Frjáls verslun - 01.11.1971, Síða 35

starfi í því formi, sem við höf-
um lýst og stungið upp á.“
OPINBEBAR STOFNANIR
Þá er rætt um sameiginlegar
aðgerðir, sem yfirvöldum ber
að beita sér fyrir, til þess að
skapa iðnaðinum aðlögunar-
hæfni, vegna breyttra mark-
aðsaðstæðna. Talið er nauðsyn-
legt að tollar á vélum og hjálp-
arefnum til iðnaðar verði end-
urskoðaðir og ef til vill felldir
niður. Verðlagsákvæði verði
endurskoðuð. Stuðningur verði
veittur við menntun leiðbein-
enda og tæknimanna. Örvað
verði samstarf fyrirtækja, og
veittur fjárhagslegur stuðning-
ur við þau verkefni, sem gerð-
ar eru tillögur um. Veitt verði
lán til endurbóta í fyrirtækj-
um. Fylgzt sé með og takmark-
aður innflutningur á óvönduð-
um vefnaðarvörum. Loks er
lagt til að veittur verði fjár-
stuðningur til starfsemi út-
flutningsráðgjafa.
Bent er á, að tollar á vélum
séu kostnaður, sem reikna
verði inn í söluverð framleiðsl-
unnar. Niðurfelling tolla mundi
örva til endurnýjunar á véla-
kosti. Niðurfelling tolla á hjálp-
arvörum stuðli að aukinni sam-
keppnishæfni um verð. Verð-
lagsákvæði eru talin eðlileg,
þegar samkeppni er af ein-
hverjum ástæðum takmörkuð.
Þar sem frjáls samkeppni ríkir
og eftirspurn ræður framleiðsl-
unni, hafa verðlagsákvæði tak-
markaða þýðingu. „Slíkar regl-
ur verka þá oft þannig, að þær
torvelda þróun þeirra fyrir-
tækja, sem hafa mesta vaxtar-
möguleika, en veita aftur á
móti stuðning þeim fyrirtækj-
um, sem verst eru rekin. Niður-
felling eða rýmkun verðlags-
ákvæða ætti að örva tæknileg-
ar umbætur hjá beztu fyrir-
tækjunum.“
ÓNÓG TÆKNIÞEKKING
Þá benda hinir norsku sér-
fræðingar á nauðsyn þess, að
saumakennsla í Iðnskólanum
verði efld. Þeir segja, að áætl-
un sú, sem farið er eftir, mið-
ist ekki við nýtízkulegar
kennsluaðferðir, og leggja því
til, að hið opinbera veiti fjár-
stuðning til þess að mennta
einn eða tvo leiðbeinendur.
Fyrirtækin í saumaiðnaði skort-
ir mjög tæknimenntað fólk,
sem þekkir til þeirrar þróun-
ar, sem átt hefur sér stað uppá
síðkastið, varðandi stjórnun í
fataiðnaði, tæknilegan útbúnað
og framleiðsluaðferðir. Lagt er
til, að tíma- og aðferðarrann-
sóknir verði teknar upp, og að
öflun menntunar á þessu sviði
verði styrkt af hinu opinbera.
Frá Akraprjón. Peysa með
hettu.
Gerðar eru beinar tillögur
um sameiningu teppaverk-
smiðja, tveggja prjónaverk-
smiðja, tveggja vefnaðarverk-
smiðja, tæknilegt samstarf karl-
mannafatnaðarfyrirtækja, og
samstarf fyrirtækja í léttum
iðnaði. Verkefni þessi krefjast
fjárfestingar, sem aðallega felst
í kaupum á vélum, er henta
betur sérhæfðum rekstri. Enn
fremur yrði fjármagni varið til
að koma á nýju rekstrarskipu-
lagi og til fjármögnunar í
rekstri. Fjárhagsleg geta fyrir-
tækjanna er mjög mismunandi,
og nokkur fyrirtæki verða að
taka lán til að geta aðlagað sig.
AÐLÖGUNARSJÓÐUR
Litlar líkur eru til, að þetta
fé fáist eftir venjulegum lána-
leiðum, og verður því að kynna
yfirvöldum hvar þörfin er brýn-
ust. Þau verða síðan annað
hvort að veita lán eða ábyrgð-
ir fyrir lánum til þess að unnt
sé að hrinda hinum ýmsu verk-
efnum í framkvæmd.
í Noregi hefur verið komið
á fót Aðlögunarsjóði iðnaðar-
ins, sem hefur eftirfarandi
markmið: Skipulagningu sölu-
aukandi aðgerða á útflutnings-
mörkuðum og á heimamarkaði.
Skipulagningu útflutningsfram-
leiðslu, m. a. hönnun og fram-
leiðsluaðlögun. Aðgerðir til um-
bóta á skipulagslegri uppbygg-
ingu starfsgreinanna. Rann-
sóknir og menntun á starfs-
greinagrundvelli.
ÓIIAGSTÆÐUR
SAMANBURÐUR
Þegar gerður er samanburð-
ur á hæfni íslenzka iðnaðarins
til að ná afköstum og arði af
starfseminni við hliðstæð fyrir-
tæki í Noregi, verður saman-
burðurinn í flestum tilfellum
afskaplega óhagstæður hinum
íslenzku. Hér er um slíkt
vandamál að ræða, að árangur
til úrbóta mun ekki nást, nema
með mjög róttækum aðgerðum,
svo sem þegar er búið að minn-
ast á. Eigendur fyrirtækja
verða að afsala sér vissu sjálf-
stæði, afstaða þeirra til sam-
starfs við aðra þarf að breyt-
ast. Ný þekking þarf að koma
til skjalanna. Aðstoð hins opin-
bera þarf að aukast og þar
fram eftir götunum,
Á TfMAMÓTUM
Iðnaðurinn stendur nú á
tímamótum vegna aðildarinnar
að EFTA og samninga við Efna-
hagsbandalagið. Almennt talað
má fullyrða að iðnaðurinn,
lánastofnanir og opinberir að-
ilar hafi tekið umrædda skýrslu
til alvarlegrar athugunar. Sér-
stök nefnd fjallar um efni
hennar, skipuð af þeim aðilum,
FV 11 1971
35