Frjáls verslun - 01.11.1971, Síða 46

Innk; )upa-
stol ríki rnun sins
Annast um
ÚTBOÐ VÖKLKALP og VERKSAMNINGA fyrir opinberar stofnanir.
Skril Omrrm stofa rtíini 7
Duígai öfíííl/ riuni /, lAl/jj/
K0yK Sími! JdVIK. 26844
breytt, á þeim forsendum, að
kirkjubyggingin væri of stór,
gamaldags, og naumast stíl-
hrein. En stuðningsmenn Hall-
grímskirkju héldu sitt strik.
S.l. áratug var byggt fyrir tæp-
lega 28 milljónir króna, og nú
eru allar horfur á því, að bygg-
ingarhraðinn eigi enn eftir að
aukast.
Fyrsta skóflustungan fyrir
Hallgrímskirkju var tekin árið
1945. Þá hafði staðið yfir fjár-
söfnun frá 1942 og stöðug bar-
átta fyrir því, að bæjarstjórn
veitti nauðsynlegt byggingar-
leyfi. Kapella var tiíbúin og'
vígð árið 1946, og árið 1952
var steyptur sökkull undir
kirkjuna, og fimm árum síðar
voru reistir veggir kirkju-
skipsins, á kirkjuturni var
byrjað nokkru síðar.
Hin umdeilda teikning af
Hallgrímskirkju var gerð af
Guðjóni Samúelssyni, húsa-
meistara ríkisins. Var hann
fenginn til að vinna að hug-
myndum um Hallgrímskirkju
upp úr 1937, eftir að samkeppni
um tillöguuppdrætti hafði ekki
kallað fram viðunandi hug-
myndir að dómi þeirra, sem
um þær fjölluðu. Guðjón vann
að verkinu um fimm ára
skeið og skilaði tveimur hug-
myndum, og er önnur þeirra
nú að birtast í steinsteypu á
Skólavörðuholti.
Það segir ef til vill sína sögu
um pólitískt andrúmsloft milli-
stríðsáranna, hvernig það at-
vikaðist, að Jónas Jónsson frá
Hriflu fékk brennandi áhuga
á framgangi Hallgrímskirkju-
málsins. Þegar sóknarnefnd
Reykjavíkurprestakalls ákvað
að efna til samkeppninnar 1937
um teikningar af Hallgríms-
kirkju, leitaði hún til Jónasar
um tilstyrk hans til að fá fé
úr ríkissjóði til verðlaunaveit-
inga í samkeppninni. í sóknar-
nefndinni sátu þá ýmsir mátt-
arstólpar Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík, menn, sem Jónas
hafði litið á sem fullkomna and-
stæðinga sína. Jónas varð bæði
undrandi og hrærður vegna
þess trausts, sem hann taldi
andstæðinga sína hafa sýnt sér
með þessum tilmælum og sér-
stökum heimsóknum þeirra til
hans vegna þessa máls. Tók
hann að hugleiða málefni Hall-
grímskirkju meira en áður, og
gerðist að lokum einn ákafasti
stuðningsmaður hugmyndar
þeirrar, sem Þórhallur biskup
hafði upprunalega sett fram.
Jónas barðist af oddi og egg
gegn gagnrýnendum Guðjóns
Samúelssonar og hugmynda
hans og má segja, að afskipti
hans hafi bæði haft kosti og
ókosti. Kirkj ubyggingarhug-
myndin naut hæfileika og bar-
áttuvilja Jónasar í ræðu og riti,
en jafnframt er líklegt, að
margir hafi orðið til þess að
snúast gegn henni vegna af-
skipta Jónasar, sem var lengi
umdeildasti stjórnmálamaður
landsins.
MEST HEFUR MIÐAÐ SÍÐAN
1961
Fram til ársloka 1961 hafði
aðeins verið byggt fyrir tæpar
3 millj. króna. En þetta ár var
Hermann Þorsteinsson fulltrúi
ráðinn framkvæmdastjóri við
bygginguna, og hefur hann
gegnt því starfi síðan, algjör-
lega launalaust. Jafnframt var
ákveðið að stefna markvisst að
auknum byggingarhraða. Um
leið hófust tilraunir til að fá
framlag hins opinbera aukið.
Árið 1964 fór fram allsherjar-
herferð meðal almennings á ís-
landi, hjá hinu opinbera og
jafnvel erlendis, o£ bar hún
mikinn árangur. Á einu ári
söfnuðust tæplega 5.5 millj.
króna, ríkissjóður tók að leggja
fram óafturkræft framlag og
borgarsjóður jók framlag sitt.
Á síðasta ári nam framlag rík-
issjóðs 1 millj. króna, en lík-
legt, að það verði tvöfaldað á
næsta ári. Þá er unnið að því
að fá framlag borgarsjóðs
hækkað. Framlag borgarinnar
kemur úr sérstökum sjóði,
Kirkjubyggingarsjóði Reykja-
víkurborgar. Runnu til hans 2
milljónir á síðasta ári, en það
er hlutfallslega langlægsta
framlag borgarinnar til kirkju-
bygginga um langt árabil. Úr
þessum sjóði fékk Hallgríms-
kirkja hálfa milljón króna, sem
er óafturkræft framlag. Þriggja
manna nefnd úthlutar úr sjóðn-
um og skipa hana Jón Auðuns
dómprófastur, Hákon Guð-
mundsson yfirborgardómari og
Einvarður Hallvarðsson skrif-
stofustjóri. Nefndin hefur ekki
hingað til viljað fallast á rök-
semdir sóknarnefndar Hall-
grímskirkju fyrir því, að nauð-
synlegt sé að auka framlög til
kirkjubyggingarinnar á Skóla-
vörðuholti. Vera má, að viðhorf
nefndarinnar kunni fljótlega að
brevtast.
Hallgrímskirkju berast alltaf
öðru hvoru stórgjafir, auk
46
FV 11 1971