Dagblaðið Vísir - DV - 10.05.2003, Blaðsíða 48

52
// g l q cj r b / cj c) DV LAUGARDAGUR IO. MAÍ 2003
Spangól, nálykt
og dauðir hérar
Þrátt fyrir að Island, Grænland og Færegjar séu nágrannalönd
virðast íbúarnir hafa gmsar staðnaðar hugmgndir hverjir um aðra
- hugmgndir sem bgggjast kannski meira á mgndum úr túrista-
bæklingum og skólabókum en staðregndum dagsins ídag. Síðast-
liðið haust var hrundið afstað samstarfsverkefni milli þessara
þriggja þjóða þarsem þær skoðuðu kosti og galla hver annarrar í
gegnum sex unga rithöfunda og Ijósmgndara með það að mark-
miði að vinna gegn þeim stöðnuðu hugmgndum sem þjóðirnar
kunna að hafa hver um aðra og skoða hlutina íngju Ijósi með því
að koma listamönnunum íbeint samband við hin ,,ókunnu“ vina-
lönd. Afrakstur verkefnisins má sjá á sgningunni „Inn og út um
gluggann“sem opnuð verður íListasafni Akuregrar ídag. Það eru
Ijósmgndarinn Sigríður Dóra Halldórsdóttir og rithöfundurinn
Guðrún Mínervudóttir sem skila framlagi Islands á sgninguna.
„Færeyjar eru ofurkrúttað land. Færeyingar
eru mjög nægjusamir og sáttir við að vera litlir
og sætir. Það er enginn rembingur í þeim eins
og okkur íslendingum. Það var eiginlega það
sem ég fílaöi best við þá,“ segir ljósmyndarinn
Sigríður Dóra Halldórsóttir, eða Sigga Dóra eins
og hún er venjulega kölluð, spurð um upplifun
sína af frændum vorum Færeyingum, en hún
var, ásamt rithöfundinum Guðrúnu Evu
Mínervudóttur, valin til þess að taka þátt í sam-
vinnuverkefni milli íslands, Grænlands og Fær-
eyja sem hófst síðastliðið haust. Sjálf virðist
Sigga Dóra ekki síður vera nægjusöm þar sem
hún situr glöö og ánægð með sitt í sinni krútt-
legu nýkeyptu íbúð í Vesturbænum og serverar
kaffi í litlum sætum tyrkneskum glösum. Hún
útskýrir hugmyndina á bak við verkefnið um
leið og hún hellir mjólkinni í kaffið: „Þessar
þrjár þjóöir búa í mikilli nálægð hver við aðra
Hér má sjá tvœr af myndum Siggu Dóru sem eru á sýningunni. Efri myndin
er af bónda í Færeyjuin, en héraveiðitímabil var í fullum gangi þegar
stelpurnar heimsóttu landið. Neðri myndin er liins vegar frá Grænlandi
tekin í svartasta vetrarmyrkri landsins, sem toppar algerlega hið íslenska
skammdegi.
en samt sem áður þekkj-
um við þessar nágranna-
þjóðir okkar varla nema í
gegnum staðnaðar hug-
myndir. Þegar maður
hugsar um Grænland sér
maður hundasleða fyrir
sér og græn torfþök í Fær-
eyjum. Hugmyndin var því sú að í stað þess að
fá listamenn frá hverri þjóð til að kynna sitt
land þá voru tveir listamenn frá hverri þjóð
sendir til hinna landanna til að kynna sér þau af
eigin raun.“ Þannig fóru Sigga Dóra og Guðrún
Eva til Færeyja og Grænlands á meðan færeysk-
ir og grænlenskir listamenn komu hingað. Af-
rakstri þessara feröalaga hefur nú verið safnað
saman í sýninguna „Inn og út um gluggann" í
Listasafni Akureyrar og má berja hann augum
frá og með deginum í dag og fram til 22. júní.
Ljósmyndararnir sýna þar í myndum sínum
hvað þeim fannst jákvætt eða heillandi við þjóð-
ina sem þeir heimsóttu en einnig endurspegla
myndir þeirra líka það sem þeim fannst síður
aðlaðandi eða jafnvel neikvætt. Á sama hátt
leggja skáldin fram texta sem varpar ljósi á hvað
þeim finnst gott eða miður við nágrannaþjóðir
sínar. Sömu staðir eru sem sagt kynntir á sama
tíma bara í gegnum ólíkar listgreinar.
Blóðlykt í Færeyjum
Sigga Dóra og Guðrún Eva byrjuðu á því að
heimsækja Færeyjar í nóvember og dvöldu þar í
10 daga. Þær þekktust ekkert áður en lagt var í
hann en náðu vel saman að sögn Siggu Dóru,
þrátt fyrir að vera mjög ólíkar.
Flestir kannast vel við Guðrúnu Evu sem gef-
ið hefur út fjórar skáldsögur, smásagnasöfn og
ljóðabók. Sigga Dóra er hins vegar svo til ný-
komin úr ljósmyndanámi en hún hefur lært
bæði hjá Sissu og í ljósmynda- og hönnunarskól-
anum IDEP í Barcelona á Spáni.
„Maður hugsar um Færeyjar sem vestrænt og
nútímalegt land og því kom það okkur á óvart
aö finna þar kolunámukalla sem unnu við tíru
frá olíulömpum við að handmoka kolum inni í
jörðinni. Þá virkilega efaðist maður um að mað-
ur væri staddur á árinu 2002,“ segir Sigga Dóra.
Annað sem Sigga Dóra segir að hafi komið þeim
stöllum á óvart er hversu trúaðir Færeyingarn-
ir eru en þær fóru tvisvar í messu á ferð sinni.
„Það voru alls konar trúfélög þarna út um allt
og í þessum tveimur messum sem ég sótti var
prédikað með miklum tilþrifum og náði prédik-
arinn vel til fólksins og jafnvel til mín líka, þó
svo ræðan hafi verið á færeysku," segir Sigga
Dóra. Hún segir þó að hin mikla einangrun sem
ríkti í minnstu þorpunum hafi virkað neikvætt
á sig og nefhir þar Þvereyri á Suðurey þar sem
aðalveitingastaðurinn er pylsuvagn. „Við erum
vön því að hafa kaffihús á hverju horni sem
hægt er að setjast niður á en í Færeyjum var því
ekki að heilsa," segir Sigga Dóra, en þeim stöll-
um var þó boðið molakaffi víða af heimamönn-
„Ég mun aldrei kvarta aftur yfir skammdeginu hér á íslandi því það er ekki
neitt á við vetrarmyrkrið á Grænlandi," segir ljósmyndarinn Sigga Dóra, en hún
ferðaðist ásamt rithöfundinum Guðrúnu Evu til Grænlands og Færeyja til að
kynnast þessuin nágrannaþjóðum okkar af eigin raun.“
DV-mynd Hari
um. M.a. heimsóttu þær bónda sem stóð í heima-
slátrun og segir Sigga að blóðlyktin sitji enn í
vitunum. „Þegar við vorum þarna var héraveiði-
tímabil í gangi. Dauðir hérar héngu á hverju
húsi og þar var blóð og nálykt um allt.“
Grænlenskt vetrarmyrkur
Grænland er, að sögn Siggu Dóru, líkt Færeyj-
um að því leyti að þar er einangrunin berleg en
landið var þó, að sögn Siggu Dóru, mun ævin-
týralegra heldur en Færeyjar. „Við fórum þang-
að í janúar og það var myrkur allan tímann. Þar
af leiðandi ákvað ég að einbeita mér frekar að
fólkinu en að eltast við landslagsmyndir í
myrkrinu," segir Sigga Dóra og vill endilega
komast þangað aftur á öðrum árstíma. Stelpurn-
ar voru viku á Grænlandi og dvöldu aðallega í
Illulisat, 5000 manna bæ á norðvesturströnd
landsins. „íbúar bæjarins voru um 5000 en
hundarnir 6000. Það þýddi að það var endalaust
hundaspangól þarna. í fyrstu var það mjög sjar-
merandi en undir lokin var þetta meira orðið að
angistarópum," segir Sigga Dóra. Hún segir að
útþrá unga fólksins á Grænlandi sé ekki eins
mikil og á íslandi. Samgöngurnar séu erfiðar og
það gæti útskýrt nægjusemina. Hún segir líka
að miðað við allar þær sögur sem hún hafi heyrt
um fyllirí og haglabyssunotkun Grænlendinga
hafi það komið henni á óvart hversu dannaðir
og nægjusamir Grænlendingar séu. „Við hittum
enga svona dæmigerða eskimóa en fórum þó í
eina mjög skemmtilega túrista-hundasleðaferð.
Þar vorum við alklæddar selskinni en strákarn-
ir sem fóru með okkur voru bara mjög vestræn-
ir í útliti, í Nikegöllum og með gemsa í vasan-
um,“ upplýsir Sigga Dóra og hlær. Eitt segist
hún allavega hafa lært af ferðinni og það er að
kunna að meta ljósið: „Ég mun aldrei kvarta aft-
ur yfir skammdeginu hér á íslandi því það er
ekki neitt á við vetrarmyrkrið á Grænlandi,"
segir Sigga Dóra og rifjar upp gönguferð upp á
hæð nokkra á hádegi þann 13. janúar ásamt
meirihluta bæjarbúa sem þær stöllur fóru í til
þess að sjá sólina koma upp aftur eftir veturinn.
„Það var rosalega kalt og við vorum við það að
gefast upp þegar sólin birtist - í örfáar mínútur.
Það varð þvilíkur fögnuður í hópnum," rifjar
Sigga Dóra upp.
f landsliði kaffibarþjóna
Hvaða sjónarhorn Færeyingarnir og Græn-
lendingarnir munu birta af íslandi á sýningunni
er Sigga Dóra spennt að sjá en hún heyrði frá
færeyska ljósmyndaranum að á meðan Græn-
lendingar hefðu verið feimnir við að láta taka