Frjáls verslun - 01.01.1968, Síða 10

SVEIFLUR I HAG-
VEXTI LSA SENNI-
LEGAR A ÞESSU ARI
hagstæðan gjaldeyrisjöfnuð á
næstu tveimur árum. Samdráttur
er fyrirsjáanlegur um nokkurt
skeið en úr því má búast við 4.5%
framleiðsluaukningu árlega, sem
hefst sennilega með haustinu.
Útflutningur Breta jókst um
2.75% á sl. ári og áætluð aukning
á þessu ári er 7%. Á sama tíma er
gert ráð fyrir 1.5% aukningu inn-
flutnings. Ráðstafanir til að
stemma stigu við verðbólgu eru
fyrirsjáanlegar á þessu ári.
Svíþjóð. Þróttlítil efnahagsstarf-
semi landsins einkenndist af 9%
launahækkunum og minnkandi
hagnaði framleiðenda og fjár-
flótta. Iðnaðarframleiðslan jókst
aðeins um 3% árið 1967. Að-
alorsakir þess að framleiðslan varð
sífellt hægari voru ráðstafanir rík-
isstjórnarinnar til að stemma stigu
við verðbólgu og efnahagsþróunin
í helztu viðskiptalöndum Svía,
Þýzkalandi og Bretlandi. Hnign-
unarskeið framleiðslunnar hefur
nú staðið yfir í þrjú ár. Með vand-
lega íhuguðum fjárfestingarað-
gerðum má gera ráð fyrir 7 %
aukningu iðnaðarframleiðslunn-
ar á þessu ári.
Danmörk. Þar er reiknað með
8% aukningu á þjóðarframleiðsíu,
fyrst og fremst vegna verðhækk-
ana. Raunverulega er verðlag oró-
ið svo hátt í Danmörku að sam-
keppnisaðstaða landsins á helztu
mörkuðum þess fer stórversnandi.
Viðskiptahaliinn á sl. ári er áætl-
aður yfir 24 milljarðar ísl. króna.
Noregur. Iðnaðarframleiðslan
jókst um 4% á sl. ári og er af-
koma iðnaðarins góð. Þó varð
samdráttur í fiskiðnaði, sem var
bættur upp með 10% aukningu i
skipaiðnaði. Þessi þróun mun
sennilega haldast út árið 1968.
Sviss. Efnahagsvandamál, sem
krefjast róttækrar úrlausnar er
ekki að finna í Sviss. Þjóðarfram-
leiðslan mun aukast um 2.5% á
móti 1.5% á sl. ári.
Austurrí'ki. Stöðnun einkenndi
efnahagslíf landsins 1967. Aukn-
ing þjóðarframleiðslu var 3%. Við-
skipti við sum EFTA-ríkin munu
sennilega dragast saman vegna
gengisfellingar Breta. Búizt er við
auknum útflutningi til V-Þýzka-
lands.
Vöxtur bandarísks efna-
hagslífs, sem hófst síðari
hluta ársins 1967 mun að
öllum líkindum halda áfram
á yíirstandandi ári. Banda-
rískt efnahagslíf var í öldu-
dal við upphaf síðasta árs,
náði sér á strik um mitt ár-
ið og tók fjörkipp undir ára-
mótin.
Bandarískir hagfræðingar áætla
að verg þjóðarframleiðsla muni
aukast um 7.5%, upp í 842 billj-
ónir dollara. Helmingur aukning-
ar verður að þeirra dómi raun-
veruleg aukning, eða magnaukn-
ing, en að hinn helmingur aukn-
ingar verði til vegna hærra verð-
lags. Bandaríski viðskiptamála-
ráðherrann hefur hins vegar ekki
viljað spá meira en 6.5% aukn-
ingu vergrar þjóðarframleiðslu á
þessu ári.
Iðnaðarframleiðslan mun að öll-
um líkindum aukast mun meira
fyrrihluta ársins en síðari hlut-
ann. Verðlag á neyzluvörum mun
fara hækkandi og tala atvinnu-
leysingja aukast úr 3.9% þjóðar-
innar, síðla árs 1967, í 4.1% fyrri
hluta árs 1968 og í 4.3% síðari
hlutann. Talið er einnig að útgjöld
til hermála muni ekki aukastjafn-
mikið á þessu ári eins og síðasta
ár eða um 9.5% á móti 21% hækk-
un síðasta ár.
Víetnamstríðið veldur mikilli
óvissu í bandarísku viðskiptalífi
um þessar mundir. Þá er við ýms
vandamál að stríða, svo sem skort
á faglærðum verkamönnum,a ukið
atvinnuleysi ungs fólks, háa vexti
og minni lánsmöguleika.
Talið er að byggingastarfsemin
muni ekki aukast á þessu ári mið-
að við síðasta ár, en bygginga-
kostnaður fara vaxandi. Eftir-
spurn eftir „varanlegum" fram-
leiðsluvörum svo sem bifreiðum,
þvottavélum og ísskápum verður
stöðug að dómi sérfræðinga og
muni aukast fyrri hluta ársins en
standa í stað seinni hluta þess.
Þrátt fyrir þessar tiltölulega
hagstæðu áætlanir eru þeir, sem
umslíkar áætlanir fjalla, áhyggju-
fullir. Þeir telja nú erfiðara en
oft áður að stunda viðskipti í
Bandaríkjunum, ástandið er meiri
óvissu undirorpið og bróunin und-
anfarin ár hefurl eitt til fjár-
málalegra og efnahagslegra að-
gerða, sem valda röskun í við-
skiptaháttum og í viðskiptalífinu.
Allar fyrrgreindar áætlanir eru
miðaðar við það, að gangur Víet-
namstríðsins verði svipaður og sl.
ár. Vopnahlé eða vaxandi styrj-
aldarátök mundu breyta mynd-
inni gjörsamlega.