Frjáls verslun - 01.02.1974, Blaðsíða 22

Timbursala hefur lengst af verið ein helzta ’undirstöðugrein
danska Austur-Asíufélagsins. Hér má sjá skógarhöggsmenn í
Ghana fella tré í skógi fyritækisins.
danskur skipstjóri. í byrjun
byggðist reksturinn aðallega á
skipaútgerð, en smám saman
bættist timbursala við og þá að-
allega útflutningur á tekki frá
Thælandi. Á undanförnum ára-
tugum hefur verzlun félagsins
breytzt úr hráefnasölu á ákveðn-
um fullunnum vörum, eins og
t. d. tilbúnum matvælum. Fyr-
irtækið hefur einnig byggt all-
margar verksmiðjur, sem það
starfrækir. Austur-Asíufélagið
rekur 67 skrifstofur og úti-
bú og 186 dótturfyrirtæki, sem
það á a. m. k. helming hlutafjárs
í og starfsmenn þess eru 40.000
í 53 löndum.
Flestir hinna ungu dönsku
starfsmanna, sem eru í áður-
nefndri starfsþjálfun, eru sendir
eftir ákveðinn tíma til útibúa
eða dótturfyrirtækja, þar sem
þeir starfa í nokkur ár í senn.
Um leið og þeir eru sendir til
útlanda, fá þeir talsvert sjálf-
stæði í starfi, en því fylgir jafn-
framt veruleg ábyrgð. „Við
reynum ábyrgðartilfinningu
unga fólksins með fyrrgreindum
aðferðum, svo að við getum
treyst því í framtíðinni,“ segir
Pagh, formaður. Segja má, að
þessi agastefna fyrirtækisins sé
leifar frá aganum, sem ríkti á
sínum tíma í danska flotanum.
Fyrir framan aðalskrifstofuna í
Kaupmannahöfn er t. d. stytta
af dönsku flotakempunni Niels
Juel, sem var uppi á 17. öld.
AÐALSKRIFSTOFAN LÍKIST
GÖMLU VIRKI
Það er sagt, að aðalskrifstof-
an í kóngsins Kaupmannahöfn
líkist einna helzt fornu virki.
Þegar inn er komið, blasir við
glæsilegur stigi og á annarri
hæð eru langir gluggalausir
gangar, sem eru upplýstir með
gömlum skrautlegum ljósker-
um, en veggir eru úr marmara
og á þeim er fjöldi mynda af
gömlum skipum. í einu fundar-
herberginu eru málverk af fyrr-
verandi ráðamönnum Austur-
Asíufélagsins. Byggingin var
eyðilögð í seinni heimsstyrjöld-
inni, en var endurbyggð að
henni lokinni í sinni upphaflegu
mynd.
TVEGGJA TÍMA
YFIRHEYRSLA
Nýliðarnir, sem valdir eru úr
fjölda umsækjenda, verða að
undirgangast tveggja tíma
strangar yfirheyrslur og að þeim
loknum, eru þeir sendir í lækn-
isskoðun. „Við athugum náms-
feril þeirra og látum svo trún-
aðarlæknir fyrirtækisins skoða
þá,“ segir stjórnarformaðurinn,
„vegna þess að við leggjum mik-
ið upp úr líkamshreysti.“ Á
fyrsta ári eru árslaun nýliðanna
milli 270.000 til 400.000 ísl.
króna, en þau fara nokkuð eft-
ir starfshæfni viðkomandi aðila.
Á öðru ári komast launin upp
í 450.000 krónur. Þegar fyrsta
áfanga starfsþjálfunarinnar er
lokið, fara nýliðarnir í danska
herinn, til þess að Ijúka her-
skyldunni, sem er 1 til iy2 ár
fyrir hvern einstakling. Meðan
á herskyldunni stendur, er fyr-
irtækið í sambandi við sína
menn og þeir fá að halda 30%
af launum sínum út hertímabil-
ið. Að herskyldunni lokinni eru
ungu mennirnir sendir á nám-
skeið í verzlunarfræði og þegar
þeir eru orðnir 22 til 23 ára, eru
þeir sendir til starfa erlendis.
Sumir eru t. d. sendir til starfa
í gúmmíiðnaði í Malaysíu, eða í
vélhjólaiðnaði Singapore, eða i
matarolíuframleiðsluna í Ind-
landi og jafnvel í ullarfram-
leiðsluna í Ástralíu, og svona
mætti lengi telja. Þeir sem
skipta um skoðun eftir að þeir
eru komnir til annarra landa,
verða að hætta hjá fyrirtækinu.
Eftir tveggja ára útivist, eru
ungu nýliðarnir sendir á ný til
Danmerkur, þar sem þeir fá enn
meiri fræðslu í viðskiptum og
þegar hingað er komið, mega
þeir ganga í það 'heilaga og all-
margir grípa tækifærið. Pagh,
stjórnarformaður segir. að
starfsþjálfunin reynist mörgum
ungum manninum ofraun og
margir hætta hjá fyrirtækinu.
„Við missum að jafnaði helm-
inginn, en eftir það aðeins 10%
fram til 65 ára aldurs, þegar
menn fara á eftirlaun.“
EÐLILEG ÞRÓUN
OG EFTIR VERÐUR
„TOP“ STARFSLIÐ
Forráðamenn Austur-Asíufé-
lagsins sjá ekkert athugavert
við það, að 50% nýliða heltist
úr lestinni, og telja það aðeins
eðlilega þróun. Flest allir fram-
kvæmdastjórar og aðrir ráða-
menn fyrirtækisins starfa í 20
til 25 ár erlendis og snúa ekki
aftur til Danmerkur, fyrr en
þeir eru 40 til 45 ára gamlir.
Þegar mennirnir snúa aftur
heim, fá þeir oftast góð störf inn-
an fyrirtækisins í Kaupmanna-
höfn, eða í aðalútibúum þess í
Vestur-Evrópu. „Þetta er eina
leiðin til þess að komast í góða
stöðu hjá fyrirtækinu. Ég hef
sjálfur farið þessa leið,“ segir
Pagh, formaður. Hann starfaði
sjálfur 25 ár utan Danmerkur í
nokkrum löndum, þ. á m. Kína
og Bandarikjunum. Pagh heldur
því fram, að ferðamöguleikarn-
ir séu aðalástæðan fyrir því, hve
margir ungir menn sækja um
störf hjá fyrirtækinu. „Þeir eru
sendir til útlanda meðan þeir
eru mjög ungir og eftir tvö eða
þrjú ár starfa þeir sjálfstætt og
ráða yfir eigin starfsliði, sem
allir eru íbúar viðkomandi
lands, að undanskyldum einum
öðrum ennþá yngri Dana. Það
er engin önnur leið eins tilval-
in til þess að sanna krafta sína
og getu,“ segir Pagh.
22
FV 2 1974