Dagur - 19.12.1995, Blaðsíða 39

Þriðjudagur 19. desember 1995 - DAGUR - 39 B
eina og hálfa alin, hinn mjórri um
10 þumlunga. 5 tröppur eru upp í
prédikunarstólinn, stendur hann
framan við hom kórstúkunnar til
hægri handar þegar inn er gengið,
snýr hann móti dyrum svo prestur
horfir fram yfir söfnuðinn. Rétt
hjá prédikunarstólnum framan við
stúkuþilið, stendur ofn, og annar
undir hinni hlið framan við stúku-
þilið þar; em þessir ofnar bæði
stórir og vandaðir.
Rúðuhvelfing er í kirkjunni og
gyllt stjama í hverri rúðu, svo em
og málaðar gylltar rósir í kring um
stjömumar. Er gyllingin á rósum
þeim daufari en stjaman og líkust
bjarma, svo eru og dökkbláir litir
með rósunum, og þær eru svo
fagrar og smekklegar að aðdáunar
er vert. Hið sama má segja um allt
málið á kirkjunni að það er bæði
fagurt og íburðarmikið. Hefir mál-
að hana danskur maður, Friðrik
Möller að nafni, sem nú dvelur á
Akureyri. Þá var tilbúinn blóma-
krans hringinn í kring í allri kirkj-
unni, hékk hann í slaufum neðan á
loptskörunum og innan á hlið-
veggjum kórsins að altaristöflunni
beggja vegna og jók það mjög á
skraut og fegurð kirkjunnar.
Sex gluggar eru á hvorri hlið
kirkjunnar og þótti mér helst að
þeir væm of litlir eftir stærð húss-
ins en skrautlegir eru þeir og sam-
svarandi að því leyti. Þeir eru
bogamyndaðir að ofan og þrjár
rúður þrfhymtar í hverjum boga
allar glærar en í aðalglugganum
neðan við bogana eru 14 rúður:
ein stór og glær í miðju og þrettán
smárúður utan með rauðar í hom-
um en grænar á miðju, en að neð-
an eru smárúðurnar ekki.
Þá eru í aðalkirkjunni fjórir
ljósahjálmar: tveir samstæðir
kertahjálmar í miðri kirkju, einn
olíulampi með kertakrans í kring-
um olíugeyminn fast inn við kór-
inn og kertahjálmur af sérstakri
gerð fram við gaflskörina gegnt
orgelinu. Er hjálmur sá afar
skrautlegur og allir em samt
hjálmar þessir dýrgripir miklir.
„Góð ertu Grund..."
Þá er eftir að lýsa tuminum. Upp í
hann er gengið af lopti forkirkj-
unnar eptir undnum stiga all-löng-
um, þegar hann þrýtur kemur
maður á lopt, og þar eru klukkum-
ar, nokkuð hljóðmeiri og stærri en
vanalega gerist en þó tæplega
samsvarandi stærð kirkjunnar og
viðhöfn að öðm leyti. Þá gengur
maður upp annan vindings-stiga
álíka langan og hinn og kemur þá
á annað lopt, síðan hinn þriðja, og
þegar hann þrýtur getur maður
gengið út úr tuminum á fjóra
vegu. Era þar svalir umhverfis
turninn sem rúma marga menn og
er þar fagurt um að litast. Sér
maður þá ofan yfir kirkjuna og
timburhúsin þar hjá og svo yfir
túnið, engjamar og héraðið á alla
vegu. Kemur manni þá ósjálfrátt í
hug vísan „Góð ertu Gmnd að
sjá...“ og svo hitt: Mikið er það
sem gera má ef fyrst eru nógir
peningar og síðan nóg útsjón og
dugnaður. En Magnús bóndi á
Grund hefir víst allt þetta þrent í
ríkulegum mæli.
Þetta var nú neðri tumbygging
sem ég hefi lýst, en svo hvflir efri
tuminn á mörgum súlum ofan á
henni. Fyrst eru fjórar súlur sem
mynda ferhyming og sem gengið
er á milli út á svalimar. Er slegið
utan á þær strikuðum og rendum
þiljum, sem mynda eins og fjórar
bogadyr út úr tuminum. Þá em
enn níu súlur sem halda uppi efri
tuminum. Standa þær í hringnum,
fimm í þeim ytri en fjórar í þeim
innri. Em þær sívalar og málaðar,
en ekki skreyttar að öðm leyti. Þá
er gengið upp beint rið upp að
neðri brún efri tumsins; en þá tek-
ur við skrúfustigi og fer þá tuminn
að líkjast Babels-tuminum foma
sem varð til þess að sundra tungu-
málum mannanna. Getur maður
séð sig út úr honum gegnum
glugga, en hvergi eru á honum
svalir. Tuminn er þá orðinn
þröngur og erfiður uppgöngu.
Enda reyndist mörgum það torsótt
12. nóvember, þar sem annar eins
manngrúi var saman kominn og
allir eða flestir vildu skoða bygg-
inguna. Dagaði víst marga uppi á
svölum tumsins, því ekki var það
heiglum hent að fara í mannþröng
upp efri tumbygginguna.“
Ekki dvelur Guðlaugur lengur
við bygginguna sjálfa í frásögn
sinni enda búinn að lýsa kirkjunni
eins nákvæmlega og hægt er að
gera. Nú snýr hann sér að athöfn-
inni sjálfri en að henni þjónuðu
fjórir prestar: séra Jónas á Hrafna-
gili, séra Matthías Jochumson,
séra Geir á Akureyri og séra
Jakob í Saurbæ.
„Þegar fólkið var komið inn í
kirkjuna, sem ég vissi ekki betur
en að allt kæmist þar fyrir þótt að
vísu margir yrðu að standa, þá var
gengið af nokkmm mönnum um
meðal fólksins og útbýtt sérprent-
uðum sálmum á lausum blöðum,
sem syngjast áttu. Vóm því engar
sálmabækur brúkaðar en það þótti
mér einkennilegt að ég sá ekki
betur en að næstum hver einasti
maður af öllum þessum fjölda og í
þessum þrengslum fengi blað. - Þá
byrjaði söngurinn. Sungu þrjár
stúlkur þar sérlega vel, einkum þó
ein, sem söng svo vel að ég man
ekki til að hafa heyrt jafn fagra
kvenrödd, enda beitti hún rómi
sínum af list og kunnáttu. Að öðru
leyti þótti mér ekki mikið kveða
að söngnum. Orgelið helst til lítið
í svo stóra kirkju og þótt organist-
inn spilaði fremur lipurt og syngi
laglega þá vóru hinar karlmanns-
raddimar heldur atkvæðalitlar og
stirðar og „primabassa" vantaði
næstum algerlega.
Lofaði Magnús á Grund
meira en guð
„Þá gekk séra Jónas á Hrafnagili
fyrir altarið og flutti vígsluræð-
una. Sagðist honum all sköralega.
í fyrri hluta ræðu sinnar lofaði
hann Magnús á Grund meira en
guð en þegar ræðan var á enda
fanst mér hann vera búnn að
skipta svo jafnt á milli þeirra lof-
dýrðanna að hvomgur mundi hafa
ástæðu til þess að öfunda annan af
þeim skiptum. Síðan fór séra Geir
fyrir altarið og tónaði. Hefur vfst
margur heyrt því viðbmgðið hvað
hann tónaði vel og er það satt; en
ekki fanst mér ég geta gert mikinn
mun á tóni hans og tóni þeirra
frændanna, séra Jóns Þorsteins-
sonar á Sauðanesi og séra Stefáns
sáluga frá Þóroddstað, nema ef
vera skyldi þegar hann tekur háa
tóna. Þá beitir hann rómi sínum af
snild og mun eiga fáa sína jafn-
ingja. Séra Jakob í Saurbæ sté í
stólinn og hélt messuræðuna. Er
hann fremur pokalegur útlits og í
látbragði og hniginn mjög á efri
aldur. Samt bar hann all skömlega
fram og sagðist sæmilega en sá
var samt galli á honum að mér
þótti, að þegar búinn var fjórði-
partur ræðunnar þá var efnið þrot-
ið, en hann hélt samt áfram með
sínar endurtekningar hina þrjá
fjórðu af þeim tíma sem ræðan
stóð yfir sem mun hafa verið
nokkum veginn klukkustund.
Síðast af prestunum sté Matthí-
as í stólinn og flutti skömlega
ræðu. Talaði hann eins og honum
er lagið á víð og dreif og kom
víða við. Forðaðist hann í þetta
sinn allt skjall en virtist vera sann-
gjam, fræðandi og skemtandi eins
og hann á eðli til.
Engir leikmenn töluðu við
þetta tækifæri," segir Guðlaugur.
Hátíðarkaffi hjá
Magnúsi bónda
„Að lokinni messu gengu menn
fyrst úr kirkju og síðan tóku marg-
ir til að skoða kirkjuna nánar en
þeir vóru búnir áður og var ég
einn í þeirra tölu.
Öllum sem til náðist veitti
Magnús bóndi kaffi með brauði.
Var veitt í þremur stofum og rík-
mannlega og rausnarlega frambor-
ið og mátti þar hver neyta af sem
hafði lyst til.
Að öllu þessu afstöðnu fóm
menn að tínast heimleiðis. Vóm
þar margir glaðir og fjömgir, þar
sem lengst af óku margir vagnar
saman. Samt virðist mér glaðværð
Eyfirðinga í þetta sinn tæplega
eins létt og skemtandi og margra
Þingeyinga. En segja má það Ey-
firðingum til hróss að þetta hátíð-
arhald varð maður sama og ekkert
var við vínnautn - aðeins einn
maður lítilsháttar ölvaður. Virtist
mér slíkt benda á framfarir hjá
Eyfirðingum." JÓH
Nýleg mynd úr Grundarkirkju. Hún mun um ókonma tíð vera tákn stórhugar Magnúsar Sigurðssonar á Grund,
sem byggði hana fyrir eigin reikning.
■ Vm. -U™ (
ik & m ei ibmg i arö
li i rr* mi
B h|ni h JS. " ram
ALPÝÐUHGSIÐ
SKIPAGÖTU 14

Óskum öllumfélagsmönnum okkar og öðrum
Norðlendingum gleðilegra jóla ogfarsceldar á komandi ári.
Pökkum viðskiptin á árinu sem er að líða.
*
Verkalýðsfélagið Eining
Símar 462 1794 & 462 3503
Sjómannafélag Eyjafjarðar
Sími 462 5088
Skipstjóra- og stýrimannafélag
Norðlendinga
Sími 462 1870
Félag málmiðnaðarmanna
Sími 462 6800
r Verkstjórafélag Akureyrar og
'ÍJ nágrennis
Sími 462 5446
Félag verslunar- og skrifstofufólks
Sími 462 1635
Sími 462 2890

Vélstjórafélag íslands
Sími 462 1870