Dagblaðið Vísir - DV - 10.05.2003, Qupperneq 42

46
HelQarblað JZ>V LAUGARDAGUR IO. MAÍ 2003
Á ferðalagi
um Palestínu
Palestína er reqluleqa ífréttum veqna her-
náms Israelsmanna þar ílandi. Sveinn
Rúnar Hauksson, læknir oq formaður fé-
laqsins Island-Palestína, er nýkominn úr
gg&jgpifegj
Hvfla lúin bein
Sveinn Rúnar Hauksson læknir og formaður Fél. Ísland-Palestína, Inga
Sveinsdóttir og Guðfinnur Sveinsson hvíla lúin bein í litlu veitingahúsi í
gömlu borginni í Jerúsalem.
heimsókn til landsins. Hann fór þanqað
ásamt Guðfinni sqni sínum oq dóttur sinni
Inqu til að kqnna þeim ástandið afeiqin
raun.
„Ég hef farið nokkrum sinnum til Palestínu á
síðustu árum,“ segir Sveinn, „en í þetta sinn fór-
um viö þrjú saman. Guðfinnur sonur minn, Inga
systir hans og ég. Sveinn segir að það hafi
reyndar staðið til að hann faeri til Palestínu í
vor og konunni fannst upplagt að bjóða Guðfinni
Palestínuferð sem fermingargjöf. „Ég hef farið
nokkrar ferðir til Palestínu, fyrst áriö 1990, og
yfirleitt verið á óróatímum."
Sveinn segir að friðurinn sem náðst hafi með
Óslóarsamkomulaginu svokallaða hafi verið rof-
inn í septemberlok árið 2000 þegar Sharon, nú-
verandi forsætisráðherra, fékk stuðning Baraks,
þáverandi forsætisráðherra, til að fara inn á
Musterishæðina með her manns, helgasta stað
múslíma í Palestínu. „Aðgerðin olli miklum
mótmælum og varð upphafið að seinni intifada
sem kölluð er Al-Aqsa intifada (kennd við mosk-
una) en intifada merkir uppreisn."
Sveinn segir að á ferðum sínum um Palestínu
hafi hann reynt að kynnast málunum af eigin
raun og skoða heilbrigðisþjónustuna, kynna sér
hlutverk læknisins og hvernig þeir fara að því
að sinna starfi sínu við þessar aöstæður. „Það
harðnaði verulega á dalnum þarna vorið 2002, í
lok mars og byrjun apríl, með stórfelldum árás-
um á borgir Palestínumanna á föstudaginn
langa og dagana þar á eftir.“
Vesturbakkanum skipt upp í gettó
Sveinn segir að þau hafi lagt af stað í ferðina
mánudaginn eftir pálmasunnudag. „Við vorum
tvær nætur í London en lentum á Ben Gúríon-
flugvelli í Tel Aviv aðfaranótt skírdags. Fyrstu
dagana fórum við í Gedsemane-garðinn, skoðuð-
um Gömlu borgina í Jerúsalem og upplifðum
söguna. Við bjuggum í húsi á Ólífufjallinu sem
forstöðumaður Lúterska heimssambandsins
bauð okkur til afnota. Við fórum að skoða kirkju
hinnar helgu grafar sem er byggð yfir kross-
stæðið og gröf Krists en að henni standa ólíkar
kirkjudeildir. Fyrstu dagarnir voru fremur ró-
legir og við komumst ekki í kynni við vega-
hindranir fyrr en við fórum til Ramallah."
Að sögn Sveins hafa orðið miklar breytingar á
Ólífutré í Getsemane-garðinum
Sannanlega 2000 ára gamalt. Jesús á að hafa beðist fyrir við tréð er hann
sá fyrir krossfestinguna.
Klettamoskan
Djásn Jerúsalemborgar, Klettamoskan gnæfir yfir
gömlu borgina.

KL:1 *|

■*. ’ I ■ M - I Bi

Bam með byssu
Algengt er að sjá barnunga hermenn vopnaða rifflum
við umferðarhindranir í Jerúsalem.
högum fólks í Palestínu síðastliðið ár. „Fátækt-
in er mikið meira áberandi, hér áður sá maður
aldrei betlara en nú verður maður var við betl
víða. Það er búið að jafna heimili margra við
jörðu og banna fólki allar bjargir. Vegna ferða-
hindrana kemst fólk ekki til vinnu og bændur
geta ekki selt afurðir sínar á markaði. Borgir og
bæir og leiðir til þeirra eru hlutaðar í sundur
með vegahindrunum og fólk fær ekki að fara á
milli svæða. Það er í raun búið að skipta
einstökum borgum og svæðinu
öllu upp í mörg. gettó með
moldarhrúgum og stór-
grýti þannig að fólk á
mjög erfitt með að
komast á milli
staða. Það tók
okkur til dæmis
tvær og hálfa
klukkustund
að komast
um 25 kíló-
metra frá
Betlehem
til Hebron,
ferð sem
tekur yfir-
leitt 20
mínútur
eða mest
hálftíma.
Vegurinn er
allur sundur-
skorinn
þannig að mað-
ur kemst fimm
kílómetra með bíl
áður en komið er að
hindrun. Þá þarf að
ganga þó nokkurn spöl að
næsta bíl og svo koll af kolli.
Við skiptum um bíl fimm sinnum
á leiðinni."
Sveinn segir að hindranirnar geri mörgum
öldruðum og fötluðu fólki ómögulegt að komast
hjálparlaust á milli svæði og að sjúkraflutning-
ar séu gersamlega í lamasessi. „Það er enga her-
menn að sjá við sumar þessar hindranir þannig
aö ég spurði íbúa á svæðinu af hverju þeir fjar-
lægðu þær ekki. Mér var sagt að það hefði verið
reynt en sá sem gerði það væri handtekinn og
vinnuvélin hans eyöilögð. Þannig að herinn hef-
ur eftirlit með hindrununum úr f]arlægð.“
Gjöfult land
Að sögn Sveins kom honum á óvart hvað
mannlífið í Ramallah var eðlilegt þrátt fyrir allt,
fólk á ferli og verslanir opnar en þessu var ólíkt
farið í Jenín þar sem er útgöngubann og í Hebr-
on þar sem allar verslanir eru lokaðar og fólk
hefur hrökklast burt. „Gamla borgin í Hebron er
eins og draugaborg.“
Sveinn segir að það sé verið að reyna að brjóta
niður siðferðisþrek Palestínumanna hægt og bít-
andi. „Það er þó ekki að takast þrátt fyrir að
fólkið sé lokað inni í gettóum og megi ekki fara
frjálst ferða sinna."
Palestína er ekki nema rétt um tuttugu þús-
und ferkílómetrar að stærð, minni en Þingeyjar-
sýsla, og þar búa rúmlega þrjár og hálf milljón
manna. Sveinn segir að þrátt fyrir smæð lands-
ins sé það ekki þröngbýlt nema á stöðum eins
og í Gaza-borg. „í flóttmannabúðun-
um eru mestu þrengsli í heimi.
Landið er mjög gjöfult og
gróðursælt og þar á öllum
að geta liðið vel. Her-
námið hefur aftur á
móti sett strik í
reikninginn og er
grundvallarvand-
inn.“
Að sögn
Sveins er búið
að ákveða fyrir
Palestínumenn
að Mahmud
Abbas (Abu
Mazen) eigi að
vera forsætis-
ráðherra en
Abbas er einn
af stofnendum
PLO og forystu-
mönnum þjóðar-
innar. „Vanda-
málið er bara það
að Palestínumenn
fengu ekki að kjósa og
voru ekki spurðir hvort
þeir vildu Abbas sem for-
sætiráðherra. Þess vegna eru
ekki allir sáttir við hann og
nokkurrar tortryggni og mótstöðu
gætir. Abbas var í raun settur í embætti að
kröfu Bandríkjamanna og að undirlagi ísraela,
þótt Arafat forseti og löggjafarþingið hafi síðan
samþykkt hann. Þetta er ekki óskabyrjum fyrir
mann í hans stöðu."
Vegvísirinn
„Fyrsta verk Abbas verður að eiga viðræður
við ísraelsmenn, ef þeir fást til viðræðna, á
grundvelli þess sem kallað er Vegvísirinn, en
það eru tillögur „kvart-ettsins“ (Bandaríkjanna,
Rússlands, Evrópusambandsins og Sameinuðu
þjóðanna) um hugsanlega framtíðarlausn. Það
er enginn vafi á að í Vegvísinum er að finna
formlega lausn ef eftir honum verður farið. í til-
lögunum er gert ráð fyrir að hernáminu ljúki og
að ísrael skili landinu sem þeir hafa tekið, eins
og í öllum öðrum friðartillögum til þessa.“
Sveinn segist þó ekki eiga von á að tillögur
Vegvísisins nái fram að ganga á meðan menn
Alltaf ódýrast á Netinu
www.icelandair.is