Frjáls verslun - 01.09.1972, Síða 68

Frá ritstjórn
Landhelgis-
söfnunin
Stækkun Efnahagsbandalags Evrópu hef-
ur aö vonum verið mjög áberandi um-
ræðuefni fjölmiöla á íslandi síðustu vik-
ur. Þjóðaratkvæðagreiðsla tveggja frænd-
þjóða okkar um afstöðuna til þessa vold-
uga bandalags hefur eðlilega vakið at-
hygli hérlendis og einhverjir hafa sjálf-
sagt hugsað um það af meiri alvöru en
áður, hvernig þætti íslendinga 1 Evrópu-
samstarfinu og fjölþjóölegri efnahagssam-
vinnu verði háttað í framtíðinni. í því efni
er vitaskuld margs að gæta. Eitt áberandi
atriði eru mjög náin viðskiptatengsl okkar
við Bandaríkin og ríkin í Austur-Evrópu.
Þrátt fyrir aðild okkar að EFTA hefur
það viðskiptalega mynstur ekki breytzt
að neinu ráöi. En hvert sem fyrirkomulag
þessara mála okkar verður á komandi
árum er ástæða til þess að hvetja til þess,
að umræða um þau verði hafin þegar í
stað. Aðilar 1 atvinnu- og viðskiptalífinu
og allur almenningur verða að sýna áhuga
á að kynnast málefninu frá öllum hliðum,
þannig að unnt verði að taka ákvarðanir
að vel yfirveguöu ráði, þegar þar að kemur,
og ekki í einhverri hugaræsingu, sem grípa
kynni um sig í moldviðri augnabliksáróö-
urs.
*
Island og
markaðsmálin
Óneitanlega hefur aðdragandi og fram-
kvæmd landhelgissöfnunarinnar svonefndu
mælzt misjafnlega fyrir. Forsætisráðherra
gerði þá meginskyssu að hrinda henni af
stað strax við útfærsluna 1. september,
algjörlega óundirbúinni, og gefa beinlínis
til kynna, að takmarkið væri aö safna 200
milljónum til kaupa á nýju varðskipi.
Mörgum hefur vaxið upphæðin í augum
og telja vonlítið, að sá árangur náist, en
aðrir hafa bent á, að varðskipið komi
hvort eð er ekki fyrr en 1 fyrsta lagi eftir
þrjú ár og hefur þetta hvort tveggja dregið
úr stemningu fyrir söfnuninni nú í sam-
bandi við útfærsluna og vandamálin, er
henni fylgja. En söfnunin er farin af stað
og ekki veröur aftur snúiö.
Þaö yrði til mikils ógagns, ef í ljós
kæmi, að íslendingar sýndu málinu lítinn
sem engan áhuga. Því er það brýnt nauö-
synjamál, að þeir aðilar, sem lögðu blessun
sína yfir þetta fyrirtæki í upphafi og tóku
sæti í söfnunarnefnd beiti öllum áhrifum
innan samtaka sinna til þess aö málið
verði til lykta leitt meö nokkurri sæmd.
Fyrirtækin og
samfélagsvanda-
málin
Ótal dæmi væri hægt að nefna um
stuðning íslenzkra einkaaðila og fyrir-
tækja við margs konar mannúðar- og
menningarmál. Þar hafa íslendingar ekki
verið neinir eftirbátar annarra. En nú
væri vert fyrir íslenzk fyrirtæki að draga
lærdóm af því, hvernig fyrirtæki erlendis
haga orðið tengslum sínum við almenn-
ing og stjórnvöld. í Bandaríkjunum verða
fyrirtækin að sætta sig til dæmis við
það, aö þeim eru gefin fyrirmæli af
hálfu ríkisvaldsins um varnir gegn mengun
umhverfisins. Þetta er að gerast víðar, en
vestan hafs sjást glögg merki þess, hvernig
viðskiptaheimurinn hefur loksins skilið
sinn vitjunartíma og er nú að taka frum-
kvæðið í ýmsum málum í stað þess að
bíða þess, að opinber yfirvöld grípi 1 taum-
ana með boðum og bönnum. Bandarísk
fyrirtæki hafa tekið upp breytta stefnu
gagnvart stjórnvöldum og leggja megin-
áherzlu á að eðlilegar viðræöur geti átt
sér stað þar á milli þannig að ekki þurfi
að koma til stórátaka, heldur leysist vanda-
málin nokkurn veginn jafnskjótt og þeirra
verður vart.
Einnig er athyglisvert, hve mikið fyrir-
tækin leggja skipulega af mörkum til fé-
lagslegra umbóta, sem enginn hefur gefiö
þeim fyrirmæli um að gera. Þannig hafa
fyrirtæki myndað samtök til að berjast
gegn fíknilyfjavandamálum ungs fólks,
stuðlað að öflugra æskulýðsstarfi og tek-
izt á við kynþáttavandamálin, svo að dæmi
séu nefnd. Með þessu hefur tekizt að skapa
allbreytta og miklu ákjósanlegri sambúð
við samfélagið í heild og yfirvöld.
66
FV 9 1972