Dagblaðið Vísir - DV - 27.01.1996, Blaðsíða 40

^ Heikhús
fréttir
LAUGARDAGUR 27. JANÚAR 1996 T>V
Sýknun sjömenninganna í Skálafjallsmálinu í Færeyjum vakti bæði undrun og hneykslan:
Fór í ferðalag með verjendunum
LEIKFÉLAG
REYKJAVÍKUR
SÍMI 568-8000
STÓRA SVIÐ:
ÍSLENSKA MAFÍAN
eftlr Einar Kárason og Kjartan
Ragnarsson
Lau. 27/1, fáein sæti laus, lau. 3/2.
LÍNA LANGSOKKUR
eftir Astrid Lindgren
Sun. 28/1 kl. 14, sun. 4/2, lau. 10/2.
STÓRA SVIÐ KL. 20:
VIÐ BORGUM EKKI,
VIÐ BORGUM EKKI
eftir Dario Fo
Föst. 2/2, fáein sæti laus, fimmt. 8/2,
aukasýningar.
Þú kaupir einn miða, færð tvo!
Samstarfsverkefni
við Leikfélag Reykjavíkur:
Alheimsleikhúsið sýnir á
Litla sviði kl. 20.00:
KONUR SKELFA
toilet-drama eftir Hlín
Agnarsdóttur.
Leikstjóri: Hiín Agnarsdóttir
Leikmynd: Jón Þórisson
Búningar: Áslaug Leifsdóttir
Lýsing: Ögmundur Jóhannesson
Hljóð: Ólafur Örn Thoroddsen
Tónlist: „Skárr’ en ekkert”
Leikarar: Anna E. Borg, Ásta
Arnardóttir, Kjartan Guðjónsson, María
Ellingsen, Steinunn Ólafsdóttir og
Valgerður Dan.
Frumsýning lau. 27/1, uppselt,
sunnud. 28/1, föst. 9/2, lau. 10/2.
Barflugurnar sýna á
Leynibarnum kl. 20.30:
BAR PAR
eftir Jim Cartwright
Lau. 27/1, kl. 23.00, uppselt, fim. 1/2,
föst. 2/2, uppselt.
Tónleikaröð L.R.
Á STÓRA SVIÐI
Þriðjud. 30/1 kl. 20.30:
Blús f Borgarleikhús.
JJ-Soulband, Vinir Dóra og gestir.
Miðaverð kr. 1.000.
HÖFUNDASMIÐJA L.R.
á Leynibarnum sunnud. 28/1 kl. 16.00:
GRÁMANN
eftir Valgeir Skagfjörð.
Fyrir börnin: Línu-ópal, Línu-bolir og
Linu-púsluspil..
Miðasalan er opin alla daga frá
kl. 13-20, nema mánudaga frá
kl. 13-17, auk pess er tekið á
móti miðapöntunum i síma
568-8000 alla virka daga.
Greiðslukortaþjónusta.
Gjafakortin okkar
- frábær tækifærisgjöf.
Leikfélag Reykjavíkur -
Borgarleikhús
Faxnúmer 568-0383.
Bæjarleikhúsið
Mosfellsbæ
LEIKFÉLAÚ
MOSFELLSSVEITAR
sýnir
gamanleikinn
Deleríum Búbónis
eftir Jónas og Jón Múla Árnasyni
í Bæjarleikhúsinu.
Sýningar hefjast kl. 20.30.
9. sýn. laugd. 27. janúar
10. sýn. sunnd. 28. janúar.
Föstudaglnn 2. febr.
Sunnudagfnn 4. febr.
Fimmtudaginn 8. febr.
Föstudaginn 9. febr.
Laugardaginn 10. febr.
Miðapantanir í síma 566 7788
allan sólarhringinn.
Miðasala í leikhúsi frá kl. 17
sýningardaga.
Andlát
Sigurgeir Jónsson, Birkimel 10,
Reykjavík, lést fimmtudaginn 25.
janúar á elli- og hjúkrunarheimil-
inu Grund.
ÞJÓDLEIKHÚSID
STÓRA SVIÐIÐ KL. 20.00:
ÞREK OG TÁR
eftir Ólaf Hauk Símonarson
í kvöld, uppselt, md. 31/1, nokkur sæti
laus, föd. 2/2, uppselt, Id. 3/2, uppselt,
fid. 8/2, örfá sæti laus, Id. 10/2,
uppselt, fid. 15/2, föd. 16/2.
DONJUAN
eftir Moliére
9. sýn. á morgun, sud., fid. 1/2, föd.
9/2, sun. 18/2.
GLERBROT
eftir Arthur Miller
Sud. 4/2, sud. 11/1, Id. 17/2.
KARDEMOMMUBÆRINN
eftir Thorbjörn Egner
í dag, ld., kl. 14.00, uppselt, sd. 28/1
kl. 14.00, uppselt, id. 3/2 kl. 14.00,
uppselt, sud. 4/2 kl. 14.00, uppselt, Id.
10/2, örfá sæti laus, sd. 11/2, uppselt.
LITLA SVIÐIÐ KL. 20.30:
KIRKJUGARÐSKLÚBBURNN
Sud 28/1, uppselt, fid. 1/2, örfá sæti
laus, sud. 4/2, örfá sæti laus, mvd. 7/2,
föd. 9/2, uppselt, sud. 11/2, Id. 17/2,
nokkur sæti laus.
Athugið að ekki er hægt að hleypa
gestum inn í salinn eftir að sýning
hefst.
SMÍÐAVERKSTÆÐIÐ KL. 20.00:
Leigjandinn
eftir Simon Burke
6. sýn. sud. 28/1, örfá sæti laus, 7. sýn.
fid. 1/2, 8. sýn. sud. 4/2, 9. sýn. föd.
9/2, sud. 11/2.
Sýningin er ekki við hæfi barna.
Ekki er hægt að hleypa gestum inn í
salinn eftir að sýning hefst.
LEIKHÚSKJALLARINN KL. 15.00:
Leiksýningin
ÁSTARBRÉF
með sunnudagskaffinu.
Höf.: A.R. Gurney
Leikendur: Herdís Þorvaldsdóttir
og Gunnar Eyjólfsson.
Kaffi og ástarpungar innifalið í
verði sem er kr. 1300.
Á morgun kl. 15.00, sud. 4/2 kl. 15.00,
sud. 11/2 kl. 15.00 og sud. 18/2 kl.
15.00.
Cjafakort í leikhús -
sigild og skemmtileg gjöf!
Miðasalan er opin alla daga nema
mánudaga frá kl. 13.00-18.00 og
fram að sýningu sýningardaga.
Einnig símaþjónusta frá kl. 10.00
virka daga.
Greiðslukortaþjónusta.
Fax: 561 1200
SÍMI MIÐASÖLU: 551 1200
SÍMI SKRIFSTOFU: 551 1204
VELKOMIN í ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ!
ÍSLENSKA ÓPERAN
---Jl'" Simi 551-1475
MADAMA BUTTERFLY
eftir Giacomo Puccini
Sun. 28/1 kl. 20, lau. 3/2 kl. 20.
ATH. FÁAR SÝNINGAR EFTIR!
HANS OG GRÉTA
eftir Engilbert Humperdinck
Sun. 28/1 kl. 15, lau. 3/2 kl. 15.
ATH. SÝNINGIN 27. JANÚAR
FELLUR NIÐUR.
Miðasalan er opin alla daga nema
mánudaga frá kl. 15-19, laugar-
daga og sunnudaga kl. 13-19 og
sýningarkvöld er opið til kl. 20.
SÍMI 551-1475, bréfasími 552-7384.
GREIÐSLUKORTAÞJÓNUSTA
Jófríður Stefánsdóttir, Stafni,
Reykjadal, lést að heimili sínu mið-
vikudaginn 24. janúar.
Álfheiður Margrét Jóhannsdótt-
ir, Friðarstöðum, Hveragerði, lést í
Sjúkrahúsi Reykjavíkur 24. janúar.
Útfórin fer fram frá Hveragerðis-
kirkju laugardaginn 3. febrúar kl.
14.00.
Sjö Færeyskir athafna- og fjár-
málamenn voru á dögunum sýknað-
ir í svokölluðu Skálafjallsmáli. Þeir
voru ákærðir fyrir umfangsmikil
fjársvik í tengslum við byggingu
togarans Skálafjalls, höföu hagrætt
skjölum á þann hátt að miklu hærri
lán fengust til byggingar togarans
en reglur leyfðu. Fjöldi sönnunar-
gagna var þvílíkur að málið þótti
borðleggjandi og var almennt búist
við að mennirnir yrðu fundnir sek-
ir. Sýknudómurinn yfir öllum sak-
bomingum vakti hins vegar bæði
undrun og hneykslan, ekki síst í
Danmörku. Og ekki bætti úr skák
þegar ríkissaksóknari drap máliö
nánast með þeirri ákvörðun sinni
að áfrýja því ekki þrátt fyrir ósk lög-
reglustjórans í Færeyjum þar um.
En málið tók nýja stefnu í síðustu
viku og verið getur að það verði allt
tekið upp að nýju. Dagblaðið Jyl-
lands Posten birti ítarlega grein þar
sem málsatvikum var lýst.
Þar kom fram að höfuðpaur máls-
ins, virtur lögmaður, hafði skrifað
lögmanni sínum bréf þar sem hann
viðraði hugmyndir um að hafa áhrif
á dómarann utan réttarsalarins. Þá
kom fram að dómarinn hafði farið í
náttúruskoðunarferð með fjórum
verjendum sakborninganna. Þrátt
fyrir fullyrðingar um að Skálafjalls-
málið hafí ekki borið á góma í þeirri
ferð þykir dómarinn hafa farið langt
yfir strikið með þátttöku I ferðinni
og vegið að eigin trúverðugleika og
hæfi. Nú hefur ríkissaksóknari beð-
ið Eystri landsrétt í Danmörku um
að meta hæfi dómarans. Verði dóm-
arinn talinn óhæfur verða sýknu-
dómar hans gerðir ógildir og málið
tekið upp að nýju.
Áttu engan pening
Skálaíjallsmálið á rætur að rekja
allt aftur tii ársins 1985. Þá var upp-
gangur í Færeyjum. Fólk ók um í
nýjum bílum, á nýjum vegum og bjó
í góðum húsum. Allt virtist hægt.
Þess vegna hikuðu útgerðarmaður-
inn Jörgen Bech og forstjóri skipa-
smíðastöðvarinnar, Ole Zacharias-
sen, ekki þegar þeir skrifuðu undir
samning um byggingu 60 metra
langs lúxustogara sem var svipaður
að stærð og meðalstór íslenskur
frystitogari. Áætlaður kostnaður við
byggingu togarans var 86 milljónir
danskra króna eða um 950 milljónir
króna miðað við gengi dönsku krón-
unnar í dag. Hægt var að lána 80
prósent fjárins hjá danska skipa-
lánasjóðnum og 10 prósent hjá ríkis-
sjóði Færeyja. Eigendurnir urðu að
punga út 10 prósentum sjálflr eða 8,6
milljónum danskra króna áður en
stærsta lánið fengist. En þær voru
ekki til.
Þá tóku þeir kumpánar það til
ráðs að hækka byggingarkostnað
skipsins ríflega. Með tilbúnum töl-
um hækkaöi kostnaðurinn í 103,4
milijónir danskra króna. Þannig
hækkaði hlutur ríkissjóðs og dekk-
aði framlag eigendanna. Allt var
klárt. Bankastjórar og fyrrnefndur
lögmaður þénuðu vel á að aðstoða
við þessar tilfæringar.
En nú voru Skálafjallsmenn
komnir á bragðið. Þegar danska rík-
isstjórnin ákvað að veita aukalán á
sérlega lágum vöxtum í þeim til-
gangi að styrkja skipasmíðaiðnað-
inn hugsuðu þeir gott til glóðarinn-
ar. En gallinn var sá að þessi kjör
giltu einungis um samninga sem
gerðir voru frá og með 1. janúar
Þórunn Sigurðardóttir frá Melstað,
Hásteinsvegi 47, verður jarðsungin
frá Landakirkju, Vestmannaeyjum,
laugardaginn 27. janúar kl. 14.00.
Jóhannes Jónsson, Dvalarheimil-
inu Hlíf, ísafirði, verður jarðsung-
inn frá ísafjarðarkirkju laugardag-
inn 27. janúar kl. 14.00.
Sigurður Guðmundsson frá Hjarð-
ardal, Fjarðargötu 14, Þingeyri,
verður jarðsunginn frá Mýrakirkju
laugardaginn 27. janúar kl. 14.00.
1986. Samningurinn um byggingu
Skálafjalls var frá 9. október 1995.
En hinir færeysku athafnamenn
létu slíkt smotterí ekki stöðva sig.
Þeir breyttu dagsetningunni á öllum
skjölum sem fóru til danskra lána-
sjóða í 6. febrúar. Þannig fóru
tvenns konar „sett“ af skjölum um
kerfið, eitt fyrir færeyska kerfið og
annað fyrir það danska. Lögmaður-
inn hélt um þræðina. Þar að auki
var reynt að slá ryki í augu lánar-
drottna með því að gefa út endalaus
skjöl og færa peninga til og frá milli
bankareikninga. Þarna virtist stór-
verkefni á ferð.
Þegar embættismann stjórnvalda
í Þórshöfn fór aö gruna að eitthvað
væri bogið við fjármögnun togarans
var það of seint. Atli Dam sagði að
framtíð skipasmíðastöðvarinnar,
eins stærsta vinnustaðar Færeyja,
væri í hættu og koma yrði skipinu á
veiðar. Skálafjall fór í jómfrúrferð
sína í janúar 1988. En þá var fiskur-
inn nánast horfinn úr sjónum og lít-
ið aflaðist. Verðhrun varð. í ágúst
sama ár fór skipasmíðastöðin Skála
Svend Erik Hansen, setudómari í
Skálafjallsmálinu.
Skipasmiðja í greiðslustöðvun. Lán-
in voru öll í miklum vanskilum og
stuttu fyrir jól 1991 var Skálafjall
selt á nauðungaruppboði. Danska
ríkið, Seðlabankinn, ríkissjóður
Færeyja og dótturfyrirtæki Den
Danske Bank töpuðu samtals 67
milljónum danskra króna á ævin-
týrinu en 49 milljónir fengust fyrir
togarann á uppboði.
En Skálafjallsmálið var ekki eins-
dæmi. Útgerðirnar fóru hver af ann-
arri á hausinn og við tók kreppa á
Færeyjum. Stjórnmálamenn, endur-
skoðendur, ráðgjafar og lögmenn
komu í stríðum straumum til Fær-
eyja og slúðrið gekk um lítið og lok-
að samfélag þar sem allir þekktu
alla, flestir vissu um misferlið en
gáfu, af tilliti við vini sína og frænd-
ur og atvinnustigið, þegjandi sam-
þykki.
Reynt að hafa áhrif á
dámarann
Málaferlin vegna Skálafjalls
hófust 1. september 1994. Joen Andr-
easen, dómari í Færeyjum, sagði
strax að hann væri óhæfur í málinu
vegan tengsla við athafnamennina.
Því var kallaður til setudómari frá
Danmörku, Svend Erik Hansen.
Þáttur hans í málinu varð strax um-
deildur þar sem hann fór í ferð með
fjórum verjendum málsins til eynn-
ar Mykines þar sem sólsetrið, fugl-
arnir og náttúran var skoðuð í allri
sinni dýrð og menn slökuðu af í
sumarhúsi.
Um mánuði seinna, þegar sérstak-
ur mannskapur frá lögreglunni í
Kaupmannahöfn hafði komið til
Færeyja og framkvæmt húsleit hjá
150 aðilum í tengslum við ýmis fjár-
svikamál, kom í ljós bréf sem lög-
maðurinn fyrrnefndi, Magnus S.
Petersen, skrifaði verjanda sínum.
Þar viðraði hann ýmsar hugmyndir
um að hafa áhrif á dómarann í og
utan réttarsalarins. Þá var vitað að
dómarinn hafði unnið hjá gamla
dómaranum sem ungur maður og
þekktust þeir vel. Var stungið upp á
því að sá gamli setti dómarann inn í
„ýmsar staðreyndir” um málavexti.
Verjandi Petersens sagði að bréfið
væri trúnaðarmál hans og skjól-
stæðings síns og samþykkti dómar-
inn að það yrði ekki notað fyrir
rétti. Síðar vildi enginn kannast við
bréfið. Vakti einnig furðu að Peter-
sen virtist geta vaðið í skjalahunka
sem lögreglan hafði lagt hald á og
hirt skjöl að vild.
Vantaði ásetning
Eins og áður segir virtist allt tO
reiðu að sakfella athafnamennina.
Staðreyndirnar um svik og skjala-
fals lágu á borðinu og hvatti Peter-
sen til að sakborningarnir byröjuðu
á að viðurkenna skjalafalsið til að
auka trúverðugleika þess sem þeir
mundu síðar segja. En annar fram-
burður einkenndist af miklu
minnisleysi.
Síðan kom bomban. Sjömenning-
arnir, skipasmíðaforstjórinn, út-
gerðarmaðurinn, lögmaðurinn og
bankastjórarnir fjórir voru sýknað-
ir af öllum ákærum. Sakborningarn-
ir höfðu vissulega gert eitt og annað
af því sem þeir voru sakaðir um en
dómarinn var á þeirri skoðun að
þeir hefðu ekki gert það til að skaða
neinn. Hann mat það svo að þá vant-
aði ásetning. Því var ekki hægt að
dæma þá seka.
Lögmenn og fleiri fundu strax að
dómsniðurstöðunni og því kom það
flestum í opna skjöldu þegar ríkis-
saksóknari neitaði að áfrýja í mái-
inu sem var prófmál fyrir mörg
svipuð fjársvikamál sem biðu af-
greiðslu dósmtóla.
En eftir skrifin í Jyllands Posten
og þrýsting frá dómsmálaráðherra
hefur ríkissaksóknari beðið um mat
Eystri landsréttar á hæfi setudómar-
ans. Skiptar skoðanir eru um þann
þátt málsins og margir Færeyingar
reiðir yfir afskiptum Dana. Efast
þeir stórlega um réttaröryggi sitt.
En eftir stendur að setudómarinn
valdi að horfa fram hjá villandi
framburði og á stundum ósönnum
um þætti málsins, ekki síst hvað
varðar þann greinilega ásetning at-
hafnamannanna að svíkja hærri lán
úr lánasjóðum með því að falsa
byggingarkostnað Skálafjalls og fá
lán á hagstæðari kjörum með því að
breyta dagsetningum á byggingar-
samningunum.
Björn Westh, dómsmálaráðherra
Dana, segist ekki hafa haft bein af-
skipti af niðurstöðu dómstóla en
segir rétt að láta dómstól ákvarða
hvort taka eigi málið upp að nýju.
„Allir aðilar á þingi voru á þeirri
skoðun að málið væri þannig vaxið
að eitthvað yrði að gera,“ sagði
Westh.
Jarðarfarir
VARNARLIÐIÐ
LAUST STARF
Varnarliðið á Keflavíkurflugvelli óskar að ráða lærðan
kjötiðnaðarmann tll starfa hjá Matvöruverslun Varnarliðsins.
Mjög góð enskukunnátta nauðsynleg.
Vinnutími: þriðjudaga til laugardaga 8.00-17.00.
STARFIÐ ER ÓTÍMABUNDIÐ.
Umsóknir berist til Ráðningardeildar Varnarmálaskrifstofu,
Brekkustíg 39, Njarðvík, sími 421-1973, eigi síðar en 9. febrúar 1996.
Starfslýsing liggur þar frammi til aflestrar fyrir umsækjendur og er
þeim bent á að lesa hana áður en sótt er um.
UMSÓKNAREYÐUBLÖÐ FÁST EINNIG Á SAMA STAÐ