Við höfum lítið haft af öðrum
hljómsveitum að segja en ætli að þaö
verði ekki að játast að við séum tölu-
vert á skjön við aðra. Samsetningin
af hljómsveitum sem nú eru starf-
andi er heföbundnari en oft áður.
Stærðin, stefnuleysið og ringulreiðin
í okkar hljómsveit eru líklega þeir
þættir sem gera hana öðruvísi.
Skortur á sameiginlegum bakgrunni
skiptir þarna einnig miklu máli.
íslenska tónlistartertan skiptist
eiginlega í tvennt. Annars vegar
poppböndin sem eru öll frekar lík,
essin öll, og hins vegar dauðarokkið
sem er orðin ansi stór deild en lifir
og hrærist algerlega neðanjarðar.
Einn tertugeirinn sem var digur hér
fyrir nokkrum árum er horfmn en
það eru Smekkleysu-böndin svoköll-
uðu. Viö eru að einhveiju leyti kom-
in á staðinn í tertunni þar sem þau
voru.
Þaö er einkenni á mörgum hljóm-
sveitum og þá kannski sérstaklega í
dauðarokkinu að aðhyllast harðlínu-
stefnu. Það er svipað því að ljóðskáld
yrki einungis í ferskeytluforminu.
Slík stefna er algerlega andstæð okk-
ar hugmyndum í Júpíters þar sem
stefnan er stefnuleysi. Fyrir nokkr-
um árum var til slagorð innan hljóm-
sveitarinnar sem var Death to Dixie-
land. Það var fellt úr gildi fyrir margt
löngu og við gætum þess vegna farið
að spila dixieland á morgun."
- Textar Júpíters eru illskiljanlegur
hrærigrautur ólíkra tungumála og
að því leyti lík tónlistinni að erfitt
er að henda reiður á þeim.
„Fyrir vikið fær hljómsveitin al-
þjóölegt yfirbragö," segir Eiríkur og
glottir við tönn. „Ólík reynsla og
ferðalög sem menn hafa farið í setja
svip sinn á textana. Menn hafa viðað
að sér frösum úr matseðlum og öðr-
um sneplum sem verða á vegi ferða-
langa. Lögin eru mikið til instru-
mental og tilfinningin í laginu verður
þess vegna mjög sérstæö. Það er eins
og menn fái einhveija hnattstöðu á
heilann þegar verið er að spila; Lögin
hafa því fengið nöfn eins og Nótt í
Trípólí, Vika í Lima, Svartahafsþok-
an og Swizzz. Það myndast stemning
frá stað þar sem einhver úr hljóm-
sveitinni hefur einhvemtíma alið
DV
manninn. Þetta er líkt því að Júpít-
ers sé fjölskyldualbúm íjórtán
manna sem ferðast um heiminn og
tónlistin soðin upp úr albúminu,"
segir Steingrímur.
Helst að matareitrun
fái stöðvað bandið
- Tónleikar Júpíters era rómaðir og
þykir sveitin ná upp stemningu sem
er fáséð á íslandi. Skiptir tónleika-
hald og þau viðbrögð sem sveitin fær
frá áheyrendum miklu máli?
„Það er engin spuming að Júpíters
nærist algerlega á tónleikunum.
Menn fá feikilega útrás og keyra sig
út á tónleikunum. Við hættum ekki
að spfia fyrr en menn era orðnir ör-
magna og yfirleitt spilum við
klukkutíma lengur en við þurfum,"
segir Jón Skuggi og Eiríkur bætir
við. „Á Púlsinum um daginn mætti
vinnuveitandi minn á tónleika með
okkur og hann hafði aldrei séð mig
púla eins rosalega og þetta kvöld, það
hlakkaði greinilega í honum. Ég fletti
algerlega ofan af sjálfum mér.
Á tónleikum fær ekkert stöðvað
okkur drengina. Það er svipað og
með draumalið Bandaríkjamanna í
körfubolta, það fær ekkert stöðvað
þá á óympíuleikunum nema matar-
eitrun.“
- Mórallinn í hljómsveitinni?
„Hann er mjög sveiflukenndur.
Hljómsveitin er kjörinn vettvangur
til alls kyns klíkumyndana og átaka.
Einn getur farið í fýlu út í alla hina
í hljómsveitinni, nokkrir geta rottað
sig saman og verið fúlir út í suma,
síðan geta allir verið vinir og allir
verið óvinir. Allar þessar stöður hafa
komið upp. Enda væri óeðlilegt ef
Umsjón:
Snorri Már Skúlason
menn rifust ekki og væra á öndverð-
um meiði. Þetta er eins og mafía þar
sem menn skipta skapi og kyssast
að lokum."
Jón Skuggi segir togstreitu óum-
flýjanlega enda verið skapa og það
sem menn leggja í sköpunarverkið
sé komið beint frá hjartanu. Stein-
grímur segir það einn af kostum þess
hve hljómsveitin sé stór að þó að til
átaka komi og einhver fari í fýlu þá
lamast sveitin ekki eins og gerist oft
með minni bönd. „Á meðan drama-
tískir hlutir eru að gerast á einum
stað í hljómsveitinni þá blómstrar
annar og þaö smitar út frá sér. Júpít-
ers er sjálfgræðandi apparat."
Hliðarsporin
nauðsynleg
Það vita sjálfsagt fæstir að innan
Júpíters era starfandi nokkrar smá-
sveitir. Það eru að sögn Eiríks hópar
sem vilja sinna sérviskulegum hugð-
arefnum eins og polka og gömlu
dönsunum. Þessi hhðarspor era
mönnum nauðsynleg hvíld frá Júpít-
ers enda tíðkast allt önnur vinnu-
brögð innan þeirra. „Polkasveitin
Hringir hefur getið sér gott orð og
sömuleiðis hljómsveitin Sígaun sem
eðh málsins samkvæmt flytur sí-
gaunatónhst. Bómuh og Einar er
mehan innan Júpíters, hljómsveit
sem svífst einskis og viljum við ekki
láta bendla okkur við hana. Ein
hljómsveitin heitir Io, skírð eftir einu
fylgitungh Júpíters. Sú hljómsveit
sphar eingöngu við opnanir mynd-
hstasýninga. Þá er sönghópur starf-
andi innan Júpíters. Við eram sífellt
að spha instramental tónlist og það
er því mikhl léttir að syngja í rödd-
un. í framtíðinni gæti svo farið að
við legðum frá okkur hljóðfærjn og
enduðum sem karlakór.“
Hljómsveitin Júpíters er á leiðinni
th Englands síðar í þessum mánuði
th tónleikahalds. í síðasta mánuði
var endurhljóðblöndun á laginu Hót-
el Haförn dreift á dansstaði í Eng-
landi og því vonandi að tjalhnn
kveiki á Júpíters og fagnaðarerind-
inu Tja tja. Þar er á ferðinni besta
íslenska platan sem komið hefur út
á þessu ári.