Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1946, Blaðsíða 101

103
þær frá kynbræðrum sínum og systrum, standa þær nær
frumkindinni, hinum villtu forfeðrum. Dreifður innan um
hinn íslenzka fjárstofn lifir enn frumstæður, arfgengur þátt-
ur, borinn frá kynslóð til kynslóðar, þáttur, sem ekki verð-
ur þó sýnilegur nema þar, sem hagkvæm tengsl erfðarþátt-
anna draga eðlið fram í dagsljósið.
Þar sem slík erfðatengsl eiga sér stað, sprettur upp ein-
staklingur, sem að ytra og innra eðli stendur svo nærri for-
feðrunum, að hann gæti tilheyrt kynslóð, sem lifði fyrir þús-
undum ára.
Slík er forystukindin, afsprengi þess háttar samlögunar,
lifandi minnisvarði löngu genginna kynslóða sauðfjár, sem
háði lífsbaráttuna sjálfstætt og óháð, við óblíða náttúru
Norður-Evrópu. Til varnar gegn háska umhverfisins, áleitni
rándýra og manna, sem þá voru fjendur en ekki verndarar,
gaf móðir náttúra henni alla þá eiginleika, sem forystukind-
in ein allra taminna kinda hefur varðveitt fram á þennan
dag. Öll rök benda í þessa átt og niðurstaðan er ótvíræð.
Samt er ótalið eitt veigamikið atriði, sem mér virðist taka
af öll tvímæli.
Það er sú staðreynd, að yfirgnæfandi meirihluti alls for-
ystufjár er mislitt, þ. e. hefur litarsamsetningu, sem sjald-
gæf er meðal ræktaðra kinda. Allir litir aðrir en alhvítt, eink-
um þó sambland hvíts og annarra lita, eru leifar frá villi-
kindinni.
Reyndar er misliti fjarri því að vera bundið við forystu-
kindur einar, aðalatriðið er það, að forystueðlið er nær því
ófrávíkjanlega bundið við misliti. Ennfremur er það eftir-
tektarvert, að iitargerð þessa fjár hefur greinilega tilhneig-
ingu til að nálgast þá gerð, sem vitað er að villiféð hafði.
Kápótt, hosótt, botnótt, goltótt, allt er þetta meira og minna
afskræmt formt frumlitarins ("það skyldi þó ekki vera, að mó-
grákápótt sé raktasta forystuféð?)
Þessi staðreynd sýnir ótvírætt, að samband er á milli
þeirra erfðaeininga, sem bera í sér lit frumstofnsins og