Frjáls verslun - 01.01.1968, Side 38

3B
FFÍJÁLS VERZLUN'
lega 9,7 milljónir króna. Þessi
sjóður lánar einnig til kirkjubygg-
inga með 7% ársvöxtum. í árslok
1965 námu útistandandi lán til
kirkna úr Hinum almenna kirkju-
sjóði rúmlega 7.1 milljón króna.
Annars eru í vörzlu biskups auk
fyrrgreindra tveggja sjóða um
200 aðrir sjóðir, flestir þeirra
mjög smáir, og tekjur þeirra aðal-
lega vaxtatekjur en verðgildi
þeirra hefur hins vegar rýrnað
með vaxandi dýrtíð. Helztu sjóð-
irnir eru Prestsekknasjóður, sem
veitir árlega smáupphæð til
prestaekkna og Ekknasjóður ís-
lands. Styrkveitingar Ekknasjóðs
eru ekki bundnar við prestaekkj-
ur og fara styrkveitingar til fá-
tækra ekkna fram eftir ábending-
um kunnugra manna. Ekknasjóður
hefur m. a. tekjur af árlegri
merkjasölu. Kirkjugarðssjóður er
tiltölulega nýr sjóður sem getur
orðið nokkuð öflugur með árunum.
Hann var stofnaður árið 1963.
Tekjur hans eru 5% af álögðum
kirkjugarðsgjöldum í öllum sókn-
um landsins auk framlags úr rík-
issjóði, 100 þús. kr. árlega í 20 ár,
frá stofnun sjóðsins. Veita skal úr
sjóðnum lán kirkjugarðsstjórnum
til viðhalds og fegrunar kirkju-
garða o. fl. Stjórn sjóðsins skipa
biskup íslands, þjóðminjavörður
og húsameistari ríkisins, einn mað-
ur kjörinn af kirkjuþingi og einn
af safnaðaráði Reykjavíkur.
Æuk þess að veita 1—1.5 millj.
á ári til Kirkjubyggingasjóðs hef-
ur ríkið styrkt smíði tveggja
kirkjubygginga, Hallgrímskirkju í
Reykjavik og Skálholtsdómkirkju.
Þá styrkti ríkið á sínum tíma
byggingu Saurbæjarkirkju á Hval-
fjarðarströnd. Á sl. ári runnu 720
þúsund krónur til Hallgríms-
kirkju og 1 millj. kr. til Skálholts-
staðar úr ríkissjóði.
En eins og áður segir standa
söfnuðirnir að öllu öðru leyti en
því sem nefnt hefur verið undir
kostnaði við kirkjubyggingar.
Hafa margar sóknir unnið stór-
virki á þessu sviði undanfarin ár.
Tekna er aflað með sóknargjöld-
um, sem í Reykjavík og öðrum
kaupstöðum og víða annars staðar
eru innheimt um leið og opinber
gjöld. Undantekningar eru á
þessu. í smærri sóknum eru gjöld-
in innheimt af sérstökum inn-
heimtumönnum. Þá hafa kirkjurn-
ar tekjur af gjöfum og fjársöfnun-
um og eru kvenfélög safnaðanna
mjög virk í síðarnefnda starfinu.
Þau hafa auk þess að afla fjár til
kirkjubygginga safnað fé til
skreytinga í kirkjum og stuðlað
mjög að almennu félagsstarfi í
söfnuðunum.
Söfnuðunum, ekki sízt í Reykja-
vík, hefur orðið mjög mikið á-
gengt í starfi sínu, svo mjög að
margir hafa undrazt það og aðr-
ir látið andúð sína á kirkjunni ai-
mennt bitna á árangrinum af
starfi safnaðanna, svo sem kirkju-
byggingum. Með þessari gagnrýni
hefur skapazt sá misskilningur að
það sé ríkið, sem standi straum af
kirkjubyggingum, enda hefur
stundum verið sagt að réttast væri
að veita fé sem til þeirra er var-
ið eitthvað annað. Af því sem sagt
hefur verið er hins vegar augljóst
að það er safnaðarfólkið sjálft,
sem leggur til langmest af því fé
sem til kirkjubygginga er kostað.
Gagnrýni á kirkjuna kemur frá
þeim litla hópi manna, sem stend-
ur utan þjóðkirkjunnar og ein-
stakra trúfélaga. Þessi hópur er þó
ekki nema 1.6% allrar þjóðarinn-
ar samkvæmt manntali 1950. Inn-
an íslenzku þjóðkirkjunnar voru
þá 90.6% þjóðarinnar. í Lúthersk-
um fríkirkjusöfnuðum voru 6.8%
þjóðarinnar og í öðrum trúfélög-
um aðeins 1%, þar af 0.3% í þjóð-
kirkjunni, jafnstór hluti í söfnuði
Aðventista, 0.2 í Hvítasunnusöfn-
uðinum og 0.2% í öðrum trúfélög-
um. Þessar tölur hafa eflaust ekki
breytzt síðan 1950 svo umtalsvert
sé.
Island er eins og kunnugt er
eitt biskupsdæmi, vígslubiskupar
eru tveir og prófastsdæmi eru
tuttugu og eitt. Árið 1963 voru
116 prestaköll og 289 sóknir á
landinu. Nú eru starfandi 112
prestar á landinu, æskulýðsfulltrúi
þjóðkirkjunnar, sjúkrahúsprestur í
Reykjavík og farprestur á vegum
þjóðkirkjunnar. Auk þess er starf-
andi íslenzkur prestur í Kaup-
mannahöfn. Þá má geta þess að á
skrifstofu biskups, herra Sigur-
björns Einarssonar starfa auk
æskulýðsfulltrúa sr. Jóns Bjarm-
ans, biskupsritari, sr. Erlendur Sig-
mundsson, sem m. a. annast um
AUGLÝSENDUR, LÁTIÐ OKKUR
GERA AUGLÝSINGAMÓTIN
FYRIR YÐUR
MYNDAMÓT hf.
PREIWTMYNDAGERB - ABALSTRÆT1 6 - REYKJAVÍK - SÍMI 17152