Frjáls verslun - 01.10.1969, Side 46

mínútu) þá fást þessar tölur yfir auglýsingatekj-
ur sjónvarpsins árin 1967 og 1968.
Tafla II.
Útreiknaðar tölur 1967 3.425.400 1968 6.870.600
Raunverul. tölur — 3.516.314 — 7.048.022
Mismunur er — 90.919 — 177.422
Frávik í % — 2.58% — 2.52%
Þessi frávik benda til þess, að meðallengd aug-
lýsinga sé ofurlítið meiri en 30 sekúndur. Að
þessum upplýsingum fengnum sjáum við, að aug-
lýsingar með núverandi verði og tímatakmörk-
un geta hæst gefið 24-25 milljónir króna.
Vegna mikillar aukningar sjónvarpstækja í land-
inu (30.000 1/1 1969), verða tekjur sjónvarps-
ins á næsta ári a. m. k. 72.000.000 krónur af af-
notagjöldum, þess vegna verða auglýsingatekj-
ur að hækka talsvert (fara yfir 9.000.000 kr.)
til þess að sama hlutfall (11,7%) haldist milli
auglýsingatekna og afnotagjaldstekna.
Eins og sést á meðfylgjandi töflu hafa auglýs-
ingatekjur sjónvarpsins aukizt talsvert á þess-
um tíma, sem sjónvarpið hefur starfað. Það
verður þó að ætla, að núverandi hlutdeild aug-
lýsinga í tekjum sjónvarpsins (ca 12%) sé of
lag og æskilegt, að nákvæm könnun fari fram
um möguleika á að auka þessar tekjur. Benda
má á, að auglýsingatekjur hljóðvarpsins 1967 og
1968 voru um 29 milljónir, eða 45% af heildar-
tekjum þess.
d. Hugsanlegir möguleikar á aukningu auglýs-
ingatekna.
1. Verð og verðákvörðun.
íslenzka sjónvarpið er mjög ung stofnun og enn
í mótun. Verðákvörðun fyrir starfsemi nýrrar
stofnunar, þar sem engin hliðstæð fyrirfinnst í
landinu, verður alltaf erfitt verkefni, sérstak-
lega þar sem aðstæður eru frábrugðnar frá öðr-
um löndum, en það er einkum vegna fámennis
og fárra fyrirtækja, að erfitt er að finna jafn-
vægi milli framboðs og eftirspurnar.
Eftirspurn eftir sjónvarpsauglýsingum skapast
einkum af tveimur þáttum; annars vegar verði
á sjónvarpsauglýsingum og hins vegar verði á
öðrum auglýsingatækjum. Um þennan saman-
burð verður fjallað í grein e. Eins og sjá má í
grein I c, er kostnaður sjónvarpsauglýsinga
tvenns konar: í fyrsta lagi undirbúningskostnað-
ur eða myndatökukostnaður. Sá kostnaður er
alveg hliðstæður stofnkostnaði, þ. e. einn út-
lagður kostnaður í upphafi auglýsingafram-
kvæmda. í öðru lagi sýningarkostnaður, sem er
hliðstæður breytilegum kostnaði, þ. e. ákveðið
verð í hvert skipti, sem auglýsingin er sýnd.
Sjónvarpið hefur ekki haft aðstöðu til þess að
sjá um myndatöku fyrir viðskiptavini. Mynda-
taka var þess vegna í byrjun mjög óákveðin og
csamræmd hjá mörgum aðilum.
Við verðákvörðun á sjónvarpsauglýsingum verð-
ur að hafa þrennt í huga. Myndatökukostnað,
sýningarkostnað og hve mikið er til af myndum
til sýningar. Þegar sjónvarpið hóf göngu sína
gat það aðeins ákveðið sýningarkostnaðinn, lítið
var vitað um myndatökukostnaðinn, og búast
mátti við, að mjög lítið væri til af auglýsinga-
myndum. Þegar á þetta er litið sést, að æskilegt
hefði verið að ákveða þann eina þátt, sem sjón-
varpið réði yfir, sýningarkostnaðinn, lágan í
byrjun til þess að hvetja til myndatöku auglýs-
ingamynda. Þótt erfitt sé að meta hvort ákveð-
ið verð sé of hátt nema hafa góðan samanburð
(sjá lið e. um samanburð auglýsingatækja) þá
verður að ætla, að sýningarverðið hafi verið of
hátt. Þá er einkum stuðst við lágar auglýsinga-
tekjur fyrst í stað (um eina milijón fyrsta
misserið). Enda var verð á sýningartímanum
lækkað um 25% 1. marz 1967.
GERÐ AUGLÝSINGAMYNDA.
Þegar sjónvarpið hóf göngu sína, var erfitt að fá
teknar auglýsingamyndir, eins og skýrt er frá
í kaflanum um verð og verðákvörðun. Búast
mátti við, að auglýsingatekjur sjónvarpsins
hefðu orðið meiri, ef það hefði haft aðstöðu og
vilja til þess að annast þessa þjónustu í upphafi.
Að vísu annast sjónvarpið takmarkaða þjónustu,
sem er leiga á tækjum og aðstaða til kvikmynda-
gerðar.
Nú hefur komið fram aðili, sem er félag kvik-
44