Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1946, Blaðsíða 89

91
strá vel með heyi, svo vel fari um kúna og hreinlega.
Ef burður gengur erfiðlega eða kýrin leggst í doða, er mikið
léttara að fást við hana á slíkum bás. Eftir hvern burð ber
að sótthreinsa básinn vel, og síðan er hann til taks fyrir
næstu kú.
Ef bændur fást sjálfir við fæðingarhjálp og fastar hildir,
ráðlegg ég þeim ítrasta hreinlæti, og má þá ekki skorta nóg
af soðnu vatni, lysol, sterisol, coronal eða öðrum sótthreins-
andi lyfjum. Ef eitthvað ber út af, verður að leita ráða dýra-
læknis strax, en ekki draga það um lengri tíma, eins og títt
er hér, því við það versnar heilbrigðisútlitið.
c) Hormóntruflanir eru, eins og að framan greinir, annað-
hvort erfðalega áskapaðar, koma fram vegna staðhátta eða
samverkan þessarra tveggja aðstæðna.
Hormóntruflanir skapa breytingu í eggjastokkunum, ann-
að hvort verða þeir of litlir og óstarfandi, eða í þeim finnast
blöðrur eða gul æxli. Ef eggjastokkarnir eru óeðlilega litlir
eða hafa gul æxli, lýsir það sér þannig, að kýrin beiðir ekki
(gangmál liggja niðri), ef blöðrur eru í eggjastokkunum, eru
gangmál aftur á móti alltof tíð (kýrin liggur á riðli). Ur
þessu má oft bæta með dýralæknisaðgerðum á eggjastokk-
unum.
d) Ófrjósemi vegna efnaskorts eða offóðrunar.
Efnaskortsófrjósemin kemur í ljós, þegar kýrnar skortir
eggjahvítu, bætiefni eða steinefni, annað hvort öll þessi efni
eða kannski aðeins eitt þeirra. Kýrnar eru oft feitar, vel-
útlítandi og heilbrigðar að öllu öðru leyti en því, að þær
beiða ekki. Þá eru eggjastokkarnir oft litlir og harðir við-
komu, án æxla eða blöðrumyndana. Eina von til úrbóta á
þessu er að grafast fyrir, hvaða efnaskort um er að ræða, og
bæta úr honum.
Ef slíkar kýr koma út í góðan bithaga, lagast þetta oft
fljótt af sjálfu sér.
Bændur munu oft kannast við, að kýr beiða oft dræmt