Dagblaðið Vísir - DV - 10.05.2003, Blaðsíða 14

14
LAUGARDAGUR 10. MAÍ 2003
Frettir
Leikfélag Reykjavíkur í langvarandi fjárhagskröggum vegna hallarekstrar Borgarleikhúss:
Engfei loforð frá borginni
Niöurskurðarhnífnum illræmda
hefur nú verið sveiflað hátt og beitt
á starfsemi Leikfélags Reykjavíkur
og Borgarleikhússins. Guðjón Ped-
ersen leikhússtjóri sagði 38 starfs-
mönnum upp fyrir nokkrum dögum
en 14 hafði verið sagt upp á síðasta
ári. Ástæðan: Stöðugur hallarekst-
ur milli ára og afdráttarlaus
bremsun borgaryfirvalda á frekari
umframijárveitingar til leikhúss-
ins.
Óhætt er að fullyrða að flutning-
ur Leikfélags Reykjavíkur, sem er
eitt elsta starfandi menningarfélag
á íslandi, stofnað 11. janúar 1897, úr
Iðnó í Borgarleikhúsið hafi skipt
sköpum í starfi LR á ýmsan hátt.
Um bætta aðstöðu þarf ekki að fjöl-
yrða. Rekstur hússins hefur hins
vegar reynst LR afar þungur í
skauti svo að félagið, sem stóð
styrkum fótum fjárhagslega, þarf
nú að draga seglin verulega saman.
Borgarleikhúsið er enda ekkert
smáhýsi, um 10.400 fermetrar að
stærð, með rúmlega 1100 sæti í fjór-
um sölum. Það var upphaflega
byggt af Reykjavíkurborg í sam-
vinnu og samráði við LR. Leikfélag-
ið skyldi annast reksturinn. Á síð-
ustu misserum hafa málin skipast á
þann veg að rekstrarkostnaður
hússins hefur að mestu hvílt á
Reykjavíkurborg, auk framlaga og
aukaframlaga.
Samstarfssamningur
Það var 11. janúar árið 2001 sem
Leikfélag Reykjavíkur og Reykja-
víkurborg gerðu nýjan samstarfs-
samning um rekstur LR í Borgar-
leikhúsinu. Samkvæmt honum
skyldi leikhúsið rekið með mörk-
uðu framlagi frá borginni. Sam-
starfsnefnd um reksturinn hafði þá
verið starfandi um árabil, eða frá
1992. Með nýja samningnum jókst
eftirlitshlutverk hennar umtals-
vert. í henni eiga sæti fulltrúar frá
Reykjavíkurborg og Leikfélagi
Reykjavíkm-. Formaður hennar er
Örnólfur Thorsson.
Samkvæmt upplýsingum frá
Hjörleifi B. Kvaran borgarlög-
manni, sem sæti á í samstarfs-
nefndinni, var framlag Reykjavik-
urborgar til Borgarleikhússins 180
milljónir árið 2001 en hafði verið
170 milljónir á árunum 1999 og 2000.
Nýi samstarfssamningurinn 2001,
sem gerður var til 12 ára, fól m.a. í
sér að fast framlag borgarinnar til
leikhússins væri verðtryggt með
vísitölu. Það hækkaði samkvæmt
því milli ára þannig að 180 milljón-
imar eru orðnar 206 á þessu ári.
Þá ber að hafa í huga að með
samstarfssamningnum 2001 seldi
LR hluta sinn í Borgarleikhúsinu
fyrir um 195 milljónir króna. Það fé
hefur verið notað til að greiða nið-
ur hallareksturinn og er nú
uppurið.
s e s a g fi
r | i

Hugmyndir til hagræðingar
Fjötmargar hugmyndir um hagræðingu í starfsemi Borgarieikhússins hafa verið uppi á borði samstarfsnefndarinnar,
m.a. að dregið verði úr samningsbundnum skyldum sem hvíla á Leikfélagi Reykjavíkur og að dregið verði úr fjölda leik-
sýninga sem því ergert að setja upp á hverju starfsári. Á leikárinu 2001/2002 komu ríflega 109 þúsund gestir í Borg-
arleikhúsiö, þar af ríflega 67 þúsund á sýningar LR og rúmlega 7 þúsund á sýningar íslenska dansflokksins. Atburðir á
sama tímabili voru 529, þar af 362 sýningar á vegum LR og 30 danssýningar á vegum íslenska dansflokksins.
Aukin framlög
Árið 2001 hækkaði framlag
Reykjavíkurborgar ekki einungis
um 10 milljónir króna þvi borgin
tók einnig á sig reksturinn að
hluta sem LR hafði áður séð um.
Um var að ræða ákveðna viðhalds-
þætti inni í húsinu sem LR hafði
annast. Þá tók borgin á sig að
greiða tryggingar og fasteignagjöld
af húsinu, þ.e. tvo stærstu rekstr-
arþætti hússins. Þessi aukaframlög
námu á því ári í kringum 10-15
milljónum króna til viðbótar við
fasta framlagið.
Að vori ársins 2003 stendur
dæmið þannig að hreint
framlag samkvæmt sam-
starfssamningnum á að
vera 206 milljónir eins og
áður sagði. Þá sér borg-
in um allt viðhald húss-
ins að utan og nánast
algjörlega að innan
líka, auk tryggingar og
fasteignagjalda en sam-
tals nema þessir liðir
um það bil 60 milljón-
um króna á árinu. Að
auki fékk LR á síðasta
ári og aftur nú 25 millj-
óna króna aukafjárveit-
ingu. Á þessu ári er
Reykjavíkurborg því að
veita 231 milljón króna til LR
og Borgarleikhússins, auk 60
milljóna í réksturinn, samtals
tæplega 300 milljónum á árinu
2003.
Enn hallarekstur
Leikfélagið greiðir enga húsa-
leigu, sér einungis um minni hátt-
ar viðhald sem kann að falla til á
hverjum tíma. Þrátt fyrir þetta
gerði sú rekstraráætlun sem for-
svarsmenn Leikfélagsins kynntu
ráð fyrir að LR yrði rekið með 44
milljóna króna halla á þessu ári.
Fulltrúar Reykjavíkurborgar í
samráðsnefnd gerðu forsvars-
mönnum LR þá þegar grein fyrir
því að þetta gengi ekki. Þeir yrðu
að koma sér inn í þann fjárveiting-
aramma sem
þeir
skurði til að koma rekstrinum aft-
ur inn í þann ramma, sem þeir
hafa.“
Launahækkanir á línuna
Séu þessar staðreyndir skoðaðar
hljóta að vakna spumingar varð-
andi hallarekstur Borgarleikhúss-
ins upp á milljónatugi.
Breytingar á kjara-
samningum árið
2001 í kjölfar
undirritunar
samstarfs-
samnings-
ins við
borgina
eiga
þar
stór-
an
þátt.
Þá
Alltaf ódýrast á Netinu
www.icelandair.is
ICELANDAIR
sömdu
forráða-
menn LR
við starfs-
hefðu.
„Þeir hafa
verið að sækja á um frekari fram-
lög en hafa fengið þau svör við því
að það komi ekki til,“ segir Hjör-
leifur. „Þeir hafa brugðist við því
borgaryfirvöldum um sl. áramót og koma með tillögur um niður-
Framsag jteýkjavsV.’íhoí^w
© Sotaaífe&feáss
menn sina
um breytt
launafyrirkomu-
lag. Áður höfðu
starfsmennirnir verið á
tiltölulega lágum fastalaun-
um en fengu síðan sérstaklega
greitt fyrir æfmgar, sýningar
o.s.frv. Með nýju kjarasamningun-
um voru æfinga- og sýningagreiðsl-
urnar settar inn i grunnlaunin.
Leikaramir eru því nú að mestu
leyti á fostum launum. Við þetta
hækkaði launakostnaöur LR
verulega. Hjörleifur telur að
kjarasamningurinn hafi haft í för
með sér 65 prósent launahækkun
á línuna hjá starfsmönnum LR.
Launakostnaður er nú um 80 pró-
sent af heildarrekstrarkostnaði
LR.
„Það hafa engin loforð verið
gefin um frekari fjárveitingar,"
segir Hjörleifúr, „og ég held að
menn geri sér grein fyrir þvi að
þau verða ekki gefin á næst-
unni.“
Guðjón Pedersen.
Þórólfur Ámason.
Sérstakt rekstrarfélag
Ýmsar hugmyndir hafa verið til
umræðu hjá samráðsnefndinni að
undanfomu. Til að mynda sú, að
stofnað verði sérstakt félag um
rekstur Borgarleikhússins, að leik-
starfseminni undanskilinni. Félag-
ið sæi um rekstur hússins, miða-
og veitingasölu, ásamt rekstri
tæknideildar, og Leikfélagið keypti
þá þjónustu af rekstrarfélaginu.
Þessar hugmyndir eru enn á við-
ræðustigi en fjárhagslegar forsend-
ur þeirra hafa ekki verið kannaðar
til hlítar.
Þá fer fram athugun á vegum
borgarstjóra og menntamálaráð-
herra hvort hagkvæmt kunni að
vera að flytja íslensku óperuna í
Borgarleikhúsið en flutningur ís-
lenska dansflokksins í Borgarleik-
húsið hefur styrkt starfsemi húss-
ins. Fulltrúar Reykjavíkurborgar í
samráðsnefndinni eru þeirrar
skoðunar að leikstarfsemi í Borg-
arleikhúsinu sé best komin á veg-
um Leikfélags Reykjavíkur og hafa
hafnað fram komnum hugmyndum
um að gera alla starfsmenn Borg-
arleikhússins að starfsmönnum
Reykjavíkurborgar.
í næstu viku er fyrirhugaður
fundur samstarfsnefndarinnar
með Þórólfi Ámasyni borgarstjóra.
Þar verður væntanlega haldið
áfram að fara yfir þær tillögur til
hagræðingar sem liggja nú á borð-
inu. Einnig verður farið yfir að-
gerðir þær sem gripið hefur verið
til í því skyni að minnka halla-
reksturinn á leikhúsinu og hugað
að hversu háum upphæðum þær
muni skila.
Borgarstjóri sagði að megin-
áhersla yrði lögð á að finna rekstr-
argrundvöll til framtíðar á grunni
þess samstarfssamnings sem væri
í gildi til næstu tíu ára. Þá yrði
gengið í að sundurgreina rekstur
hússins annars vegar og leikfélags-
ins hins vegar sem væri ein af
grunnforsendum þess að gera
raunhæfar áætlanir. -JSS