Dagblaðið Vísir - DV - 17.04.1999, Qupperneq 36
*• 48
LAUGARDAGUR 17. APRIL 1999
Strandlengja upp í skuld
Tékkar hafa boðist til að af-
skrifa 250 milljóna króna skuld
Króata við landið ef þeir fá yfir-
ráð yfir hluta Dalmatíustrandar-
innar ásamt eyjunni Hvar í
Adríahafí. Hugmyndin hjá Tékk-
um er að auka straum ferða-
manna enn frekar en í tilboðinu
felst að tékkneskar ferðaskrifstof-
ur geta einar selt gistingu og ferð-
ir til hinnar vinsælu eyjar Hvar.
Viðbrögð króatískra ferða-
málayfirvalda hafa ekki verið já-
kvæð gagnvart þessu undarlega
tilboði og að þeirra mati koma
þessi skipti ekki til greina.
Engin hnerraköst
Ritz-Carlton hótelið í Chicago
hefur tekið upp þá nýbreytni aö
bjóða nokkur herbergi sem eru
þeim eiginleikum búin að vera
sérstaklega lofthreinsuð. Þá er að
flnna ofnæmisprófaðar sængur
og rúmdýnur í herbergjunum
auk þess sem snyrtivörur á baö-
herbergjum eiga að vera lausar
við ofnæmisvaldandi efni. Fólk
með ofnæmi þarf því ekki að
þjást af hnerraköstum eða þaðan
af verri krankleika vegna ofnæm-
isvaldandi efna.
Uppruni
ryksugunnar
Smábærinn Norður-
Canton í Ohioríki í
Bandaríkjunum stát-
ar af óvenjulegu safni
en þar er að flnna
einstakt
ryksugu-
V-
fur-Canton
rennur reyndar blóðið til
skyldunnar því sjálfur William
Henry Hoover, sá sem fann þetta
mikla þarfaþing upp, ólst upp í
bænum. Ryksuguna nefndi
Hoover í höfuðið á sjálfum sér og
raunar er nafnið fyrir löngu orð-
ið samheiti í enskri tungu yfir
ryksugu almennt.
Á safninu er margt merkilegra
hluta, það er að segja hafi menn
áhuga á sögu ryksugunnar, og
meöal annars hægt að skoða þró-
un Hoover ryksugunnar allt frá
1869 til dagsins í dag.
Ramadan og
* gamlárskvöld
Egyptar ætla sér ekki lítinn
hlut þegar kemur að því að laða
erlenda ferðamenn til landsins
þegar nýtt árþúsund rennur upp
um næstu áramót. Það er þó kom-
ið smávægilegt babb í bátinn því
Ramadan, föstumánuður
múslíma, hefst 31. desember
næstkomandi. Þann mánuð
tíðkast að loka vinveitingahúsum
í Egyptalandi og þá vaknar
spurningin um til hvaða ráða
kampavínsþyrstir ferðamenn
muni grípa.
Stefnan i áfengismálum í lönd-
um múslíma er nokkuð mismun-
andi. í Sádi-Arabíu er til að
mynda alltaf bannað að neyta
áfengis á meðan vínveitingahús
eru opin árið um kring í Lí-
Ibanon. Egyptar eru svo einhvers
staðar á milli og hefur mennta-
málaráðuneyti landsins þegar
hafist handa við aö undirbúa
undanþágur fyrir næstu áramót.
Ef að likum lætur verða barir á
fimm stjömu hótelum opnir og
einnig þau vínveitingahús sem
eru ekki i grennd við helga staði.
Tafraout - bærinn milli fjallanna:
fótspor Barböru Cartland
„Tafraout! hrópaði hún sigri hrós-
andi upp yfir sig. Hún leit á hann um
leið og hún sagði þetta og sá brosið sem
lék um varir hans.
- Enn einu sinni höfum við farið með
sigur af hólmi! hugsaði hún. Nú fannst
henni sem öU hræðslan og óttinn hefðu
verið tUefnislaus því hún heíði mátt
vita að Tyrone Strome hefði aUtaf
heppnina með sér í öUu sem hann tæki
sér fyrir hendur.
Þannig lýsir enska skáldkonan Bar-
bara Cartland þorpinu Taíraout í sunn-
anverðu Marokkó. Barbara hefur lik-
lega verið ferðamaður í Marokkó og
fengið þar hugmynd að bók sem hún
kailar Punishment of a Vixen. í ís-
lenskri þýðingu Sigurðar Steinssonar
heitir bókin Ævintýri í Marrokkó. Bar-
bara íléttar saman rómantískum skáld-
skap að sínum hætti og staðreyndum
um líf íbúanna. Hún hefur greinUega
lagt sig fram við að koma eðlisþáttum
Berbanna sem byggja landið tU skUa því
karlkyns söguhetjan er einhvers konar
mannfræðingur sem er sífeUt að skýra
út fyrir ofdekruðu, ríku stelputrippi
hvemig fólkið lifir í landinu.
Tafraout stendur i fjögur þúsund feta
hæð yfir sjó, grafið inn á mUli fjaUa í
Anti-AUas fiaUgarðinum. Það er dags-
ferð frá strandbænum Agadir upp í fiöU-
in tU þess að sjá þennan merkUega stað.
Um tvær leiðir er að velja; meðfram
stöndinni í gegnum Tiznit eða upp frá
Agadir beint tU fiaUa. Við völdum síðari
leiðina þennan desemberdag á liðnu ári.
Þegar komið er út úr Agadir, sem er há-
vaðasamur en yndislegur strandbær,
tekur þögnin við. Á þessum árstíma em
fáir í fiaUaferðum, einstaka bændur
verða á leið okkur og aðrir túristar.
Vegúnir eru góðir, þökk sé Frökkum
sem réðu landinu í rúm
fiömtíu ár þar tU það
varð sjálfstætt ríki 1956.
Landslagið er lengi
vel eins, en þó þegar
nánar er skoðað lúra
þessar sérstöku húsa-
þyrpingar alveg upp að
fiöUunum. Maður verð-
ur svolitið hissa því þau
faUa svo vel nm í um-
hverfið að augað þarf
virkUega að leita þau
uppi. Húsin em hlaðm
upp úr jarðveginum og
kíttuð saman með leir.
Þannig fá þau lit umhverfisins og em
ems og lítU virki. Mörg hús er saman í
klasa og þar innan þrUst þorpsmenning
þeirra sem yrkja frjósama jörðina.
Shangri-la í fjöllunum
Það er einkenmlegt en ég hugsa aUtaf
heim tU íslands þegar ég er í
marokkóskum fiöUum. Auðvitað er ekk-
ert líkt með þessum tveim náttúraperl-
um nema þessi endalausa víðátta hvert
sem litið er. Sama gróðurleysið og víða
á íslenska hálendinu. En það sem fær
mann helst tU að hugsa heim er birtan;
sólampprás og sólsetur. Hvemig sólin
bútist og hverfúr mUli fiaUanna og
bregður lit súium á þau. Eftú fiögurra
tíma akstur kemur Tafraoute í ljós. Lát-
Smáþorp mitt í auðninni á leiðinni til Tafraout. Húsin eru hlaðin upp úr jarðveginum og kíttuð saman með leir. Þannig
fá þau lit umhverfisins og eru eins og lítil virki. DV-myndir Jóhanna Jóhannsdóttir
Minarettuna eða kallturninn ber við himin í dæmigerðu bleiku
marósku þorpi.
Marokkó
Casablanca
O
Marokkó
O
Agadlr O
TlznltO
Tafraoute
o W'"
Alsír
unnar hendi.
Það var eitt-
hvað heiUandi
við staðinn sem
varð tU þess að
Nevada hélt að
hana væri að
dreyma þegar
þau komu alveg
að dalnum. Það
virtist sem
Tyrone Súome
gæti lesið hugs-
anú hennar því
hann sagði:
- Ameln-dalur-
inn er ekki
ósvipaður hin-
um eúikermUega frjósömu dölum sem
ég hef sé inn á miUi fiaUanna í Hima-
laja. Héma má finna varðveitta eld-
gamla menningu og siði sem era svo
gjörólíkú öUu öðra í Marokkó.
- Segið mér frá því, bað hún ákaft.
Þegar hér er komið sögu er Nevada
alveg orðin heihuð af mannmum sem
nam hana á brott nauðuga. Og hún á eft-
ir að heUlast enn meúa þegar þau heim-
sækja höfðingjana i guUskreyttu húsun-
um, klædd að sið innfæddra í sUki og
guUi. Jarðskjálfti í næsta þorpi verður
um nú Barböra Cartland hafa orðið:
„Er þau komu nær sá hún að þama
voru auk pálmatrjánna ólífuúé og
möndluúé sem stóðu umhverfis lítið
þorp með húsum sem öU vora bleik á Ut-
inn. Þama vora lítil vúki sem hún gat
greint af tumunum og þegar þau komu
enn nær sá Nevada, að Tafraout var
staðsett fyrú endanum á dal sem var
undarlega frjósamur og líka sérstaklega
faUegur. Tafraout, sem var staðsett inn
á miUi klettabelta, einangrað frá öðrum
hlutum Marokkó, var alger sælureitiur,
Shangri-la, algerlega falinn gagnvart
hörðum og óvinveittum heimi. Há
klettabeltin umluktu bæinn eins og
vemdandi handleggú. Sums staðar risu
lóðréttú klettaveggimú hundrað meúa
upp og sköpuðu þannig vúki frá náttúr-
Börnin taka ávallt vel á móti ferða-
mönnum. Ekki er annað að sjá en
Helgi litli Idder uni sér hið best í
faðmi móðursystur sinnar, Fatimu.
tíl þess að þau ná alveg saman í lokin.
Undurrómantískt og ekki að undra.
Tafraout er þannig staður að skáldgáfa
Barböra hefur farið á flug. Sjálfsagt lifa
íbúamú ekkert sérlega rómantísku lífi
frekar en venjulegú túristar sem koma
í heimsókn. Það bauð enginn höfðingi
tugi kameldýra í mig eins og í söguhefiu
Barböra. Og við komust óáreitt tU baka
án þess að vera elt uppi af mönnum
höfðingjans sem vUdu ná Nevödu. Enda
enginn okkar með sítt, koparrautt hár
eins og hún.
Rómantíkin í möndlutrjánum
En íbúar hér kunna ákaflega faUega
og rómantíska sögu um tUurð
möndlutrjánna. Hún er um Brahim og
Maliku sem elskuðu hvort annað og
vUdu eigast. Foreldrar þeirra höfðu þó
ákveðið annað og Brahim freistast þess
vegna tU að nema Maliku á brott. Hann
feUur í bardaga við fiölskyldu hennar og
er jarðsettur súax. Malika hvarf hins
vegar og hefur ekki sést síðan. Rætur
möndluúésins umlykja líkama Brahims
og á hverju ári ber það faUeg blóm. Það
er Malika sem er komin tU að faðma
sinn heittelskaða.
Berbamú hér hafa haldið sínum sið-
um óáreittú um aldú. Þeú era þekktú
fyrú vinnusemi og sérstaklega hvað
þeú hafa mikið viðskiptavit. Konur hér
era svartklæddar frá hvúfli tU Uja. Bún-
ingurmn skiptist í einhvers konar pUs
eða kjól og stóra svarta slæðu yfir höfð-
inu. AUir kantar era bryddaðú blóma-
mynstri sem líkist blómum
möndlutrjánna. Þær era ekki huldar
svona af trúarástæðum heldur tU þess
að verjast þessari endalausu og mis-
kunnarlausu sól sem skín nánast aUan
ársms hring. Algengt er að konumar
yrki jörðúia en eiginmenn, synú og feð-
ur vinna í borgunum norður í landi eða
í Evrópu. Þegar þeú hafa safhað nægi-
lega miklu fé koma þeú aftur og byggja
sér bleikt hús með hvítum gluggum. Það
er draumur hvers manns að snúa aftur
heim tU fiallanna sinna.
Jóhanna Á. H. Jóhannsdóttir
Veraldarvefurinn:
Tungumálaæfingar fyrir ferðamenn
Það kannast sjálfsagt einhverjú við
þá tilfinningu að standa gjörsamlega
ráðþrota frammi fyrú útlendingi á
framandi slóðum og geta ekki með
nokkra móti gert sig skUjanlegan.
Margú ferðamenn hafa með sér litlar
ttmgumálabækur sem gott er að gripa
tU og fletta upp hinum og þessum orð-
um í. Með tilkomu Netsins getur fólk
nú æft sig heima við áður en haldið er
tfi útlanda. Fjölmargar ágætar
kennslusíður í hinum ýmsu tungu-
málum er að fmna á vefnum og hægt
að læra undústöðuaðúiði fleúi tungu-
mála en flesta grunar. Sá bögguU fylg-
ú þó skammrifi að beúa er að hafa
hljóðkort í tölvunni tU þess að heyra
framburð en það er þó ekkert úrslita-
aúiði.
Margar tungumálasíður era bein-
linis ætlaðar ferðamönnum og ein sú
viðamesta í þeim flokki er trav-
lang.com/languages. Þar er að finna
þægUegar æfingar í 66 tungumálum
en það verður þó að viðurkenna að
kennslan ristú aldrei mjög djúpt. Eng-
inn skyldi ætla að hann réði við fagur-
bókmenntú að æfmgunum loknum en
hins vegar geta menn auðveldlega
lært gagnleg orð og setningar. Megin-
kosturinn við þessa síðu fyrú íslenska
ferðamenn er að hægt er að æfa sig í
erlendum málum út frá ís-
lensku.
Ferðatímaritið National
Geographic Traveler valdi
fyrmefhda síðu þá bestu ný-
lega en einnig er mælt með
slóð Minnesotaháskóla í
Bandaríkjimum,
carla.acad.umn.edu/lctl/lctl-
links.html en þar er að finna
tengingar í fiölmargar áhugaverðar
tungumálasíður sem margar hveijar
kafa mun dýpra en ferðamannasíðan.
Þá er mælt með kennslusíðu í þýsku,
www2.shastacollege.edu/raguilar, í
frönsku, www.ambafrance.org/ALF,
Ein stærsta tungumálasíðan ætluð
ferðamönnum er travel.com. Margar fleiri
skemmtilegar málasíður er að finna á Netinu.
spænsku á www.studyspanich.com og
ítölsku á www.cyberitalian.com. Þá er
bara að setjast fýrú framan tölvuna og
undúbúa ferðalagið fram undan.
Heimild: National Geographic
Traveler