Frjáls verslun - 01.11.1971, Page 49

öryggis viðskiptalífsins hafa víða verið tekin
upp í erlend hlutafélagalög ákvæði um, að
skráningarstjóri skuli hafa eftirlit með greiðslu
hlutaíjár og að stjórn hlutafélags sé skylt að
færa sönnur á fyrir honum, að hlutafé sé fyrir
hendi í samræmi við tilkynningu.
Svo kann að fara, eftir að hlutafélag er stofn-
að og hefur tekið til starfa, að rekstur þess verði
ólöglegur eða óheilbrigður, meðal annars sök-
um þess, að félagsmenn hyggja meira að sínum
eigin hag en félagsins. Getur það komið fram í
þvi, að fé sé beinlínis dregið út úr rekstri fé-
lagsins og látið ganga til félagsmanna fram yfir
heimilar arðgreiðslur, þannig að félaginu sé
stofnað í fjárhagslega hættu eða höfuðstóll þess
skertur. Og þó að því sé ekki til að dreifa, þá
geta ýmis ráð verið til að láta féiagsmenn, einn
eða fleiri, njóta óeðlilegs hagnaðar á kostnað
félagsins, og sitja þeir þá uppi með eignirnar,
ef illa fer fyrir félaginu. Hætta á þessu er
meiri í fámennum félögum, þar sem einn aðal-
hluthafi ræður mestu um stjórn og rekstur
félagsins. í fjölmennum félögum veita hlut-
hafarnir venjulega hver öðrum nokkurt aðhald
í þessum efnum.
Til þess að koma í veg fyrir misnotkun hluta-
félagaformsins með þessum hætti, hafa á síð-
ari tímum verið sett í erlend hlutafélagalög
ströng ákvæði um fullkomnar bókfærslur fé-
laganna. Eru þar ýtarlegar reglur um, hvernig
haga skuli árlegum efnahags- og rekstrarreikn-
ingum. Skal þar senda skráningarstjóra afrit
þeirra, og ber honum að skerast í leikinn, ef
hann telur reikningsfærsluna grunsamlega. Mis-
munandi skoðanir eru uppi um það, hvort al-
menningur eigi að hafa aðgang að vitneskju
um þau gögn, sem skráningarstjóra eru sýnd,
en sé það ekki heimilað í lögunum, þá er skrán-
ingarstjóri háður þagnarskyldu eins og t. d.
skattayfirvöld. Víða erlendis er tekið hart á
því, ef bókhald hlutafélaga er látið sýna betri
hag félagsins en hann er í raun og veru. Ef hluta-
félag hyggst auka hlutafé sitt með almennu út-
boði, er lögð á það sérstaklega rík skylda til
að gefa réttar upplýsingar um efnahag sinn og
rekstrarafkomu.
Hlutafé hlutafélags er sá fasti höfuðstóll, sem
lánardrottnar félagsins eiga á hverjum tíma að
njóta sem tryggingar kröfum sínum. Hlutaféð
er að vísu ekki ávallt hið eina, sem skuldheimtu-
FISKIKASSAR
Kjarabót
fyrir sjómenn,
hagsbót
fyrir útgerðina
Kassafiskur er á hærra verði,
rýrnar minna og flokkast betur.
Athuganir hafa sýnt,
að fiskikassar eru hagkvæmasta
fjárfesting sem völ er á í
sjávarútveginum. Hafin er innlend
framleiðsla úr nýju plastefni, ABS,
sem er harðara, sterkara og
léttara en áður hefur þekkzt.
90 I. kassar taka 45-50 kg af fiski.
Uppskipun verður fljótari
og léttari.
Nýhannaðir kassar — handhægir,
léttir og ótrúlega auðvelt að þrífa.
AUKIÐ VERÐMÆTI AFLANS
PLASTIÐJAN
BJARG
AKUREYRI SÍMI (96) 12672
FV 11 1971
49