Frjáls verslun - 01.11.1971, Blaðsíða 17

inu. Þess má geta, að verðlags-
eftirlit í Frakklandi er talið
mjög lélegt.
Holland var talið til fyrir-
myndar um skipulag mála á
vinnumarkaðnum, ekki sízt um
fyrirkomulag samningagerðar í
kjaramálum. Kerfið brast þó
árið 1963 vegna óróleika á
vinnumarkaðnum. Laun hækk-
uðu á stuttum tíma um 17%.
Tímakaupið hefur síðan hækk-
að frá 1963 um 110% og verð-
lag um 52%.
Svíþjóð, Noregur og Dan-
mörk hafa beitt verðstöðvun
án verulegs árangurs. Verð-
hækkanir urðu um 5-7% á
verðstöðvunartímabilinu. Norð-
menn hafa sett sérstakar regl-
ur til að koma í veg fyrir yfir-
borganir, engu að síður hafa
laun hækkað á einu ári um
16%. Nýldfir kjarasamningar í
Svíþjóð gera ráð fyrir 30%
launahækkunum á tímabilinu
1971-1973. Verðbólga virðist ó-
hjákvæmileg.
í Finnlandi bar launapólitík-
in meiri árangur, einkum um
tima, eða eftir gengisfellinguna
1967. Neyzluvöruverðlag hækk-
aði minna en 3% árlega árin
1969 og 1970. Launahækkanir
voru hóflegar. Tilraunir til að
framlengja samkomulag um
efnahagslegar ráðstafanir mis-
tókust í árslok 1970. Verkföll
brutust út um allt landið. Laun
hafa hækkað um 11% og verð-
lag um 7%.
Þetta er í stuttu máli þróun-
in í þeim löndum, sem beitt
hafa verðstöðvun og ýmsum
öðrum ráðstöfunum til að
hindra þróun verðbólgunnar.
En hvernig er þróunin hjá þeim
þjóðum, sem ekki hafa beitt
sérstökum hömlum í verðlags-
málum?
Þróun verðlags og launa á
Ítalíu hefur verið án afskipta
hins opinbera. Undantekning
er tímabundnar takmarkanir
hjá nokkrum þjónustufyrir-
tækjum ríkisins, sem staðsett
eru í Rómaborg. Verkalýðsfé-
lög í landinu eru mjög andvíg
hvers kyns hömlum á verðlags-
þróunina.
Samband verzlunar og iðnað-
ar í Sviss. stakk upp á verð-
stöðvun fyrr á þessu ári. Verka-
lýðsfélögin mótmæltu harðlega,
svo ekkert varð úr neinu.
Stjórn Willy Brandts fullyrð-
ir, að hún muni ekki beita
hömlum í vei’ðlagsmálum, þrátt
fyrir vissa tilhneigingu til
verðbólgu í V.-Þýzkalandi.
Verzlunarhœitir í Evrópu: Nýlenduvöruverzlun.
Grœnmetismarkaður.
Stórverzlun.
FV 11 1971
17