Dagblaðið Vísir - DV - 16.09.2000, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 16. SEPTEMBER 2000
Helgarblað
I>V
Möguleikhúsið er 10 ára:
Þú býður ekki börnum það sem
fullorðnum finnst leiðinlegt
Möguleikhúsið er at-
vinnuleikhús sem sér-
hœfir sig í leiksýning-
um fyrir böm. Leikhús-
ið var stofnað árið
1990 ogfagnar 10 ára
afmæli sínu um þessar
mundir með því að
bjóða miða á sýningar
helgarinnar á hálf-
virði. DV hitti Pétur
Eggerz, einn af stofn-
endum leikhússins og
rakti úr honum garn-
irnar um gildi leiksýn-
inga fyrir böm og sögu
Möguleikhússins.
„Það sem böm sjá í leikhúsi lif-
ir miklu lengur með þeim. Tölvur
eða sjónvarp munu aldrei koma í
staðinn fyrir leikhús. Það er þessi
nærvera, að upplifa hlutina á
staðnum og geta ekki ýtt á
pásutakkann sem gerir það að
verkum að leikhúsið verður alit
önnur upplifun. Ég veit bara út
frá mínum börnum að það gerist
sjaldan að þau klæði sig upp í
búninga og leiki það sem þau sjá í
einhverrri teiknimynd sjónvarp-
inu en ef þau sjá leiksýningu sem
höfðar til þeirra tala þau um hana
og leika hana jafnvel í smáatrið-
um lengi á eftir," segir Pétur
Eggerz, einn af forráðamönnum
Möguleikhússins við Hlemm.
A faraldsfæti
Möguleikhúsið fagnar 10 ára
starfsafmæli sínu um þessar
mundir en það var stofnað af þeim
Bjarna Ingvarssyni, Grétari
Skúlasyni og Pétri Eggerz. Allir
voru þeir lærðir leikarar með mis-
mikla starfsreynslu í bransanum.
„Þetta var bara spuming um
sjálfsbjargarviðleitni í bland við
það að vilja gera eitthvað sjálfur
eða eins og máltækið segir þá
sveltur sitjandi kráka en fljúgandi
fær,“ segir Pétur spurður um til-
urð leikhússins. „Það kviknaði
hjá okkur sú hugmynd að markað-
Börn eru líka fólk
„Þú færö ekki ódýrara timbur í Byko af því að þaö á að nota þaö í barnasýningu frekar en þú færö ódýrari málningu til
aö mála barnaherbergi en fulloröinsherbergi heima hjá þér, “ segir Pétur Eggerz um þá röngu hugsun fólks aö barna-
sýningar eigi aö vera ódýrari en fulloröinssýningar.
Jóla hvað...
„Börn eru virkari áhorfendur en fullorðnir og
maöur þarf aö vera viöbúinn alls konar viö-
brögöum frá þeim, “ segir Pétur, hér í hlut-
verki sínu í jólaleikritinu Jónas týnir jólunum
ásamt Hrefnu Hallgrímsdóttur áriö 1999.
ur væri fyrir atvinnuleikhús sem
einbeitti sér eingöngu að þvi að
sýna leikrit fyrir börn þar sem
það fyrirfannst ekkert slíkt á land-
inu. Við byrjuðum á að sýna
barnaleikþátt á 17. júní-skemmtun
árið 1990 sem við síðan unnum
upp í leiksýningu og ferðuðumst
með um landið," segir Pétur sem
hefur síður en svo séð eftir þvi að
þeir félagar hrintu hugmyndinni i
framkvæmd.
Fyrstu fjögur árin starfaði leik-
húsið eingöngu sem ferðaleikhús
og sýndi í leikskólum, grunnskól-
um og á hinum ýmsu skemmtun-
um um land alit.
Árið 1994 fékk það síðan eigið
húsnæði við Hlemm þar sem það
hefur verið síðan. „Síðan við flutt-
um á Hlemm höfum við samt
haldið áfram að ferðast og meiri-
hluti sýninga okkar er utan leik-
hússins," segir Pétur og
bendir á að leikhúsið hafi
ferðast til alls 87 byggðar-
laga.
Ahersla á íslensk
leikrit
Allt frá upphafi hefur
Möguleikhúsið lagt
áhersiu á að sýna ný ís-
lensk leikrit fyrir börn og
unglinga. Meðal vinsælla
verka sem leikhúsið hefur
sett upp er leikritið um
umferðarálfinn Mókoll,
Smiður jólasveinanna,
Snuðra og Tuðra og Góð-
an daginn, Einar Áskell.
„Aðsókn að leikhúsi
hefur aukist jafnt og þétt
síðustu árin, einnig hjá
okkur. Eftirspurnin virð-
ist fara vaxandi og ég held
að leikhúsið eigi svo sann-
arlega framtíð fyrir sér,
sérstaklega ef við ölum
bömin upp í aö koma í
leikhúsið því þá halda þau
áfram að koma þegar þau
fullorðnast," segir Pétur
sem vonast til að eitthvað
af þeirra fyrstu áhorfend-
um sé að skila sér inn á
„Það er eins og viðhorf-
ið sé það að það þurfi
ekki að leggja eins
mikla vinnu og kostnað
í barnaefni og það sé
eitthvað annars flokks.
Það er algjörlega röng
hugsun því það lœra
bömin sem fyrir þeim
er haft. Ef við œtlum
að fara að ala bömin
upp í því að sú menn-
ing sem við sýnum
þeim sé einhver annars
flokks menning þá
vœntanlega fara þau að
sœtta sig við annars
flokks menningu fram
eftir aldri. “
leiksýningar hinna leikhúsanna
sem ætlaðar eru fuilorðnum.
Barnaefni á aö vera vand-
að
Starfsemi Möguleikhússins hef-
ur verið rekin á aðgangseyri auk
þess sem það hefur fengið styrki
bæði frá ríki og borg. „Við erum
ekki með neina fasta styrki heldur
verðum við að sækja um styrki
frá ári til árs sem gerir það að
verkum að við höfum aldrei hug-
mynd um hvort við fáum krónu.
Þessi óvissa gerir okkur erfitt
að skipuleggja okkur fram í tím-
ann. Við höfum sýnt fram á að það
er þörf og grundvöllur fyrir leik-
hús fyrir börn og því orðið tíma-
bært að geta rekið það á eitthvað
fastari grundvelli," segir Pétur og
talið berst að þeim misskilningi
sem virðist vera ríkjandi varðandi
að það sé ódýrara að reka leikhús
fyrir börn heldur en fyrir full-
orðna.
„Fólki finnst að það eigi að vera
hægt að setja upp sýningar fyrir
börn fyrir minni peninga en fyrir
fuiiorðna og að það eigi að kosta
minna inn en á fuliorðinssýning-
ar. Sýningarnar kosta hins vegar
það sama, við verðum að borga
fólki sömu laun, sama fyrir hverja
það leikur. Þú færð ekki ódýrara
timbur í Byko af því að það á að
nota það í barnasýningu frekar en
þú færð ódýrari málningu til að
mála barnaherbergi en fuiiorðins-
herbergi heima hjá þér. Það geng-
ur illa að uppræta þessa röngu
hugsun en vonandi áttar fólk sig á
þessu með tíð og tíma," segir Pét-
ur sem hefur reynt að koma þessu
sjónarmiði á framfæri í 10 ár.
Þykir þaö ekki eins fint innan
leikhússheimsins að leika fyrir
börn og fyrir fullorðna?
„Auðvitað glímum við það sama
vandamál og aðrir sem
vinna efni fyrir börn,
hvort sem það eru rithöf-
undar eða kvikmyndagerð-
armenn. Það er eins og
viðhorfið sé að ekki þurfi
að leggja eins mikla vinnu
og kostnað í barnaefni og
það sé eitthvað annars
flokks. Það er algjörlega
röng hugsun því það læra
börnin sem fyrir þeim er
haft. Ef við ætlum að fara
að ala börnin upp í því aö
sú menning sem við sýn-
um þeim sé einhver ann-
ars flokks menning þá
væntanlega fara þau að
sætta sig við annars flokks
menningu fram eftir
aldri," segir Pétur og bæt-
ir við að honum finnist oft
mikið taiað um að bömin
eigi skilið það besta en því
sé svo ekki framfylgt í
verki.
Leikrit með boðskap
Að leika fyrir börn er að
sögn Péturs ekki minna
krefjandi en að leika fyrir
fullorðna.
„Böm eru virkari áhorf-
endur en fullorðnir og maður þarf
að vera viðbúinn alls konar við-
brögðum frá þeim. Það er miklu
síður að fuilorðnir vilji tala við
mann upp á sviði eins og gerist oft
með börnin," segir Pétur.
Og hvað gerir þú þá?
„Stundum svara ég þeim en
stundum held ég bara mínu striki.
Það eru oft algjör gullkorn sem
falla af vörum barnanna sem eru
að horfa á sýningarnar," segir Pét-
ur og kímir.
í vetur mun leikhúsið alls vera
með sjö sýningar og var ein þeima
frumsýnd í gær, Lóma eftir Guð-
rúnu Ásmundsdóttur en leikritið
fjallar um tröllastelpu sem verður
fyrir aðkasti í skólanum.
„Við erum ekki með neina inn-
prentun í börnin en auðvitað vill
maður alltaf hafa eitthvað að segja
með leikritunum. Það er alltaf
boðskapur i öliu því sem þú ert að
segja og öllu sem þú gerir en við
reynum að foraðst að vera með
prédikanir," segir Pétur en viður-
kennir að svo sannarlega sé Lóma
leikrit með boðskap. Leikritið var
skrifað árið 1972 og var fyrsta
ferðaleiksýningin sem flakkaði á
mihi skóla. „Það er gaman að taka
það inn núna til þess að vitna að-
eins í söguna en fyrst og fremst er
þetta skemmtilegt leikrit,“segir
Pétur með sannfæringu enda seg-
ir hann að frumskilyrðið sé að
leikararnir hafi gaman af sýning-
unum sem settar eru upp.
„Það sem skiptir kannski mestu
máli þegar maður er að vinna með
börn er að gera sér grein fyrir að
böm eru hugsandi verur og að
það þýðir ekkert að sýna þeim
eitthvað sem þér flnnst asnalegt
eða leiöinlegt því þá geturðu ekki
ætlast til þess að börnunum finn-
ist það skemmtilegt. Maður heyrir
oft foreldra kvarta yfir því að þeir
nenni ekki að fara með bömunum
á bamasýningar eða í bíó af því
að „þetta er eitthvað barnaefni og
það er ekkert gaman af því“ en ég
segi að þá er það ekki gott barna-
efni ef foreldramir hafa ekki gam-
an af þvi. Ef fullorðna fólkið hefur
ekki gaman af þessu efni afhverju
í ósköpunum á börnum að finnast
það skemmtilegt?" segir Pétur
sem vonast til að sjá sem flesta
foreldra nýta sér afmælistilboð
Möguleikhússins um helgina
ásamt börnum sínum. Og
skemmta sér vel.
-snæ
Vinsæll umferðarálfur
Mókollur fæddist áriö 1994 hjá Möguleikhús-
inu. Hér er Gunnar Helgason í hlutverki um-
feröarálfsins.
I