Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1907, Blaðsíða 76

78
Þúfnasléttun Það er lögboðið með tilskipun 13. maí 1776
er lögskipuð um túngarðahleðslu* og þúfnasléttun, að hver
13.maí 1776. þ,jan(jj magur skuli árlega slétta túni 6 Q
faðma fyrir sjálfan sig og jafnmikið fyrir hvern mann verk-
læran á heimilinu. Væri meira sléttað, en þessu nam, þá
átti bóndinn að fá verðlaun fyrir það, er umfram var lög-
skylduna. Verðlaunin voru ákveðin fyrir hvern Q faðm 8
skildingar kúrants. Fullnægði bóndinn aftur á móti ekki á-
kvæðum tilskipunarinnar um túnsléttuna, þá skyldi hann
verða fyrir sektum, sem ákveðnar voru 10 skildingar kúr-
ant fyrir hvern Q faðm, er vantaði til þess að lögunum
væri fullnægt. Sektirnar skyldu renna í sveitarsjóð og átti
hreppstjóri að heimta þær inn.
Um framkvæmdir á fyrirmælum tilskipunar-
innar, að þvf er þúfnasléttuna snertir, vita
menn ekkert. Líklegt er þó að eitthvað hafi
verið sléttað, þótt mönnum að sjálfsögðu hafi
reynst verkið seinunnið eftir aðferð þeirri,
sem fyrir var skipuð, og með verkfærum þeim, er þá var ráð
á. En í búnaðarskýrslurnar frá þessum tíma vantar dálk fyrir
þúfnasláttuna, svo að framkvæmdanna er hvergi getið á skýrsl-
unum. Um þetta atriði segir Arnljótur Olafsson í Skýrslum
um landshagi á íslandi 2. bindi, 121. bls.: »Það er illa farið
að í skýrslublöðin skyldi vanta dálk handa þúfunum; sannar-
lega hefði verið gaman að sjá, hversu mjög þeim hefir fækk-
að, og hvert þær hafi að sínu leyti risið svo skjótt á fætur
aftur, sem túngarðarnir voru fljótir á sér að hrynja niður í
Óvísl er hvern-
ig lögunum um
þúfnasléttuna
var hlýtt.
* í tilskipun þessari var bændum gert að skyldu að hlaða árlega
6 faðma langan grjótgarð eða 8 faðma langan torfgarð fyrir sjálfa
sig og fyrir hvern mann verkfæran á heimilinu jafnmikið. Gildur
garður átti að vera 2 álna hár úr grjóti en 2V4 al. væri hann úr
torfi. Torfgarðarnir áttu að vera 2V2 al. á þykt að neðan og upp-
þunnir og ávalir. Verðlaunum var heitið, ef meira var hlaðið en
tilskilið var og voru verðlaunin 16 skildingar fyrir hvern faðm í
grjótgarði en 12 skildingar fyrir faðminn í torfgarði. Eftir að til-
skipunin kom út og fram um 1800 var mikið hlaðið af túngörðum,
en þeir voru víðast illa gerðir og féllu því skjótt, svo að gagnið
af þeim varð h'tið.