Dagblaðið Vísir - DV - 10.05.2003, Blaðsíða 12

12
LAUGARDAGUR 10. MAÍ 2003
30V
Helgarblað
Forsætisráðherra Italíu bítur frá sér og segir dómara ofsækja sig:
Fórnarlamb
pólítfskra nornaveiöa
REUTERS-MYND
Berlusconi í réttarsal
Forsætisráöherra Ítalíu hélt langa tölu í réttarsal í Mílanó á mánuöag og lýsti sig saklausan af ákærum um aö hafa
mútaö dómara í baráttunni um kaupin á ríkisfyrirtæki fyrir hátt í tuttugu árum.
Guðlaugur
Bergmundsson
Fréttaljós
Stundum eru laun heimsins ekk-
ert nema vanþakklætið.
Silvio Berlusconi, forsætisráð-
herra ítaliu og jafnframt ríkasti
maður landsins, telur að sæma
hefði átt hann orðu fyrir að gera
ríkinu greiða. Þess í stað situr hann
nú á sakamannabekk, ákærður fyr-
ir að hafa borið mútur á dómara.
„Ég er stoltur, ég endurtek, ég er
stoltur af því sem ég gerði,“ sagði
Berlusconi síðastliðinn mánudag
þegar hann flutti um það bil
klukkustundarlanga tölu fyrir rétti
í Mílanó. Uppi á vegg i réttarsalnum
er ritað stórum stöfum: Allir jafnir
fyrir lögunum.
Berlusconi braut við þetta tæki-
færi blað í ítalskri réttarsögu með
því að verða fyrsti starfandi forsæt-
isráðherra landsins til að koma fyr-
ir rétt í eigin máli.
Tíu milljónir í mútur
ítalska forsætisráðherranum er
gefið að sök að hafa mútað dómara
með um tíu milljónum króna á ár-
inu 1986 til að fá hann til að stöðva
sölu matvælafyrirtækisins SME
sem var í eigu ríkisins til Carlos de
Benedettis, eiganda Buitoni mat-
vælarisans sem framleiðir meðal
annars alls kyns pastavörur.
Annað ítalskt ríkisfyrirtæki, IRI,
sem þá var undir forystu Romanos
Prodis, núverandi forseta fram-
kvæmdastjórnar Evrópusambands-
ins, sá um söluna á SME. Prodi hafði
samið við de Benedetti um að selja
SME fyrir sem svarar um átján millj-
arða króna að núvirði, án þess að
hafa stjórn IRI með í ráðum, að því
er haldið var fram. Ýmsum þótti
verðið of lágt, þar á meðal Bettino
Craxi, þáverandi forsætisráðherra
Ítalíu, sem sjálfur átti eftir að vera
dæmdur fyrir spillingu. Craxi kom,
að sögn, að máli við Berlusconi og
bað hann um aö bjóða betur og gera
ítalska ríkinu þar með stóran greiða.
„Ég hafði engra beinna hagsmuna
að gæta og Craxi grátbað mig um að
skerast í leikinn af því að hann taldi
að málið myndi skaða ríkið,“ sagði
fjölmiðlakóngurinn og forsætisráð-
herrann í réttarsalnum.
Engar áhyggjur
Romano Prodi sendi frá sér yfir-
lýsingu eftir staðhæfingar Berl-
usconis í rétttarsalnum þar sem
sagði að staðreyndir málsins sýndu
fram á að hann hefði ávallt haft
hagsmuni ríkisins að leiðarljósi.
„Ég hef engar áhyggjur. Þetta eru
ekki réttarhöld yfir mér,“ sagði
Prodi við fréttamenn í Bologna á
mánudag, áður en Berlusconi hélt
tölu sína í Mílanó.
Stjómvöld sáu þann kost vænstan
að hætta við einkavæðinguna en de
Benedetti leitaði til dómstólanna til
að fá samninginn staðfestan. Svo fór
að lokum að áfrýjunardómari hafn-
aði kröfu de Benedettis, sami dóm-
arinn og nú er sakaður um að hafa
þegið mútur frá Berlusconi.
Hinu umdeilda rikisfyrirtæki var
að lokum skipt upp og það selt á ár-
unum 1993 til 1994, fyrir hærra verð
en samið hafði verið um við de
Benedetti á sínum tíma.
ítalski forsætisráðherrann hefur
lýst sig alsaklausan af öllum ákær-
um og segist vera fórnarlamb póli-
tískra nornaveiða sem vinstrisinn-
aðir dómarar í MOanó standa fyrir,
dómarar sem séu staðráðnir í að
koma íhaldsstjórn hans á kné.
Berlusconi segist vera „ofsóttur en
ekki saksóttur," eins og hann kemst
sjálfur svo skemmtilega að orði.
Berlusconi segir að vald dómar-
anna í Mílanó hafi stigið þeim til
höfuðs frá því hreinsað var til í
spillingarbælum ítalskra stjórn-
málamanna á síðasta áratug í fræg-
um réttarhöldum sem kennd voru
við hinar „hreinu hendur“.
Vinurinn sendur í steininn
James Walston, stjómmálafræð-
ingur við Bandaríska háskólann i
Róm, segir mjög miklar líkur á því
að Berlusconi verði fundinn sekur.
Nefnt hefur verið að forsætisráð-
herrann eigi yfir höfði sér allt að
átta ára fangelsi verði sú raunin.
Berlusconi var óþyrmilega minnt-
ur á þá hættu í síðustu viku þegar
gamall vinur hans og fyrrum land-
varnaráðherra Ítalíu, Cesare Previti,
var dæmdur í ellefu ára fangelsi fyr-
ir að múta dómurum til að liðka fyr-
ir viðskiptasamningum upp á millj-
arða króna á níunda áratug síðustu
aldar. Þeir samningar tengdust yfir-
töku fyrirtækjasamsteypu Berluscon-
is á þekktu útgáfufyrirtæki.
Verjendur Berlusconis hafa óskað
Bettino Craxi
Þáverandi forsætisráöherra Ítalíu
hvatti Berlusconi til aö bjóöa í rík-
isfyrirtæki sem átti aö selja.
eftir að kalla 1.800 vitni fyrir rétt-
inn, þar á meðal marga frammá-
menn í ítölskum stjómmálum. Það
þykir því nokkuð ljóst að réttar-
höldin munu dragast enn á langinn,
eitthvað fram eftir sumri.
Hryllileg tilhugsun
ítalar hugsa margir til þess með
hryllingi ef svo færi að forsætisráð-
herra þeirra yrði fundinn sekur á
sama tíma og Ítalía gegnir for-
mennsku í Evrópusambandinu.
Hún tekur við forystunni þar 1. júlí
næstkomandi og heldur henni til
áramóta. Þeir Berlusconi og Prodi
neyðast þá til að vinna saman.
„Við höfum alls engar áhyggjur af
þessu,“ sagði Reijo Kemppinen, tals-
maður framkvæmdastjómar ESB, í
vikunni. „Ég er sannfærður um að
undirbúningur fyrir formennsku
Ítalíu mun halda áfram og viö erum
reiðubúnir að starfa með væntan-
legum forystumönnum."
Berlusconi hvatti til þess um
miöja vikuna að réttarhöldin yfir
honum yrðu slegin af og að gerðar
yrðu breytingar á stjómarskránni
til að tryggja friðhelgi þingmanna
fyrir alls lags lögsóknum. Þá hefur
hann hótað að boða til kosninga
verði hann fundinn sekur og gera
kosningarnar um leið að eins konar
þjóðaratkvæðagreiðslu um dómstól-
Romano Prodi
Sakaöur um aö hafa gert leynileg-
an samning um sölu ríkisfyrirtæk-
is fyrir allt of lágt verö.
ana. Margir ítalar eru nefnilega
sömu skoðunar og forsætisráðherr-
ann, þeirrar sem sé að dómararnir í
Mílanó séu bara vinstrisinnaðir
vandræðagemlingar sem sé uppsig-
að við ríkisstjórnina.
Ekki eru þó allir landar
Berlusconis á sama máli.
„Láttu rétta yfir þér, trúðurinn
þinn. Þú munt hljóta sömu örlög og
Ceausescu," hrópaði reiður maður í
hópnum sem stóð fyrir utan dóm-
húsið í Milanó á mánudag.
Ceausescu var sem kunngt er
harðstjóri í Rúmeníu um áratuga-
skeið og var skotinn til bana, ásamt
eiginkonu sinni, af fóðurlandsvin-
um í uppreisninni gegn kommún-
istastjórn hans í kring um 1990.
Bananalýðveldið Italía
Berlusconi hefur átt í stöðugum
útistöðum við réttvísina undanfarin
ár. Maðurinn sem íjármálatímaritiö
Forbes kallaði þriðja valdamesta
milljarðamæring heimsins árið 2002
neyddist til að segja af sér forsætis-
ráðherraembættinu árið 1994, eftir
tæplega eins árs setu, eftir að dóm-
stóll hafði fundið hann sekan um
fiársvik og mútur. Þá hefur hann
sætt rannsókn í tugum annarra
minni háttar svikamála sem flest-
um hefur verið vísað frá dómi eftir
að flokkur hans, Áfram Ítalía, sigr-
aði með yfirburðum í kosningunum
í maí 2001.
Sameinuðu þjóðirnar hafa lýst
áhyggjum sínum af framferði ítalska
forsætisráðherrans. í skýrslu sem
lekið var til fiölmiðla kemur fram að
hjá SÞ hafi menn áhyggjur af því að
Berlusconi hagi sér „eins og hann
væri yfir lögin hafin.“
Stjórnmálaskýrendur segja marg-
ir hverjir að jafnvel þótt „II Cavali-
ere“, eða riddaranum, eins og Berlu-
svoni er ávallt kallaður, takist að fá
þingið til að samþykkja lög til að
halda handjárnunum fiarri sé skað-
inn skeður.
„Hann mun líklega sitja áfram
við völd en fær á sig spillingaryfir-
bragð. Og Ítalía mun koma fyrir
eins og bananalýðveldi,“ sagði
stjórnmálfræðingurinn James Wal-
ston í Róm.
Byggt á efni frá The Guardian,
Reuters, BBC og Le Monde og
the Independent.
Mitzna segir af sér
Friðarsinninn
Amram Mitzna sagði
af sér á sunnudaginn
sem leiðtogi ísraelska
Verkamannaflokksins,
eftir aðeins sex mán-
aða setu í leiðtogasæt-
inu.
Að eigin sögn var það aukin gagn-
rýni og óánægja innan flokksins sem
varð tfl þess að hann tók þessa
ákvörðun en flokkurinn galt mikið
afhroð í síðustu kosningum undir
hans stjóm og jaðraði við klofning
eftir að Mitzna hafði neitað þátttöku
í nýrri ríkisstjórn Sharons.
Hirti áttatíu milljarða
Bandaríska dagblaðið New York
Times sagði frá því í byrjun vikunn-
ar að Qusay, annar sona Saddams
Husseins, fyrrum íraksforseta, hefði
haft andvirði um áttatíu milljarða ís-
lenskra króna í reiðufé á brott með
sér frá íraska seðlabankanum í
Bagdad, aðeins nokkrum klukku-
stundum áður en bandamenn hófu
stríðsaðgerðir.
Svo mikið var féð að ekkert minna
en þrjá tengivagna þurfti til að flytja
það á brott, er haft eftir íröskum
embættismanni. Einnig er hermt að
Saddam sjálfur hafi fyrirskipað flutn-
ing fiárins.
Ungfrú miltisbrandur
Bandaríska varnar-
málaráðuneytið í
Pentagon tflkynnti í
upphafi vikunnar að
dr. Huda Salih Hahdi
Ammash, betur þekkt
sem „ungfrú mfltis-
brandur", hefði verið
handtekin í Bagdad á
sunnudaginn.
Hún var eina konan í spilastokk
Bandaríkjamanna yfir eftirlýsta
stuðningsmenn Saddams Husseins en
þar var hún í 53. sæti af 55 og talin
bera ábyrgð á efnavopnauppbyggingu
Iraka frá því eftir Persaflóastríðið ár-
ið 1991. Auk þess var hún ein af fá-
um konum í innstu valdaklíku Sadd-
ams og sást gjarnan á myndbands-
upptökum með forsetanum fyrrver-
andi sem sendar voru út í áróðurs-
skyni í upphafi stríðsins.
Hertar SARS-aögerðir
Kínversk stjórnvöld hafa í vikunni
beitt sér fyrir hertum aðgerðum gegn
útreiðslu SARS-vírussins eftir að
upplýst var að hann væru mun
meira smitandi og dánartíðni hærri
en áður var talið.
I höfuðborginn Peking höfðu
meira en sextán þúsund manns verið
sett í einangrun og í borginni Nanj-
ing í austurhluta landsins var tíu
þúsund manns skipað í einangrun.
Um miðja vikuna voru aðgerðir
enn hertar og voru þrjátíu þúsund
rannsóknarliðar þá sendir inn í eitt
hverfa Peking þar sem flest smit hafa
greinst. Rannsóknarliðunum var ætl-
að að kanna ástandið í hverfinu en
áður hafði öllum fiölskyldum í þessu
tveggja milljóna manna hverfi verið
afhentir hitamælar.
Sharon lofar Abbas
Mahmoud Abbas,
nýskipaður forsætis-
ráðherra Palestínu,
hvatti ísraelsmenn
til þess aö sam-
þykkja svokallaðan
vegvísi að friði fyrir
botni Miðjarðarhafs,
sem Bandaríkja-
manna lögðu fram í síðustu viku
með stuðningi Sameinuðu þjóðanna,
Evrópusambandsins og Rússa, en ít-
rekaði að lokasamkomulag yrði að
innihalda rétt palestínskra flótta-
manna tfl þess að snúa aftur heim til
Palestínu. Á móti krefst Ariel Sharon
þess að Palestinumenn dragi þessa
kröfu sína til baka en hrósar Abbas
sem trúverðugum boðbera friðar.
Palestínumenn hafa þegar sam-
þykkt umræddan vegvísi sem gerir
ráð fyrir formlegri stofnun sjálf-
stæðs ríkis Palestínumanna í síð-
asta lagi árið 2005 og að frekari
uppbygging landtökubyggða á
heimastjórnarsvæðum Palestínu-
manna veröi þegar stöðvuð.